Bị cao huyết áp có dùng sâm được không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Cao Thanh Tâm - Bác sĩ Nội tim mạch - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Nhiều bằng chứng nghiên cứu cho thấy vai trò của nhân sâm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hỗ trợ việc kiểm soát huyết áp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về việc sử dụng sâm cho người bị cao huyết áp và gây lo ngại cho người bệnh.

Cao huyết áp (tăng huyết áp) là tình trạng bệnh lý xảy ra khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Đây là tình trạng bệnh lý nguy hiểm và được xem như “kẻ giết người thầm lặng” khi toàn bộ quá trình tiến triển của bệnh có thể xảy ra âm thầm mà không đi kèm với bất cứ triệu chứng nào cho đến khi thành mạch bị tổn thương do chịu áp lực lớn kéo dài dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.

Đo huyết áp thường xuyên là biện pháp hiệu quả để kiểm soát và phòng ngừa tăng huyết áp. Nếu huyết áp có biểu hiện tăng cao bất thường trong nhiều ngày, người bệnh cần đến các cơ sở y tế kiểm tra, phát hiện tăng huyết áp để có hướng điều trị thích hợp phòng tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Một số dấu hiệu nhận diện tăng huyết áp gồm có:

• Thường xuyên xuất hiện những cơn đau đầu, đau tức ngực hoặc chóng mặt
• Cảm giác hụt hơi kể cả khi không vận động
• Suy giảm thị lực
• Chảy máu cam

Ngoài ra, nếu trong gia đình có người mắc bệnh tăng huyết áp thì cần tiến hành kiểm tra huyết áp thường xuyên.

Nhân sâm từ lâu đã được y học xem như bài thuốc quý có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh. Những nghiên cứu về tác dụng của nhân sâm đã được tiến hành từ rất lâu và chỉ ra chúng có một số tác dụng như sau:

• Có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ: Hiệu quả trong việc điều trị viêm, cải thiện sức khỏe, làm chậm quá trình lão hóa.
• Cải thiện sự tập trung, tăng cường tuần hoàn não.
• Hỗ trợ điều trị rối loạn cương dương, tăng cường khả năng sinh lý đối với nam giới
• Nâng cao sức đề kháng cho cơ thể, có tác dụng rất tốt với những người thể trạng gầy gò, hay ốm vặt.
• Nhiều nghiên cứu còn chứng minh nhân sâm còn có tác dụng ngăn chặn sự nhân lên bất thường của các tế bào qua đó hiệu quả trong phòng chống ung thư.
• Sử dụng một chút nhân sâm vào mỗi sáng có thể giúp bạn tràn đầy năng lượng để hướng đến một ngày làm việc hiệu quả
• Hỗ trợ điều trị rất tốt cho những bệnh nhân mắc đái tháo đường thông qua cơ chế kích thích tế bào tuyến tụy tăng cường khả năng sản xuất insulin góp phần cân bằng lượng đường trong máu.

Tuy rằng có rất nhiều công dụng nhưng nhân sâm thường không được khuyến khích sử dụng cho người mắc tăng huyết áp. Nguyên nhân là bởi một số tác dụng phụ của nhân sâm có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp thậm chí còn có thể đẩy huyết áp lên mức cao hơn.

Một trong những cách hiệu quả nhất trong điều trị bệnh tăng huyết áp đó là đảm bảo chế độ ăn uống hợp lý. Dưới đây là một số chế độ ăn dành cho bệnh nhân tăng huyết áp thường được khuyến cáo:

• Ăn nhiều rau, hạn chế thịt: Một chế độ ăn chứa nhiều rau, củ, quả và các chất xơ rất tốt cho tim mạch. Nguồn đạm cho cơ thể có thể được bổ sung từ cá, đậu phụ,... thay vì các loại thịt. Huyết áp sẽ ổn định nếu bạn thường xuyên áp dụng chế độ ăn này
• Giảm hàm lượng natri: Những người tăng huyết áp hoặc mắc các bệnh tim mạch cần duy trì lượng natri hàng ngày trong khoảng từ 1.500 miligam đến 2.300 miligam. Cách tốt nhất để giảm hàm lượng natri là chế biến thực phẩm tươi sạch, hạn chế ăn đồ ăn sẵn, các loại đồ ăn nhanh hay thực phẩm được chế biến tại các nhà hàng.
• Hạn chế ăn đồ ngọt: Bánh kẹo hoặc các loại nước giải khát chứa nhiều đường có thể khiến huyết áp tăng cao và làm trầm trọng hơn các triệu chứng của tăng huyết áp. Nên ăn nhiều hoa quả và trái cây vì đó là các thực phẩm bổ sung đường rất tốt. Ngoài ra các nghiên cứu cũng cho thấy socola đen có thể giúp làm giảm huyết áp.

Ngoài một chế độ ăn hợp lý, việc thường xuyên tập thể dục, duy trì cân nặng ở mức hợp lý, giữ tình thần thoải mái, giảm căng thẳng mệt mỏi và hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá... cũng là những cách hiệu quả giúp bạn kiểm soát chỉ số huyết áp của mình.

Việc điều trị tăng huyết áp cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý điều trị hoặc dùng sai thuốc sẽ mang lại những hậu quả nghiêm trọng. Một số loại thuốc điều trị tăng huyết áp bao gồm:

• Thuốc ức chế beta (hay còn gọi là thuốc chẹn beta, beta blocker) giúp giảm nhịp tim qua đó giảm lượng máu qua động mạnh giúp hạn chế áp lực của máu lên thành mạch. Ngoài ra nó cũng kìm hãm sự sản sinh một số hormone có thể làm tăng huyết áp
• Các loại thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu giúp thận tăng khả năng loại bỏ lượng natri dư thừa khỏi cơ thể, giúp giảm huyết áp.
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin: Angiotensin có tác dụng co mạch vì thế thuốc ức chế angiotensin có tác dụng giúp thành mạch giãn nở qua đó giảm áp lực của máu lên thành mạch, hỗ trợ điều trị tăng huyết áp hiệu quả. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB). ARB giúp ngăn chặn mối liên kết giữa angiotensin với các thụ thể, làm vô hiệu hóa tác dụng của chúng.
• Thuốc ức chế kênh canxi: Trong một số trường hợp, canxi có thể xâm nhập vào cơ tim làm tăng nhịp tim qua đó tăng huyết áp. Thuốc ức chế kênh canxi có thể ngăn chặn điều đó, giúp điều hòa nhịp tim. Ngoài ra thuốc còn có tác dụng làm giãn mạch, giảm áp lực lên thành mạch.
• Thuốc chủ vận alpha-2: Cơ chế của loại thuốc này là ức chế các xung thần kinh có nhiệm vụ làm co mạch, giúp thành mạch giãn nở, giảm áp lực.

Ngoài dùng thuốc, để ổn định chỉ số huyết áp bạn vẫn cần áp dụng các chế độ ăn uống cũng như luyện tập hợp lý.

Tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm, một “kẻ giết người thầm lặng”, điều trị tăng huyết áp là một quá trình lâu dài, cần sự kiên trì của người bệnh. Nếu bạn chưa có triệu chứng của bệnh, đừng chủ quan mà hãy thực hiện các biện pháp sau đây:

• Thường xuyên kiểm tra huyết áp.
• Duy trì chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý.
• Hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá.
• Đến các cơ sở y tế để được tư vấn trong trường hợp phát hiện huyết áp tăng cao bất thường trong một thời gian dài.

Nhân sâm có thể rất tốt, tuy nhiên chúng không được khuyến khích cho bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp, bởi chúng có thể xảy ra các tác dụng phụ làm bệnh trở nên nguy hiểm hơn.

Tăng huyết áp là căn bệnh có diễn biến thầm lặng, ít có triệu chứng nhưng lại có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy nhận biết sớm những dấu hiệu của bệnh sẽ giúp việc điều trị bệnh đơn giản hơn.

Nguồn tham khảo: webmd.com, healthline.com