Bổ sung DHEA: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ

Cơ thể sản xuất hormone dehydroepiandrosterone (DHEA) trong tuyến thượng thận. Đổi lại, DHEA giúp sản xuất các hormone khác, bao gồm testosterone và estrogen. Mức độ DHEA tự nhiên đạt đỉnh điểm ở tuổi trưởng thành và sau đó giảm dần khi bạn già đi. Có thể bổ sung DHEA bằng cách trực tiếp như uống dạng viên nén hay bôi dạng kem.

DHEA (dehydroepiandrosterone) là một loại hormone được sản xuất bởi tuyến thượng thận - là những tuyến ngay phía trên thận của bạn.

DHEA hoạt động như một tiền thân của hormone giới tính nam và nữ, bao gồm testosterone và estrogen. Cơ thể sản xuất DHEA nhiều nhất ở độ tuổi 20. Ở hầu hết mọi đối tượng, sản xuất DHEA giảm dần theo tuổi tác. Bổ sung DHEA có thể làm tăng mức độ của các hormone testosterone và estrogen.

DHEA thường được quảng cáo là một liệu pháp chống lão hóa. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy DHEA giúp cơ thể tránh được một số bệnh mãn tính và cải thiện hoạt động thể chất.

Bổ sung DHEA giúp cải thiện một số tình trạng, bao gồm:

• Sự lão hóa: Về lý thuyết, việc bổ sung DHEA để duy trì mức độ DHEA có thể làm chậm quá trình lão hóa, cải thiện sức khỏe, chức năng nhận thức và thành phần cơ thể.
• Phiền muộn: DHEA có thể hiệu quả hơn trong điều trị trầm cảm so với giả dược.
• Loãng xương: Nghiên cứu cho thấy DHEA có thể cải thiện mật độ khoáng xương ở người cao tuổi có lượng DHEA thấp. Nhưng những cải thiện về mật độ xương là nhỏ so với những gì được thấy sau khi điều trị bằng thuốc trị loãng xương.
• Khô âm đạo: Nghiên cứu hạn chế cho thấy rằng DHEA có thể cải thiện tình trạng khô âm đạo ở phụ nữ mãn kinh.

Hầu hết các nghiên cứu về tác dụng của DHEA đối với sức khỏe cho thấy không có tác dụng của DHEA đối với chức năng nhận thức hoặc kích thước hay sức mạnh cơ bắp.

DHEA được chứng minh là có lợi ích trong việc điều trị cho những người được chẩn đoán mắc một số bệnh như suy tuyến thượng thận và lupus ban đỏ.

Trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng điều trị bằng các chất bổ sung DHEA giúp giảm trầm cảm nhẹ đến trung bình xảy ra ở một số người trung niên. DHEA cũng có thể có hiệu quả trong cải thiện làn da lão hóa ở người cao tuổi.

Không có liều lượng tiêu chuẩn khi bổ sung DHEA. Một số nghiên cứu cho thấy bạn có thể sử dụng viên nang có chứa DHEA với liều lượng từ 25 đến 200 miligam mỗi ngày, thậm chí với liều lượng cao hơn nhưng phụ thuộc vào các điều kiện y tế khác. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng DHEA.

DHEA là một hormone. Việc bổ sung hormone này có thể làm tăng mức độ androgen và có tác dụng steroid. DHEA cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư nhạy cảm với hormone, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú và ung thư buồng trứng. Nếu bạn bị ung thư hoặc có nguy cơ mắc ung thư, tuyệt đối không sử dụng DHEA.

Không bổ sung DHEA nếu bạn đang mang thai hoặc đang cho con bú.

Cần cân nhắc tránh sử dụng DHEA nếu bạn có cholesterol cao hoặc bệnh tim thiếu máu cục bộ. DHEA có thể làm giảm nồng độ lipoprotein mật độ cao (HDL).

Sử dụng DHEA cũng có thể làm trầm trọng thêm các rối loạn tâm thần và làm tăng nguy cơ hưng cảm ở những người bị rối loạn tâm trạng.

DHEA có thể gây ra da nhờn, mụn trứng cá và tăng trưởng tóc kiểu nam không mong muốn ở phụ nữ (hirsutism).

Một số tác dụng phụ khác khi bổ sung DHEA, bao gồm:

• Chậm phát triển vĩnh viễn.
• Hành vi hung hăng.
• Tâm trạng thất thường và các triệu chứng tâm lý khác.
• Tăng huyết áp.
• Da dầu và mụn trứng cá, cũng như làm dày da.
• Rụng tóc.
• Đau dạ dày.
• Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt
• Mệt mỏi.
• Nghẹt mũi.
• Đau đầu.
• Tim đập nhanh hoặc không đều.
• Mất ngủ.
• Những thay đổi bất lợi về nồng độ cholesterol.

Sử dụng DHEA liều cao có thể không an toàn. Những người có vấn đề về tim, bệnh gan, tiểu đường, cholesterol cao, các vấn đề về tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang và có tiền sử các vấn đề đông máu không nên sử dụng DHEA.

DHEA có thể tương tác với một số loại thuốc và có thể làm thay đổi hiệu quả của chúng, bao gồm:

• Thuốc chống loạn thần: Sử dụng DHEA với thuốc chống loạn thần như clozapine (Clozaril, Fazaclo) có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Carbamazepine (Tegretol, Carbatrol, Epit): Sử dụng DHEA với thuốc này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc trong điều trị co giật, đau dây thần kinh và rối loạn lưỡng cực.
• Estrogen: Kết hợp DHEA và estrogen có thể gây ra các triệu chứng dư thừa estrogen, chẳng hạn như buồn nôn, đau đầu và mất ngủ.
• Lithium: Sử dụng DHEA với lithium có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Phenothiazin: Sử dụng DHEA với các loại thuốc dùng để điều trị các rối loạn tâm thần và cảm xúc nghiêm trọng có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.
• Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc: Sử dụng DHEA với loại thuốc chống trầm cảm này có thể gây ra các triệu chứng hưng cảm.
• Testosterone: Kết hợp DHEA và testosterone có thể gây ra các triệu chứng như số lượng tinh trùng thấp (oligospermia), vú to ở nam giới (gynecomastia) và sự phát triển của các đặc điểm nam giới điển hình ở phụ nữ.
• Triazolam (Halcion): Sử dụng DHEA với thuốc an thần này có thể gây ức chế hệ thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến nhịp thở và nhịp tim của bạn.
• Axit Valproic (Depakene): Sử dụng DHEA với thuốc chống co giật này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org; webmd.com