Hướng dẫn truyền dịch ở trẻ bị sốc không kèm suy dinh dưỡng nặng

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Ngô Thị Oanh - Bác sĩ Nhi - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Truyền dịch cho trẻ là phương pháp điều trị sốc cần được thực hiện ngay khi cấp cứu. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn việc truyền dịch cho trẻ không suy dinh dưỡng phải được thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa thăm khám.

Sốc ở trẻ là một trong những dấu hiệu cấp cứu cần được điều trị ngay lập tức. Trẻ bị sốc sẽ có những dấu hiệu sau:

• Lạnh tay, chân
• Thời gian đổ đầy mao mạch dài, lớn hơn 3 giây
• Mạch đập nhanh và nhẹ
• Tụt huyết áp
• Lơ mơ

Khi trẻ có những dấu hiệu bị sốc nêu trên, cần được truyền dịch nhanh chóng. Truyền dịch cho trẻ là thông qua đường tĩnh mạch đưa vào cơ thể trẻ một lượng dung dịch với thể tích phù hợp với cân nặng của trẻ. Dung dịch có thể là nước, các chất điện giải và các chất dinh dưỡng. Truyền dịch là một kỹ thuật tương đối đơn giản, tuy nhiên cần thực hiện đúng trước, trong và sau khi truyền dịch để không xảy ra tình trạng sốc phản vệ.

Truyền dịch cho trẻ bị sốc không kèm suy dinh dưỡng nặng được thực hiện như sau:

• Lập đường truyền tĩnh mạch.
• Truyền dung dịch Ringer’s lactate hoặc Normal saline với liều lượng 20ml/kg, cụ thể: trẻ 2 tháng tuổi (cân nặng dưới 4kg) - truyền 50ml; trẻ 2 – dưới 4 tháng tuổi (cân nặng 4 - dưới 6kg) - truyền 100ml; trẻ 4 – dưới 12 tháng tuổi (cân nặng 6 - dưới 10kg) - truyền 150ml; trẻ 1 – dưới 3 tuổi (cân nặng 10 – dưới 14kg) - truyền 250ml; trẻ 3 – dưới 5 tuổi (cân nặng 14 – 19kg) - truyền 350ml.

• Đánh giá sau khi truyền dịch cho trẻ liều đầu tiên: nếu tình trạng không cải thiện, truyền lặp lại càng nhanh càng tốt với liều lượng 10 - 20ml/kg; nếu có dấu hiệu xuất huyết, cần truyền máu 20ml/kg.
• Đánh giá sau khi truyền dịch liều thứ hai, nếu tình trạng không cải thiện và trẻ còn các dấu hiệu mất nước (như tiêu chảy hoặc thổ tả), truyền lặp lại dung dịch Ringer’s lactate hoặc Normal saline với liều lượng 20ml/kg; nếu tình trạng không cải thiện, hoặc nghi ngờ trẻ bị sốc nhiễm trùng, truyền lặp lại với liều lượng 20ml/kg (lưu ý xem xét thêm adrenaline hoặc dopamine); nếu tình trạng cải thiện cần xem lại chẩn đoán.
• Sau khi truyền dịch cho trẻ, nếu các dấu hiệu sốc được cải thiện (huyết áp tăng trên 10% hoặc về mức bình thường, mạch đập mạnh hơn, nhịp tim chậm lại, thời gian đổ đầy mao mạch nhanh dưới 2 giây), cần tiếp tục truyền dung dịch Ringer’s lactate (Hartmann’s) (hoặc Normal saline) để xử trí tình trạng mất nước ở trẻ sau giai đoạn sốc, cụ thể: Trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi - truyền 70ml/kg trong 5 giờ; trẻ từ 12 tháng - tuổi - truyền 70ml/kg trong 2,5 giờ.

• Trước khi truyền dịch cho trẻ, cần lấy máu để thực hiện những xét nghiệm máu cần thiết.
• Nếu trẻ bị sốc và nghi ngờ bị sốt rét hoặc thiếu máu, cần cẩn thận khi truyền dịch nhanh, hoặc truyền máu thay cho dịch nếu trẻ bị thiếu máu nặng.
• Trẻ cần được theo dõi sát trong suốt quá trình truyền dịch, nên truyền với tốc độ chậm. Nếu có bất thường nào xảy ra cần được xử trí ngay lập tức.

Khi trẻ bị sốc cần được truyền dịch ngay lập tức và nhanh chóng để hạn chế nguy cơ tử vong. Sau giai đoạn sốc, cần tiếp tục truyền dịch cho trẻ để xử trí tình trạng mất nước.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ thăm khám, điều trị và phòng ngừa các bệnh lý, trong đó có chuyên khoa Nhi - Sơ sinh. Khi thực hiện quy trình thăm khám tại Vinmec, Quý khách hàng sẽ được đón tiếp và sử dụng cơ sở vật chất, hệ thống máy móc hiện đại đi kèm với các dịch vụ y tế hoàn hảo dưới sự chỉ dẫn, tư vấn của các bác sĩ giỏi, được đào tạo bài bản ở cả trong và ngoài nước.