LCX là gì trong tim mạch?

Nhiều bệnh nhân bị bệnh mạch vành khi nhận được kết quả chụp mạch vành sẽ nhìn thấy ký hiệu LCX. Vậy LCX là gì trong tim mạch? Hãy cùng tìm hiểu các thông tin về LCX qua bài viết sau.

Hai động mạch thực hiện chức năng cấp máu nuôi dưỡng cho trái tim gọi là động mạch vành, bao gồm động mạch vành trái và động mạch vành phải. Các động mạch vành này chạy dọc trên bề mặt tim, chia thành nhiều nhánh nhỏ vào cơ tim để cung cấp dưỡng chất và oxy nuôi tim.

Động mạch vành trái bắt đầu từ thân chung (LMCA), chia thành hai nhánh lớn bao gồm nhánh liên thất trước (LAD) lớn hơn và chạy dọc rãnh liên thất và có thể đi đến mỏm tim. Động mạch liên thất trước sẽ cấp máu cho vách liên thất và thành tự do nằm ở phía trước của thất trái. Động mạch mũ (LCX) nhỏ hơn và cấp máu cho thành bên của thất trái. Vì vậy LCX là động mạch mũ hay nhánh mũ của động mạch vành trái, một trong hai động mạch cấp máu nuôi tim. Trong khi đó, động mạch vành phải (LAD) sẽ cung cấp máu cho phần tim bên phải và nút xoang - bộ phận phát nhịp của tim.

Bệnh động mạch vành hay bệnh mạch vành là bệnh lý của hệ thống động mạch cấp máu cho tim, được thúc đẩy bởi quá trình viêm và tích tụ mỡ trong thành động mạch vành. Quá trình này diễn ra ở tất cả mọi người và bắt đầu ngay từ khi bạn còn trẻ.

Tuy nhiên, tùy vào thói quen sinh hoạt, ăn uống, tình trạng tích mỡ sẽ tăng nhanh hay chậm, và cuối cùng sẽ diễn tiến trở thành mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa phát triển lấp dần đường kính động mạch vành là nguyên nhân làm hẹp lòng mạch và cản trở máu lưu thông để nuôi dưỡng tim.

Động mạch vành có vai trò vô cùng quan trọng vì nếu bất kỳ vị trí nào trên hai động mạch này bị tổn thương cũng sẽ ảnh hưởng đến quá trình cung cấp máu nuôi cơ tim. Khi nguồn cấp máu bị suy giảm sẽ dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy tim. Trong khi đó, tim lại là cơ quan bơm máu nuôi tất cả các cơ quan khác trong cơ thể. Nên một khi bị động mạch vành các cơ quan khác trong cơ thể đều có thể bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, bệnh lý động mạch vành thường xuất phát từ nguyên nhân hay gặp nhất là do xơ vữa mạch máu. Các mảng xơ vữa tồn tại trong thành mạch vành nếu bong ra sẽ tạo thành huyết khối. Huyết khối nếu di chuyển đến các cơ quan khác sẽ gây ra các bệnh lý cấp cứu như nhồi máu não, nhồi máu phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,....

Những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh động mạch vành bao gồm:

• Hút thuốc lá
• Rối loạn lipid máu (tăng cholesterol xấu như LDL cholesterol, triglyceride máu, giảm cholesterol tốt như HDL cholesterol)
• Tăng huyết áp
• Thói quen lười vận động
• Thừa cân, béo phì
• Chế độ ăn thiếu lành mạnh: nhiều muối, nhiều mỡ bão hòa
• Tiền căn bản thân hoặc gia đình bị đái tháo đường
• Gia đình hoặc người thân bị bệnh động mạch vành.

Triệu chứng của bệnh động mạch vành sẽ phụ thuộc vào mức độ hẹp lòng mạch và các biến chứng do bong mảng xơ vữa gây ra. Triệu chứng quan trọng nhất là những cơn đau ngực từ nhẹ đến dữ dội và kèm các triệu chứng khác.

Hẹp hoặc động mạch vành hẹp sẽ làm cơ tim bị thiếu máu nuôi và là nguyên nhân gây ra triệu chứng đau ngực. Nếu nguồn máu nuôi này bị tắc hoàn toàn sẽ dẫn đến tình trạng nhồi máu cơ tim. Cơ tim sẽ bắt đầu chết dần và không thể hồi phục lại được nếu không được cấp cứu tái thông kịp thời.

Các triệu chứng khi bị bệnh động mạch vành là:

• Cảm giác đau, đè nén, bóp nghẹt, nặng giữa ngực
• Cơn đau có thể nhẹ hoặc rất dữ dội
• Đau lan lên cổ, vai, xuống cánh tay, thậm chí đến bàn tay
• Trong cơn đau sẽ kèm triệu chứng khó thở ở nhiều mức độ khác nhau
• Cảm giác mệt nhiều, đuối sức.

Xơ vữa mạch vành

Xơ vữa động mạch vành có thể phân bố không đều trong đoạn mạch khác nhau, vị trí thường xảy ra là ở những chỗ mạch chia đôi. Lòng mạch sẽ dần dần thu hẹp khi những mảng xơ vữa này phát triển trong thành mạch máu. Kết quả là dẫn đến thiếu máu cục bộ gây ra các cơn đau ngực ổn định.

Đôi khi, những mảng xơ vữa sẽ sụp đổ hoặc nứt vỡ, làm lộ ra lớp collagen và các chất tăng đông khác, kích hoạt tiểu cầu và quá trình đông máu dẫn đến hình thành một huyết khối trầm trọng. Huyết khối làm tắc nghẽn dòng máu lưu thông trong động mạch vành và dẫn đến thiếu máu cơ tim ở các mức độ khác nhau.

Hậu quả của tình trạng thiếu máu cơ tim cấp tính, gọi chung là hội chứng mạch vành cấp (ACS). Tùy thuộc vào vị trí và mức độ tắc nghẽn sẽ dẫn đến các hình thái đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim không có ST chênh lên hoặc nhồi máu cơ tim có ST chênh lên. Tình trạng này có thể tiếp diễn tới nhồi máu xuyên màng phổi và các biến chứng khác cực kỳ nguy hiểm như rối loạn nhịp thất ác tính, suy tim, khiếm khuyết dẫn truyền hoặc đột tử.

Co thắt động mạch vành

Co thắt mạch vành không phải là bệnh lý thực thể tại động mạch vành mà là tình trạng tăng trương lực mạch khu trú. Tình trạng này thoáng qua, gây ra hẹp lòng mạch rõ rệt và giảm lưu lượng máu tức thời.

Thiếu máu cục bộ có triệu chứng có thể xảy ra do co thắt động mạch vành. Tuy nhiên, sự thu hẹp lòng động mạch vành đáng kể vẫn có nguy cơ gây ra sự hình thành huyết khối, dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc loạn nhịp nếu vùng nút xoang bị thiếu máu gây đe dọa tính mạng người bệnh. Quan trọng hơn là sự co thắt có thể xảy ra ngay trong những động mạch không có mảng xơ vữa.

Trong động mạch không có khối xơ vữa, trương lực động mạch vành cũng như sự phản ứng với các kích thích mạch máu có thể tăng lên quá mức gây ra các co thắt trầm trọng. Trong khi đó, động mạch có mảng xơ vữa thì mảng xơ vữa sẽ gây ra các rối loạn chức năng nội mạc mạch máu, làm tăng khả năng co thắt của hai động mạch vành dẫn đến thiếu máu cục bộ cơ tim. Co thắt động mạch vành tái phát có thể dẫn đến tổn thương nội mạc mạch máu, từ đó hình thành mảng xơ vữa.

Ngoài ra, sử dụng các thuốc kích thích như cocaine, nicotine có thể gây co mạch. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong do nhồi máu cơ tim ở người trẻ không có yếu tố nguy cơ xơ vữa mạch máu.

Tách thành động mạch vành

Vì một lí do nào đó không do chấn thương đã gây nên một vết rách trong lòng động mạch vành và tạo ra một lòng giả. Máu lưu thông trong lòng mạch sẽ chảy qua làm giãn động mạch ra, làm hạn chế dòng máu sau chỗ tổn thương, có thể dẫn đến thiếu máu mạch vành hoặc nhồi máu. Bóc tách động mạch vành có thể xảy ra trong động mạch có hoặc không có xơ vữa động mạch. Bóc tách ở những động mạch không xơ vữa hay xảy ra ở phụ nữ mang thai hoặc sau sinh hoặc người bệnh có loạn sản xơ cơ hoặc rối loạn mô liên kết khác.

Như vậy, LCX là viết tắt của động mạch mũ hay nhánh mũ của động mạch vành trái, một trong hai động mạch cấp máu nuôi tim. Tổn thương động mạch vành trái hoặc bất kỳ vị trí nào trên động mạch vành đều có ảnh hưởng lớn đến việc nuôi dưỡng trái tim và chức năng bơm máu của nó. Bất kỳ ai cũng cần hạn chế các yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch có thể thay đổi được để chủ động phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.