Đề phòng bé hay ốm khi giao mùa

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Bùi Thị Hà - Bác sĩ Nhi - Sơ Sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa thu, dịch cúm, tiêu chảy, sốt xuất huyết, viêm đường hô hấp ở trẻ... bùng phát khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Vì thế, cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức cùng biện pháp phòng bệnh đúng cách cho trẻ.

1.1. Cảm cúm

Thời điểm giao mùa là lúc trẻ nhỏ dễ bị nhiễm cảm cúm do hệ miễn dịch còn non yếu. Cảm cúm ở trẻ nhỏ có thể có các biểu hiện: trẻ bị sốt khi giao mùa, nghẹt mũi, ho, đau họng, hắt hơi, nhức mỏi toàn thân...

Để phòng tránh cảm cúm cho trẻ, cha mẹ có thể bảo vệ trẻ thông qua các cách:

• Giữ ấm cho trẻ khi trời chuyển lạnh, nhất là ở các vị trí quan trọng như ngực, cổ, đầu, bàn tay, bàn chân.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với nhiều người, nhất là những người có biểu hiện đang cúm.
• Cho trẻ uống nước ấm, tránh ăn những thức ăn lấy trực tiếp từ tủ lạnh, các đồ ăn lạnh như kem, đá...v..v..
• Tăng cường thêm dinh dưỡng và vitamin C, uống nhiều nước để tăng sức đề kháng. Với trẻ trên 6 tháng tuổi, có thể tiêm vắc-xin cúm cho bé mỗi năm một lần.

1.2. Sốt phát ban

Sốt phát ban thường gây ra do virus sởi hoặc virus Rubella. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp và có biểu hiện: mệt mỏi, đau đầu, đau họng, sổ mũi, viêm kết mạc mắt, kích ứng niêm mạc vòm họng, có thể xuất hiện các chấm xuất huyết nhỏ. Ở vị trí vùng cổ, sau hai bên tai của trẻ sẽ xuất hiện hai hạch sưng to và đau. Da trẻ sẽ xuất hiện những nốt đỏ nhỏ li ti ở vùng mặt rồi lan nhanh ra toàn thân và chân tay. Trẻ bị sốt khi giao mùa, nổi ban đỏ khắp người, tập trung nhiều ở phần thân và tứ chi.

Để phòng tránh sốt phát ban cho trẻ, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm phòng Sởi và Rubella theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.

1.3. Viêm tai

Chứng viêm tai có khả năng cao xảy ra vào mùa đông hơn bất kỳ mùa nào khác. Những thay đổi về khí hậu, đặc biệt là khi thời tiết lạnh hơn, sẽ tăng nguy cơ trẻ bị viêm tai cấp tính. Trẻ sẽ cảm thấy đau tai, nghe khó, chảy dịch ở tai, sốt cao, thậm chí là buồn nôn.

Để phòng tránh trẻ bị viêm tai giữa, cha mẹ nên để trẻ tránh xa môi trường ô nhiễm, có khói thuốc. Giữ ấm cho trẻ vào mùa đông lạnh, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với trẻ đang mắc bệnh. Đặt trẻ ngồi khi bú bình, tránh cho ngậm bình sữa khi ngủ để tránh sữa chảy vào tai gây nhiễm khuẩn.

Ngoài ra cũng cần giữ vệ sinh cho trẻ, nhất là bàn tay, mũi, họng. Nếu tai trẻ bị dính nước cần dùng tăm bông thấm nước muối sinh lý để vệ sinh tai, mũi cho trẻ, sau đó dùng tăm bông sạch để lau khô tai tránh việc tích tụ nước lâu dài sẽ gây viêm nhiễm.

1.4. Viêm đường hô hấp

Khi thời tiết dần chuyển mùa, các loại virus dễ dàng xâm nhập vào cơ thể và tác động vào hệ thống đề kháng chưa hoàn chỉnh của trẻ, nhất là hệ hô hấp dẫn tới các chứng viêm phế quản, viêm phổi, viêm đường hô hấp ở trẻ.

Bệnh thường lây truyền qua đường miệng, nước bọt, tiếp xúc tay và các đồ dùng ăn uống. Trẻ có thể bị sốt cao đột ngột, đau đầu, lạnh toát, đau nhức toàn thân, đau họng, ho, mệt mỏi, khó thở, chán ăn, tiêu chảy nhẹ...

Do các tác nhân từ bên ngoài như môi trường, khí hậu, thời tiết, miễn dịch cộng đồng thấp hay các tác nhân xấu từ khói thuốc, ô nhiễm... Hơn nữa trẻ nhỏ có hệ miễn dịch và khả năng thích ứng với thời tiết kém nên khi giao mùa, nóng lạnh thất thường sẽ dễ ốm và mắc các bệnh chủ yếu ở đường hô hấp.

Cách để cha mẹ phòng tránh bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ:

Thường xuyên hướng dẫn trẻ rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng. Giữ ấm cơ thể, đeo khẩu trang cho trẻ khi ra đường, hạn chế đưa trẻ đến chỗ đông người cũng như không cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá. Bổ sung các chất dinh dưỡng, khoáng chất, vitamin cho trẻ. Hạn chế cho trẻ đi bơi ở những bể bơi công cộng đông người hoặc những khu vui chơi giải trí dưới nước.

1.5. Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh do muỗi truyền, không chỉ diễn ra thời điểm giao mùa mà còn có thể xuất hiện quanh năm. Trẻ sẽ có biểu hiện sốt cao đột ngột và liên tục (39-40 độ C) trong vòng 2-4 ngày, thậm chí xuất hiện dấu xuất huyết dưới da, ở niêm mạc miệng, đi tiểu ra máu... Nếu cha mẹ nghi ngờ trẻ bị sốt xuất huyết cần đưa trẻ tới các cơ sở y tế khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng không mong muốn xảy ra.

Nếu có thể cha mẹ nên chủ động phòng tránh sốt xuất huyết cho trẻ thông qua các cách:

• Cho trẻ mặc quần áo dài tay, ngủ trong màn để hạn chế muỗi đốt.
• Không để trẻ sinh sống ở nơi thiếu ánh sáng, môi trường ẩm thấp để tránh nơi sinh sôi của muỗi.
• Che kín các lu, vại, chum, hồ, bể chứa nước để không tạo nơi cho muỗi đẻ. Hàng tuần nên vệ sinh, cọ rửa với bàn chải để trứng muỗi rơi ra.
• Vệ sinh nhà cửa và giữ cho môi trường sống ngăn nắp, sạch thoáng, không treo quần áo làm chỗ cho muỗi trú ngụ, loại bỏ các vật chứa nước đọng (gáo dừa, lon, đồ hộp rỗng, cốc chén, chai lọ vỡ, vỏ xe...). Thay mới nước bình hoa mỗi ngày.

1.6. Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là tình trạng sưng và tích tụ chất nhầy trong đường dẫn khí phổi thường xảy ra vào mùa thu đông chủ yếu ở trẻ em dưới 2 tuổi. Bệnh xảy ra do virus hợp bào hô hấp (VRS) lây lan từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi và họng của người mang bệnh. Cha mẹ không nên chủ quan khi thấy trẻ có những dấu hiệu như ho, thở khò khè, thở nhanh, chảy nước mũi trong, trẻ bị sốt khi giao mùa. Khi trẻ có các dấu hiệu nặng như khó thở, ít bú, tím tái, có biến chứng thì cần đưa trẻ nhập viện để điều trị.

Nếu bị viêm tiểu phế quản bệnh thường tiến triển nặng hơn, dễ bị suy hô hấp, viêm tai giữa, hen suyễn hay kéo dài và hay tái phát.

Cách phòng tránh bệnh viêm tiểu phế quản cho trẻ:

• Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng trước khi chăm sóc trẻ, không ôm hôn trẻ.
• Nếu trẻ bị sổ mũi, nên thường xuyên hút và rửa mũi bằng nước muối sinh lý để ngăn chặn virus xâm nhập xuống khí phế quản.
• Không cho trẻ tiếp cận với những người đang bị sổ mũi hoặc dùng chung đồ cá nhân với trẻ khác.

Để giúp trẻ phòng ngừa bệnh lý hô hấp lúc giao mùa, cha mẹ cần quan tâm từ khâu ăn uống, mặc, lúc chơi và cả khi trẻ ngủ. Hạn chế cho trẻ ăn uống các loại thức ăn đã nguội lạnh, nhất là uống nước lạnh. Khi thời tiết chuyển lạnh cần giữ ấm cho trẻ ngay cả khi ở trong nhà. Trong sinh hoạt hàng ngày nếu trẻ làm ướt quần áo cần được đưa đi thay đồ ngay, không cho trẻ nghịch nước để tránh cảm lạnh. Khi tắm cho trẻ nên dùng nước ấm và tắm trong phòng kín gió, tắm xong cần lau người và mặc quần áo thật nhanh và sấy khô người. Không để gió lùa vào phòng học, phòng ngủ và phòng vui chơi của trẻ.

Hàng ngày cha mẹ nên rèn cho trẻ thói quen giữ vệ sinh răng miệng, súc họng bằng nước muối sinh lý vô khuẩn, rửa tay với xà phòng hàng ngày. Cần cho trẻ ăn đủ chất, ăn thêm trái cây, thức ăn giàu vitamin để có đủ lượng vi chất cần thiết tạo kháng thể.

Tránh để trẻ tiếp xúc với những người đang có dấu hiệu mắc các bệnh truyền nhiễm như cúm, tiêu chảy, sởi, bệnh hô hấp,... Cha mẹ nên chủ động đưa trẻ đi tiêm phòng vắc-xin đầy đủ đúng lịch để tăng cường hệ miễn dịch. Nếu trẻ có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm cần được đưa đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị kịp thời.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ thăm khám, chẩn đoán và điều trị được nhiều khách hàng tin tưởng lựa chọn. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhi khoa, dược sĩ và điều dưỡng có trình độ cao, chuyên môn giỏi, nhiều kinh nghiệm, đặc biệt là thái độ tận tâm và chuyên nghiệp.

Đặc biệt với sự hỗ trợ đầy đủ của nhiều phương tiện kỹ thuật hiện đại, Vinmec luôn đảm bảo cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện và hiệu quả nhất.