Hội chứng mạch vành cấp ở những bệnh nhân lớn tuổi

Bệnh mạch vành cấp là nguyên nhân gây tử vong trong các bệnh lý tim mạch. Tuổi tác chính là một trong những yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch vành cấp ở người cao tuổi. Ở nam giới, tỷ lệ này tăng 24% trong độ tuổi 65 – 74 và nữ giới từ 14 - 28%.

Hội chứng mạch vành cấp là tình trạng tắc nghẽn hoàn toàn dòng máu đến nuôi tim một cách đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước. Hội chứng mạch vành cấp cũng chính là biểu hiện cấp tính của những cơn đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim.

XEM THÊM: Đau thắt ngực - dấu hiệu điển hình cảnh báo bệnh mạch vành

Đây là bệnh gây tử vong trong các bệnh lý tim mạch. Theo thống kê, cứ mỗi năm có 4 triệu người bị bệnh động mạch vành thì trong đó có tới 25% tử vong ở giai đoạn cấp tính của bệnh. Số còn lại nếu giữ lại được tính mạng thì chất lượng cuộc sống sẽ bị giảm sút, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Các hội chứng mạch vành cấp tính bao gồm:

• Đau thắt ngực không ổn định
• Hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên
• Hội chứng mạch vành cấp ST chênh lên (STEMI)

Một trong những nguy cơ dẫn đến bệnh động mạch vành đó chính là tuổi tác, tuổi càng lớn nguy cơ dẫn đến bệnh càng cao. Theo nghiên cứu, tỷ lệ mắc hội chứng động mạch vành cấp trung bình năm ở nam giới tăng 24% trong độ tuổi 65 – 74 và phụ nữ tăng từ 14 - 28%.

Bệnh mạch vành ở người cao tuổi thường không điển hình như đau vai, đau lưng hoặc đau thượng vị sau khi ăn,... do đó rất khó để nhận biết. Nguyên nhân là do sự phát triển của mảng xơ vữa diễn ra trong nhiều năm, khi đó cơ thể được thích nghi dần nên sẽ không có triệu chứng đau ngực khi gắng sức nhẹ.

Bên cạnh đó, người cao tuổi thường hay bị các bệnh như tăng huyết áp, vôi hóa van... nên sẽ làm cho bệnh mạch vành ở người cao tuổi trở nên trầm trọng hơn.

Mặc dù các yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch vành ở người cao tuổi và người trẻ là như nhau, nhưng khi mắc bệnh thì sự nguy hiểm và rủi ro ở người cao tuổi sẽ lớn hơn rất nhiều so với người trẻ. Các rủi ro đó bao gồm:

• Đáp ứng điều trị kém hơn: Hội chứng mạch vành cấp đã được kiểm soát nhưng đối với những người trên 65 tuổi thì nguy cơ tử vong rất cao, bởi quá trình điều trị gặp khá nhiều rủi ro và bất lợi.
• Dùng thuốc dễ gây tác dụng phụ: Khi càng lớn tuổi thì các cơ quan trong cơ thể như gan, thận sẽ suy yếu dần, từ đó ảnh hưởng đến việc chuyển hóa thuốc, tác dụng phụ của thuốc, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
• Rủi ro cao khi phẫu thuật hoặc can thiệp đặt stent: Khi bị tắc hẹp mạch vành nặng, cần phẫu thuật hoặc can thiệp đặt stent để tăng tưới máu đến vùng cơ tim bị thiếu máu. Tuy nhiên những người lớn tuổi thường không thực hiện được do sức khỏe yếu, rủi ro cao hơn.
• Chế độ ăn và vận động khó kiểm soát hơn: Khi tuổi lớn, sức khỏe cơ thể càng yếu, do vậy người bệnh thường ít vận động hơn. Tuy nhiên, đối với bệnh mạch vành việc tập thể dục lại rất có giá trị để giúp máu lưu thông trong cơ thể cũng như tăng sức bền cho tim.

Là bệnh gây tử vong trong các bệnh tim mạch, đặc biệt là đối với người lớn tuổi thì nguy cơ tử vong càng cao. Do đó, việc xử trí bệnh mạch vành ở người cao tuổi cần được quan tâm để điều trị tránh biến chứng nguy hiểm khác. Việc điều trị hội chứng mạch vành cấp ở những người bệnh lớn tuổi thường theo tiêu chuẩn như sau:

• Đối với những người bệnh lớn tuổi bị hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên nên được điều trị theo hướng dẫn khuyến cáo cũng như chiến lược điều trị can thiệp sớm và tái tưới máu thích hợp.
• Liệu pháp dùng thuốc ở người bệnh lớn tuổi bị hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên nên được cá thể hóa và điều chỉnh liều theo cân nặng cũng như độ thanh thải Creatinine nhằm hạn chế một số tác dụng phụ gây ra bởi các thay đổi liên quan đến tuổi về dược động học/ dược lực học, tương tác thuốc, thể tích phân phối, bệnh nền và tăng nhạy cảm với thuốc.
• Khi đã quyết định điều trị cho những người bệnh lớn tuổi bị hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên thì ưu tiên người bệnh làm trung tâm, cân nhắc mục đích cũng như tình trạng chức năng, nhận thức và tuổi thọ của người bệnh.
• Bên cạnh đó, người bệnh nên sử dụng Bivalirudin ở những người bệnh lớn tuổi bị NSTE. Nên sử dụng cả Bivalirudin ngay cả khi mới bắt đầu điều trị và khi tiến hành PCI. Bivalirudin ít có nguy cơ chảy máu hơn.
• Nên lựa chọn CABG ở những người bệnh lớn tuổi bị hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên phù hợp cho việc phẫu thuật, người bệnh bị đái tháo đường hoặc bệnh 3 thân động mạch vành.

Lưu ý, quá trình điều trị cũng như phòng bệnh cần có một chế độ ăn kiểm soát và tập thể dục thường xuyên, người bị bệnh mạch vành nói chung, tùy theo sức của mình nên đi bộ từ 30 – 60 phút mỗi ngày, nhưng không nên quá gắng sức, mỗi ngày nên cố gắng tập thêm một ít để giúp tim tăng khả năng chịu đựng tốt hơn.