Tiêu chảy buổi sáng - Nguyên nhân và cách điều trị

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Thỉnh thoảng đi ngoài phân lỏng vào buổi sáng là bình thường. Nhưng khi tiêu chảy vào buổi sáng xảy ra thường xuyên trong khoảng thời gian dài thì bạn cần thăm khám và điều trị kịp thời tránh làm ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy vào buổi sáng như:

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích là một trong những nguyên nhân chính gây tiêu chảy vào buổi sáng. Ngoài tiêu chảy, các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích có thể bao gồm:

• Đầy hơi
• Trướng bụng
• Táo bón
• Co cứng ở bụng
• Chất nhầy trong phân

Không rõ nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích . Có thể do căng thẳng, thói quen hàng ngày và một số loại thực phẩm nhất định có thể gây ra tiêu chảy vào buổi sáng và các triệu chứng khác.

Bệnh viêm ruột

Bệnh viêm ruột (IBD) thực sự là một thuật ngữ chung để chỉ một số bệnh rối loạn đường ruột mãn tính, bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Cả hai tình trạng này đều được đặc trưng bởi tình trạng viêm đường tiêu hóa.

Với bệnh Crohn, tình trạng viêm có thể lan từ niêm mạc đường tiêu hóa của bạn và sang các mô xung quanh.

Các triệu chứng như:

• Tiêu chảy (thường vào buổi sáng)
• Đau bụng
• Giảm cân
• Mệt mỏi
• Nhiễm trùng
  • Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus
  • Rotavirus là một trong một số bệnh nhiễm virus gây tiêu chảy.
  • Salmonella là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có thể gây tiêu chảy vào buổi sáng. Nguyên nhân mắc phải do sau khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm.

Rượu hoặc hút thuốc

Uống rượu ban đêm hoặc hút thuốc nhiều trước khi đi ngủ có thể gây tiêu chảy vào buổi sáng. Rượu gây kích ứng đường tiêu hóa, gây phân lỏng.

Một số thuốc

Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây tiêu chảy. Đặc biệt, một số loại thuốc kháng sinh có liên quan đến tiêu chảy. Nếu bạn dùng thuốc trước khi đi ngủ, thuốc sẽ tồn tại trong cơ thể bạn suốt đêm và có thể dẫn đến tiêu chảy vào buổi sáng.

Căng thẳng cảm xúc

Khi thức dậy bạn tập trung vào một tình huống gây căng thẳng, tiêu chảy vào buổi sáng có thể xảy ra.

Điều trị tiêu chảy vào buổi sáng thành công phụ thuộc vào nguyên nhân của nó. Điều trị có thể bao gồm kết hợp thay đổi chế độ ăn uống và thuốc.

Thay đổi chế độ ăn uống

Tránh các loại thực phẩm sau: Thực phẩm và đồ uống sinh nhiều khí, bao gồm đồ uống có ga, trái cây sống và một số loại rau, chẳng hạn như bông cải xanh và súp lơ trắng,...

Các loại thực phẩm khác có chứa gluten: bánh mì, ngũ cốc,...

Thực phẩm được làm bằng FODMAPS, là bất kỳ loại carbohydrate nào trong số một số loại carbohydrate, bao gồm cả fructose và lactose

Điều trị nội khoa

Các loại thuốc đôi khi được kê đơn cho hội chứng ruột kích thích bao gồm thuốc chống trầm cảm. Nếu điều trị tiêu chảy, nhưng không có chẩn đoán trầm cảm, thuốc chống trầm cảm bao gồm imipramine (Tofranil) và desipramine (Norpamine) có thể hữu ích.

Thuốc chống tiêu chảy, chẳng hạn như loperamide (Imodium) có thể hữu ích.

Thuốc kháng virus hoặc thuốc kháng sinh có thể điều trị nhiễm trùng, nhưng lưu ý rằng một số loại thuốc cũng có thể gây tiêu chảy. Đảm bảo nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn về tất cả các tác dụng phụ tiềm ẩn của các loại thuốc bạn được kê đơn.

Nếu căng thẳng gây tiêu chảy vào buổi sáng là nguyên nhân dẫn đến hội chứng ruột kích thích , hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các bước cần thiết để giúp ngăn ngừa các đợt tiêu chảy trong tương lai:

Ví dụ, ngăn chặn hội chứng ruột kích thích bùng phát có nghĩa là giảm căng thẳng hoặc quản lý tốt hơn cách bạn phản ứng với các tình huống căng thẳng. Có thể được thực hiện bằng cách ăn uống theo chánh niệm, phản hồi sinh học hoặc các kỹ thuật thư giãn tiến bộ tập trung vào thư giãn tinh thần và cơ bắp.

Phòng ngừa bệnh viêm ruột cũng đòi hỏi thay đổi chế độ ăn uống, chẳng hạn như hạn chế các sản phẩm từ sữa và tiêu thụ nhiều thực phẩm ít chất béo hơn thực phẩm giàu chất béo.

Nếu bạn tin rằng rượu là nguyên nhân kích thích của bạn, hãy cân nhắc không hoặc cắt giảm lượng tiêu thụ rượu và xem liệu điều đó có ảnh hưởng gì không.

Biến chứng nguy hiểm nhất do tiêu chảy là mất nước đặc biệt ở người lớn tuổi và trẻ nhỏ. Nếu bị suy giảm hệ thống miễn dịch, mất nước cũng là một mối quan tâm đặc biệt nghiêm trọng.

Nhận định về tiêu chảy buổi sáng

Nếu nguyên nhân gây tiêu chảy buổi sáng của bạn là tạm thời, chẳng hạn như mang thai hoặc nhiễm trùng có thể được điều trị thành công bằng thuốc, thì bạn nên lạc quan.

Nếu vấn đề liên quan đến chế độ ăn uống, sử dụng rượu hoặc hút thuốc thì bạn có thể thực hiện các thay đổi lối sống cần thiết để ngăn ngừa các vấn đề trong tương lai.

Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là một tình trạng mãn tính, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích hoặc IBD, bạn sẽ phải lưu ý đến tình trạng của mình hàng ngày. Có thể cần kết hợp thay đổi chế độ ăn uống, dùng thuốc và điều chỉnh lối sống. Tuân thủ kế hoạch điều trị để hạn chế các đợt tái phát trong tương lai nếu có thể.

Khoa Nội soi - Tiêu hóa là một trong những chuyên khoa mũi nhọn tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời các bệnh tiêu hóa, bạn có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đặt lịch trên website để được phục vụ.

Tài liệu tham khảo

• Irritable bowel syndrome: Controlling your symptoms. (2010).
  aafp.org/afp/2010/1215/p1449.html