Sự lựa chọn giữa nong bóng phủ thuốc và đặt stent là một quyết định quan trọng trong điều trị bệnh động mạch vành. Bài viết cung cấp cái nhìn tổng quan về hai phương pháp này, từ chẩn đoán đến các nhóm bệnh nhân hưởng lợi nhiều nhất. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, sử dụng bóng phủ thuốc có thể mang lại hiệu quả cao hơn so với đặt stent truyền thống.
1. Bệnh động mạch vành là gì?
Bệnh động mạch vành (CAD) là tình trạng mà lưu lượng máu tới các nhánh động mạch vành bị suy giảm do sự hình thành mảng xơ vữa trong lòng mạch. Biểu hiện lâm sàng bao gồm:
● Thiếu máu cơ tim thầm lặng
● Đau thắt ngực
● Hội chứng mạch vành cấp (đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim)
● Đột tử do tim.
2. Chẩn đoán bệnh động mạch vành như thế nào?
Công tác chẩn đoán bệnh sẽ dựa vào:
● Dấu hiệu lâm sàng
● Điện tâm đồ
● Các nghiệm pháp gắng sức
● Chụp động mạch vành (cắt lớp vi tính động mạch vành hoặc chụp động mạch vành xâm lấn qua da).
3. Cách phòng ngừa và điều trị bệnh động mạch vành
Phòng ngừa bệnh động mạch vành bao gồm việc điều trị các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh có thể đảo ngược được. Ví dụ: Tăng cholesterol, cao huyết áp, không hoạt động thể chất, béo phì, đái tháo đường, hút thuốc...
Điều trị bệnh bao gồm điều trị thuốc và các thủ thuật can thiệp. Các phương pháp này sẽ hỗ trợ phục hồi dòng chảy và tăng lưu lượng máu trong các nhánh động mạch vành bị hẹp tắc, dẫn đến phục hồi hoặc cải thiện lưu lượng máu mạch vành.
4. Bóng phủ thuốc và đặt stent: Lựa chọn nào là phù hợp cho người bệnh?
Can thiệp động mạch vành với mục đích tái thông động mạch vành bị hẹp tắc có thể sử dụng các thiết bị như bóng hoặc stent. Tuy nhiên, có những nhóm bệnh nhân có nguy cơ bị tái hẹp động mạch vành sau can thiệp rất cao nếu đặt stent động mạch vành.
Nong bóng phủ thuốc là gì?
Bóng phủ thuốc là một thiết bị mới cho phép can thiệp mạch vành qua da. Phương pháp nong bóng mạch vành giúp truyền thuốc chống tái hẹp mạch vành nhanh chóng vào thành động mạch bị tổn thương do xơ vữa, nồng độ cao tại chỗ mà không cần sử dụng khung polyme bền hoặc stent kim loại như trong đặt stent.
Cấu tạo bóng phủ thuốc động mạch vành:
Các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc phát triển kỹ thuật sử dụng ống thông được trang bị bóng phủ thuốc và bóng nong, có cấu trúc bề mặt đặc biệt được kết hợp với thuốc chống tái hẹp (paclitaxel) và chất mang có ái tính sinh học. Kỹ thuật này nhằm điều trị tình trạng tái hẹp trong Stent. Bóng phủ thuốc có khả năng ngăn ngừa sự tái hẹp trong mạch máu với khả năng bám dính cao. Cấu trúc đặc biệt của bóng phủ thuốc cho phép thuốc được giải phóng nhanh chóng, đảm bảo bệnh nhân có mức nồng độ thuốc cao hơn so với thuốc được đưa vào từ stent.
5. Những nhóm bệnh nhân phù hợp với nong bóng phủ thuốc
5.1 Nhóm bệnh nhân tái hẹp sau khi can thiệp đặt stent
Bệnh nhân đặt stent bị tái hẹp nếu phải chống thêm một lớp nữa sẽ tăng nguy cơ tái hẹp nhanh chóng. Trong trường hợp này, bóng phủ thuốc giải phóng nhanh thuốc chống tái hẹp vào nơi mạch vành bị tổn thương trên khung giá đỡ của stent cũ mà không phải chịu thêm gánh nặng của giá đỡ thứ hai. Về lâu dài, nếu một lớp stent cũ tiếp tục bị tái hẹp, can thiệp bóng phủ thuốc lần thứ hai hoặc thứ ba vẫn có thể được thực hiện mà không tạo thêm gánh nặng nào cho mạch vành.
5.2 Can thiệp nong bóng phủ thuốc ở động mạch vành nhỏ
Rất nhiều nghiên cứu cỡ lớn trên thế giới chứng minh can thiệp đặt stent ở những động mạch vành kích thước nhỏ dưới 3mm có nguy cơ tái hẹp nhanh chóng. Các nghiên cứu này so sánh nhóm can thiệp nong bóng phủ thuốc và nhóm đặt stent mạch vành. Kết quả, nhóm can thiệp bằng nong bóng phủ thuốc đạt ưu thế trong các tiêu chí chống tái hẹp ở thời điểm 6 tháng, 12 tháng và 36 tháng sau can thiệp.
Vì vậy, đối với tổn thương của các nhánh động mạch vành được chẩn đoán lần đầu và kích thước nhỏ dưới 3mm, can thiệp nong bóng phủ thuốc được ưu tiên hơn đặt stent.
5.3 Can thiệp nong bóng phủ thuốc tại nơi tổn thương ở chia nhánh động mạch vành
Tổn thương chỗ chia nhánh động mạch vành bao gồm nhánh kích thước lớn và nhánh kích thước nhỏ. Can thiệp đặt stent tổn thương động mạch vành chỗ chia nhánh sẽ tạo ra các nguy cơ:
● Đặt chồng hai khung giá đỡ stent sẽ tăng nguy cơ tái hẹp trong stent.
● Việc đặt stent vào nhánh bên kích thước nhỏ cũng tăng nguy cơ tái hẹp trong nhánh bên.
Do thế, can thiệp bằng nong bóng phủ thuốc trong điều trị tổn thương động mạch vành chia nhánh là giải pháp tốt nhất để tránh được cả hai nguy cơ tái hẹp.
5.4 Nhóm bệnh nhân có nguy cơ chảy máu cao
Nhóm này bao gồm:
● Người bệnh lớn hơn 75 tuổi
● Có tiền sử thiếu máu, lượng Hemoglobin thấp.
● Số lượng tiểu cầu thấp, có bệnh thận mạn.
● Tiền sử xuất huyết. bệnh gan, ung thư.
● Đang điều trị các thuốc giảm đau cơ xương khớp.
● Có bệnh miễn dịch đang điều trị Corticoid.
● Can thiệp đặt stent đòi hỏi phải điều trị thuốc chống ngưng tập tiểu cầu kép (hai loại thuốc đồng thời) sau can thiệp để chống tái hẹp trong một thời gian nhất định. Đối với nhóm bệnh này, điều trị chống ngưng tập tiểu cầu kéo dài gây nguy cơ chảy máu nghiêm trọng như chảy máu trong sọ, chảy máu tiêu hóa.
Phương pháp can thiệp nong bóng phủ thuốc đem đến nhiều lợi ích cho nhóm này do thời gian điều trị thuốc chống ngưng tập tiểu cầu cần ngắn, giảm nguy cơ chảy máu nghiêm trọng.
Nong bóng phủ thuốc là giải pháp hữu ích trong điều trị bệnh động mạch vành. Tùy vào triệu chứng và biểu hiện của từng bệnh nhân, sử dụng bóng phủ thuốc có thể mang lại hiệu quả cao hơn so với đặt stent truyền thống.
Liên tiếp chinh phục 2 tiêu chuẩn ACC (American College of Cardiology) uy tín thế giới về can thiệp mạch vành và quản lý bệnh suy tim, Vinmec đã và đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành Trung tâm Xuất sắc (COE) về tim mạch đầu tiên tại Việt Nam. Điều này chứng minh khả năng tiếp cận và triển khai các kỹ thuật mới và phức tạp của đội ngũ chuyên gia tim mạch của Vinmec trong điều trị các bệnh về tim mạch, đặc biệt là bệnh động mạch vành.
