Sự phát triển quá mức của vi khuẩn ở ruột non (SIBO)

Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non (SIBO) xảy ra khi số lượng vi khuẩn trong ruột non tăng lên quá cao, đặc biệt là khi các loại vi khuẩn này không được tìm thấy ở đường tiêu hóa. Tình trạng này được gọi là hội chứng vòng lặp mù.

SIBO thường xảy ra khi có một tình huống như phẫu thuật hoặc bệnh tật làm chậm đi quá trình di chuyển thức ăn, chất thải trong đường tiêu hóa, tạo ra nơi sinh sản cho các loại vi khuẩn. Các loại vi khuẩn dư thừa này thường gây tiêu chảy và làm giảm cho cơ thể bị suy dinh dưỡng, sụt cân.

Thông thường, SIBO là một dạng biến chứng của phẫu thuật dạ dày, hoặc cũng có thể là kết quả của một số căn bệnh khác. Sử dụng kháng sinh là phương pháp điều trị phổ biến nhất, ngoài ra người bệnh cũng có thể thực hiện phẫu thuật nếu cần thiết.

Ruột non là một bộ phận dài nhất trong đường tiêu hóa, có kích thước khoảng 6,1m. Đây là nơi thức ăn trộn với dịch tiêu hóa và các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào máu của cơ thể.

Không giống với ruột già, ruột non khi bình thường có tương đối ít vi khuẩn vì dòng chảy nhanh và có thêm sự hiện diện của mật. Tuy nhiên, trong SIBO, khi thức ăn bị ứ đọng ở ruột non sẽ trở thành nơi sinh sản lý tưởng cho vi khuẩn. Những vi khuẩn này có thể sẽ tạo ra các loại độc tố làm cản trở sự hấp thụ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, các sản phẩm phân hủy sau quá trình tiêu hóa thức ăn của vi khuẩn cũng có thể gây ra tình trạng tiêu chảy.

Khi mắc bệnh SIBO, bệnh nhân thường có những triệu chứng sau:

• Ăn không ngon
• Đau bụng, bụng phình to
• Buồn nôn
• Cảm giác đầy bụng khó chịu sau khi ăn
• Tiêu chảy
• Sút cân đột ngột
• Bị suy dinh dưỡng

Một số nguyên nhân khiến bạn gặp phải tình trạng các vi khuẩn đường ruột non phát triển quá mức:

Do các biến chứng sau khi phẫu thuật bụng: bao gồm cắt bỏ dạ dày để giảm cân, cắt dạ dày để điều trị bệnh loét dạ dày, ung thư dạ dày

Do các vấn đề về cấu trúc trong và xung quanh ruột non: bao gồm các mô sẹo (dính ruột) có thể bị quấn quanh bên ngoài ruột non và các túi phình của mô bị nhô ra qua thành ruột non (bệnh túi thừa ruột)

Do một số điều kiện y tế: bao gồm bệnh Crohn, xơ cứng bì, viêm ruột bức xạ, bệnh Celiac, tiểu đường hoặc do các tình trạng khác làm chậm sự chuyển động của thức ăn và các chất thải qua ruột non

Bao gồm:

• Thực hiện phẫu thuật dạ dày để điều trị viêm loét hoặc béo phì
• Có khiếm khuyết cấu trúc tại ruột non
• Ruột non bị tổn thương
• Có lỗi đi bất thường giữa hai đoạn ruột
• Mắc bệnh u lympho đường ruột, Crohn, xơ cứng bì liên quan đến ruột non
• Có tiền sử xạ trị tại vùng bụng
• Mắc bệnh tiểu đường
• Mắc bệnh túi thừa của ruột non
• Do bị dính ruột

Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non có thể sẽ gây ra các vấn đề ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:

Hấp thụ kém chất béo, protein, carbohydrate: vì muối mật thường cần thiết trong quá trình tiêu hóa chất béo nhưng lại bị phân hủy bởi các vi khuẩn dư thừa có trong ruột non nên dẫn đến việc chất béo không được tiêu hóa hoàn toàn và gây ra tình trạng tiêu chảy. Ngoài ra, các sản phẩm của vi khuẩn dư thừa cũng có thể gây hại cho niêm mạc của ruột non, dẫn đến tình trạng hấp thu kém các hoạt chất protein và carbohydrate.

Thiếu vitamin: hậu quả của việc hấp thu không hoàn toàn chất béo khiến cho cơ thể không thể hấp thụ được đầy đủ các loại vitamin tan trong chất béo như A, D, E và K. Ngoài ra, vi khuẩn dư thừa trong ruột non cũng sử dụng vitamin B12, dẫn đến tình trạng cơ thể bị thiếu hụt vitamin này, khiến cho người bệnh bị suy nhược, mệt mỏi, ngứa ran và tê bì ở chân tay. Trong những trường hợp nặng hơn, người bệnh còn bị rối loạn tâm thần. Bởi việc thiếu hụt vitamin B12 sẽ khiến cho hệ thống thần kinh trung ương không thể phục hồi được.

Loãng xương: khi tổn thương ruột do sự phát triển bất thường của vi khuẩn gây ra kéo dài, sẽ khiến cho cơ thể bị hấp thụ canxi kém và dẫn đến các bệnh về xương.

Sỏi thận: khi cơ thể hấp thụ canxi kém lâu dài sẽ dẫn đến tình trạng sỏi thận.

Các triệu chứng đầy hơi, buồn nôn, tiêu chảy đều là những dấu hiệu đường ruột có vấn đề. Người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác bệnh SIBO nếu bạn có các triệu chứng dưới đây:

• Tình trạng tiêu chảy dai dẳng kéo dài
• Sụt cân nhanh chóng, đột ngột
• Đau bụng kéo dài hơn 1 ngày, đặc biệt là đau bụng dữ dội

Để phát hiện ra được sự phát triển quá mức vi khuẩn đường ruột non, người bệnh cần phải thực hiện một số loại xét nghiệm, bao gồm:

Kiểm tra hơi thở: tiến hành đo lường lượng hydro hoặc metan mà người bệnh thở ra sau khi uống hỗn hợp glucose và nước. Việc gia tăng nhanh chóng hydro hoặc metan khi thở ra sẽ cho thấy được sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong đường ruột non. Đây là một hình thức xét nghiệm phổ biến rộng rãi.

Chọc hút ruột non và cấy dịch: đây là phương pháp thử nghiệm tiêu chuẩn vàng cho sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non. Bác sĩ sẽ tiến hành đưa một nội soi dài, mềm dẻo từ cổ họng, qua đường tiêu hóa và đến ruột non để lấy mẫu chất lỏng. Mẫu dịch ruột này sẽ được đưa vào phòng thí nghiệm để tìm ra sự phát triển của vi khuẩn.

Sử dụng kháng sinh: Đây là cách điều trị phổ biến cho chứng bệnh này. Sử dụng một đợt kháng sinh ngắn sẽ làm giảm đáng kể số lượng vi khuẩn bất thường trong ruột non. Tuy nhiên, vi khuẩn cũng có thể quay lại khi người bệnh ngưng sử dụng thuốc, vì vậy, việc điều trị cần phải kéo dài liên tục. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sử dụng linh hoạt các loại kháng sinh khác nhau để ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn.

Hỗ trợ dinh dưỡng: Điều chỉnh sự thiếu hụt dinh dưỡng là một cách cực kỳ quan trọng trong việc điều trị SIBO, đặc biệt với những người bị sụt cân nghiêm trọng. Bạn có thể thực hiện các phương pháp như:

• Bổ sung dinh dưỡng: cần tiêm bắp vitamin B12, vitamin uống, bổ sung thêm canxi và sắt
• Chế độ ăn không có lactose: vì khi bị tổn thương ở ruột non sẽ khiến cho người bệnh bị mất đi khả năng tiêu hóa đường sữa. Chính vì vậy, người bệnh cần phải tránh hầu hết các sản phẩm có chứa lactose hoặc sử dụng các chế phẩm lactase để giúp tiêu hóa được đường sữa.

Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp cho người đọc biết thêm được các kiến thức về sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non (SIBO). Từ đó giúp cho bản thân có thể phòng tránh hoặc bình tĩnh đối mặt với căn bệnh này hơn. Nếu có bất cứ triệu chứng nào nghi mình mắc phải SIBO, người bệnh cần thăm khám và trao đổi ngay với bác sĩ để được điều trị kịp thời.