Bệnh mạch vành ở người cao tuổi

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh mạch vành ở người cao tuổi tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với người trẻ, không chỉ ở triệu chứng bệnh mà ngay cả trong quá trình điều trị. Vì vậy, người cao tuổi cần thực hiện tầm soát bệnh mạch vành để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Người cao tuổi là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành. Theo nghiên cứu Framingham Heart, nguy cơ mắc bệnh mạch vành ở nam giới trong độ tuổi 65 – 74 tăng 24%. Tương tự, tỷ lệ này ở phụ nữ cao tuổi tăng lên tới 28%.

Theo đó, tỷ lệ mắc bệnh mạch vành ở phụ nữ tăng nhanh hơn so với nam giới là do sự thay đổi của cơ thể sau thời kỳ mãn kinh (hiện tượng mãn kinh làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh lên gấp 3 lần so với trước khi mãn kinh).

Bệnh mạch vành ở người già gây ra bởi sự hình thành của các mảng xơ vữa, dẫn đến lòng mạch bị thu hẹp, lượng máu về tim bị suy giảm và gây ra một loạt các triệu chứng điển hình như:

• Đau thắt ngực: Bệnh nhân cảm nhận cơn đau như lồng ngực bị đè nén nặng nề, đau có thể lan ra vùng vai, lưng, cổ, hàm, cánh tay trái...;
• Khó thở, nhịp thở nhanh và gấp;
• Mệt mỏi khắp người;
• Chóng mặt, choáng váng.

Đối với người cao tuổi, triệu chứng bệnh mạch vành có thể thay đổi ít nhiều do quá trình lão hóa, khiến cho hệ thần kinh mất đi độ nhạy cảm và thể trạng cơ thể cũng trở nên yếu ớt hơn. Những triệu chứng của bệnh mạch vành ở người cao tuổi thường không rõ ràng. Đôi khi, bệnh nhân chỉ cảm nhận được những dấu hiệu thoáng qua, như cảm giác mệt mỏi, khó thở, đau nhẹ ở ngực... Mặt khác, những triệu chứng này thường sẽ thuyên giảm khi nghỉ ngơi nên người bệnh thường không cảm thấy lo lắng. Do đó, việc phát hiện bệnh mạch vành ở người già trong giai đoạn đầu của bệnh là khá khó khăn.

Mặc dù hiện nay, sự tiến bộ trong liệu pháp điều trị giúp kiểm soát bệnh mạch vành hiệu quả hơn, nhưng số người tử vong vẫn đang gia tăng, đặc biệt là ở nhóm người cao tuổi. Nguyên nhân chủ yếu là do quá trình điều trị bệnh mạch vành ở những người đã có tuổi thường gặp phải khá nhiều bất lợi.

• Dễ gặp phải tác dụng phụ khi sử dụng thuốc điều trị

Tuổi càng cao, các cơ quan như gan và thận ngày càng suy yếu, ảnh hưởng lớn tới tốc độ chuyển hóa thuốc. Nhiều trường hợp thuốc không thể chuyển hóa, dẫn đến quá liều, gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, gây độc cho gan, thận, ảnh hưởng rất xấu đến kết quả điều trị. Nguy cơ xảy ra xuất huyết khi dùng thuốc chống đông hoặc nguy cơ tăng men gan khi dùng thuốc hạ mỡ máu cũng là bài toán khó cho các bác sĩ khi cân nhắc liều lượng phù hợp với mục tiêu điều trị bệnh mạch vành ở người cao tuổi.

• Rủi ro cao khi thực hiện can thiệp đặt stent hay phẫu thuật bắc cầu

Đối với tình trạng tắc hẹp mạch vành nặng, bác sĩ phải chỉ định mổ bắc cầu hoặc đặt stent động mạch vành để thúc đẩy lưu thông và tưới máu đến vùng cơ tim bị ảnh hưởng do thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên đối với bệnh nhân cao tuổi, các phương pháp này đôi khi không thực hiện được do tiên lượng sức khỏe không tốt hoặc rủi ro cao hơn lợi ích điều trị nội khoa.

• Khó khăn trong việc tuân thủ dùng thuốc

Người cao tuổi có thể bị suy giảm trí nhớ, lú lẫn, thiếu minh mẫn, dẫn đến quên dùng thuốc, hoặc dùng nhiều liều liên tục trong ngày, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị hoặc gây ra tác dụng không mong muốn.

Quá trình điều trị bệnh mạch vành ở người già gặp không ít khó khăn. Hơn nữa, những dấu hiệu ban đầu của bệnh thường khá mờ nhạt, dẫn đến phát hiện bệnh trễ và đa phần bệnh nhân chỉ can thiệp điều trị khi bệnh đã vào giai đoạn muộn, khiến cho hiệu quả chữa bệnh không cao.

Do đó, người cao tuổi cần thực hiện tầm soát bệnh mạch vành từ sớm để được kiểm tra, chẩn đoán chính xác khả năng mắc bệnh, từ đó có phương án điều trị từ sớm, hạn chế tối đa các biến chứng có thể xảy ra. Gói khám sàng lọc các bệnh mạch vành tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là lựa chọn tốt nhất trong trường hợp này bởi sự hiệu quả, tính chính xác, tin cậy đã được Vinmec cam kết.

Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng đã có 30 năm kinh nghiệm về khám và điều trị các bệnh lý nội khoa, đặc biệt về chuyên khoa Nội tim mạch: động mạch vành, suy tim, van tim, rối loạn nhịp tim...Thạc sĩ, Bác sĩ Hùng từng giữ chức Phó Trưởng khoa Nội Tim mạch và Trưởng Đơn vị Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng và hiện đang làm việc tại Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Nội Tim mạch, Tim mạch Can thiệp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.