Phân biệt nhồi máu cơ tim và ngừng tim như thế nào là đúng?

Cách phân biệt nhồi máu cơ tim và ngừng tim vẫn khiến nhiều người thắc mắc và không biết điểm khác biệt giữa ngừng tim có giống với đau tim?

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ, chuyên ngành Tim mạch, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc Tế Vinmec Central Park

Nhồi máu cơ tim và ngừng tim đều là những bệnh lý tim mạch nguy hiểm và đe dọa tính mạng, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, chúng có những khác biệt về triệu chứng và nguyên nhân.

Nhồi máu cơ tim xuất phát từ tắc nghẽn động mạch vành làm cản trở dòng máu đến nuôi trái tim. Trái ngược với điều này, ngừng tim là vấn đề về điện học của tim, xảy ra khi những xung động điện bất thường làm tim ngừng đập.

Nhồi máu cơ tim, thường được biết đến với tên gọi là đột quỵ tim, vẫn có thể gây ra tình trạng tử vong. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng tắc nghẽn do mảng bám làm cản trở dòng máu đến cơ tim, khiến cho mô cơ tim không đủ oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến nguy cơ tử vong. Bệnh nhân cần phục hồi lưu lượng máu đến cơ tim ngay lập tức để tránh tổn thương vĩnh viễn.

Các yếu tố chính tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim bao gồm lớn tuổi, nam giới, tiền sử gia đình bệnh tim mạch, lối sống thiếu hoạt động thể chất, hút thuốc, và chế độ ăn, cũng như các bệnh kèm theo như tiểu đường, tăng huyết áp, và rối loạn lipid máu.

Ngược lại, trong trường hợp ngừng tim do rối loạn nhịp, tim bắt đầu đập loạn xạ và không theo trật tự. Máu không lưu thông, dẫn đến tình trạng rối loạn huyết động và ngừng tuần hoàn. Chỉ dưới 10% người bị ngừng tim đột ngột sống sót.

Những nguyên nhân gây ra nhịp tim bất thường có thể bao gồm: Nhồi máu cơ tim, suy tim, việc sử dụng thuốc điều trị rối loạn nhịp cho một số tình trạng bệnh lý, tiếp xúc với ma túy trái phép hoặc rối loạn nhịp tim di truyền.

Trong khi hầu hết mọi người có thể sống sót sau nhồi máu cơ tim, nhưng ngừng tim do rối loạn nhịp thường rất ít người có thể qua khỏi. Điều quan trọng trong cả hai tình huống là phải được tiếp cận cấp cứu kịp thời.

Các triệu chứng của nhồi máu cơ tim có thể biến đổi và không phải lúc nào cũng đồng nhất. Mặc dù đau ngực thường được liên kết với nhồi máu cơ tim, nhưng quan trọng là không phải mọi trường hợp nhồi máu cơ tim đều trải qua những dấu hiệu "kinh điển". Đối với một số nhóm người, như phụ nữ, những người mang thai, người mắc bệnh tiểu đường, và người cao tuổi, có thể xuất hiện các triệu chứng "không điển hình" khi gặp vấn đề về tim, chẳng hạn như đau bụng hoặc đau lưng, hoặc thậm chí có rất ít hoặc không có triệu chứng nào.

Các triệu chứng nhồi máu cơ tim có thể bao gồm:

• Đau ngực, còn được biết đến là đau thắt ngực.
• Khó thở.
• Hụt hơi.
• Mệt mỏi.
• Mất ngủ.
• Buồn nôn hoặc khó tiêu.
• Tim đập nhanh.
• Sự lo lắng.
• Chóng mặt hoặc choáng váng.
• Đổ mồ hôi.

Các triệu chứng của ngừng tim có thể bao gồm:

• Ngất xỉu.
• Đau ngực.
• Hụt hơi.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Tim đập nhanh.
• Chóng mặt hoặc choáng váng.

Các triệu chứng của ngừng tim thường bắt đầu mà không có cảnh báo trước, có thể xuất hiện đau ngực hoặc không, trước khi ngất xỉu và mất ý thức.

Nếu bạn hoặc ai đó trải qua các triệu chứng của nhồi máu cơ tim hoặc ngừng tim, hãy thực hiện các bước cấp cứu ngay lập tức. Hãy gọi xe cấp cứu đến ngay và không cố gắng tự lái xe hoặc đưa người đó đến phòng cấp cứu, vì những người có kinh nghiệm sẽ có kỹ năng đánh giá tình hình và cung cấp liệu pháp cần thiết trong quá trình đưa đến bệnh viện.

Nếu bạn đã phân biệt nhồi máu cơ tim, nghi ngờ mình đang gặp vấn đề về tim và đã được kê đơn thuốc giảm đau ngực, hãy sử dụng thuốc đó. Trong trường hợp chưa có đơn thuốc giảm đau ngực, nhai chậm 325 miligam aspirin có thể giúp giảm tổn thương và ngăn chặn cục máu đông.

Quan trọng nhất, hãy hành động ngay lập tức. Tổn thương não do ngừng tim bắt đầu chỉ sau năm phút mất ý thức, và ngừng tim có thể dẫn đến tử vong nếu CPR (hồi sức tim phổi) không bắt đầu trong vòng tám phút. Nếu bạn nghi ngờ ai đó đang xuất hiện ngừng tim, bắt đầu thực hiện hô hấp nhân tạo và có thể sử dụng máy khử rung tim ngoài tự động (AED) để khởi động lại tim.

Trong trường hợp ngừng tim đột ngột gây tử vong, việc sử dụng AED kịp thời có thể là yếu tố quyết định giữa sự sống sót và tử vong. Việc áp dụng AED một cách nhanh chóng là vô cùng quan trọng. Nếu bạn đang đọc điều này mà không chắc chắn về cách thực hiện CPR hoặc sử dụng AED, nhiều tổ chức tim mạch trong nước, các trường học, thư viện và đội cứu thương địa phương cung cấp các khóa học để bạn có thể tự trang bị kỹ năng cứu thương ngay lập tức.

Ngoài việc phân biệt nhồi máu cơ tim và ngừng tim một cách chính xác, phòng tránh nhồi máu cơ tim đòi hỏi những biện pháp tích cực và thay đổi lối sống để giảm nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số hướng dẫn về phòng ngừa:

• Kiến thức về nguyên nhân: Người bệnh nên hiểu rõ về nguyên nhân gây bệnh để có thể thực hiện các biện pháp phòng tránh hiệu quả cho bản thân và gia đình.
• Chế độ ăn uống và tập thể dục: Chế độ ăn uống lành mạnh và việc tập thể dục đều đặn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tim mạch, đặc biệt là liên quan đến xơ vữa động mạch vành. Thói quen ăn uống và luyện tập đều đã được chứng minh là hiệu quả trong kiểm soát các yếu tố nguy cơ bệnh mạch vành.
• Tuân thủ hướng dẫn y tế: Đối với những người gặp khó khăn trong việc thay đổi lối sống, tuân thủ theo hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng để kiểm soát các yếu tố nguy cơ.
• Bỏ thuốc lá: Việc loại bỏ thuốc lá là một bước quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh tim và cải thiện sức khỏe nói chung.
• Giảm rượu bia: Giảm lượng rượu bia tiêu thụ có thể giúp kiểm soát áp huyết và giảm nguy cơ bệnh tim.
• Giảm cân và duy trì BMI dưới 23 kg/m2: Việc giảm cân và duy trì chỉ số BMI dưới mức 23 kg/m2 là các biện pháp quan trọng để giảm áp lực lên tim và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.