Nội soi can thiệp gắp dị vật trong ống tiêu hóa

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Nội soi ống tiêu hóa được dùng chủ yếu trong mục đích chẩn đoán các bệnh lý ống tiêu hóa. Ngoài ra, nội soi tiêu hóa còn có mục đích can thiệp, qua đó tiến hành gắp các dị vật đường tiêu hóa, giun ký sinh trong ống tiêu hóa để điều trị bệnh.

• Điều trị giun trong ống tiêu hóa.
• Gắp dị vật trong đường tiêu hóa.

Chống chỉ định tuyệt đối:

• Nghi ngờ mắc hội chứng mạch vành cấp
• Bệnh nhân tăng huyết áp chưa kiểm soát được
• Nghi ngờ thủng tạng rỗng
• Nghi ngờ phình, tách động mạch chủ
• Bệnh nhân đang trong tình trạng suy hô hấp
• Bệnh nhân suy tim nặng
• Bệnh nhân rối loạn tâm thần không hợp tác

Chống chỉ định tương đối:

• Bệnh nhân bị tụt huyết áp HA tâm thu < 90mmHg.
• Bệnh nhân có nguy cơ cao: tuổi > 60, nghi ngờ có bệnh lý tim - phổi mạn tính cần làm thêm xét nghiệm điện tâm đồ và X quang tim phổi.

Theo quy trình nội soi tiêu hóa Bộ y tế ban hành, kỹ thuật can thiệp gắp giun, dị vật đường tiêu hóa được thực hiện cụ thể trong các bước sau:

• Bệnh nhân vào phòng, nhân viên y tế hướng dẫn bệnh nhân nằm lên cáng thủ thuật và mắc monitor theo dõi, theo chỉ định của bác sĩ soi. Hướng dẫn bệnh nhân nằm đúng tư thế.
• Điều dưỡng sẽ theo dõi tình trạng bệnh nhân, thông báo bác sĩ khi có bất thường, luôn động viên và hướng dẫn bệnh nhân hợp tác để tiến hành thủ thuật được thuận lợi.
• Nội soi theo quy trình chuẩn: quan sát thực quản, niêm mạc dạ dày hành tá tràng và tá tràng hoặc đại tràng, tìm vị trí có giun hay dị vật đường tiêu hóa, đưa kìm gắp giun hoặc dị vật. Trong trường hợp dị vật quá lớn có thể dùng snare cắt nhỏ dị vật để có thể gắp kéo ra khỏi ống tiêu hóa.
• Theo dõi toàn trạng bệnh nhân trong toàn bộ quá trình làm thủ thuật.
• Sau khi bác sĩ kết thúc quá trình nội soi, điều dưỡng đỡ bệnh nhân dậy và đưa bệnh nhân ra khỏi phòng nội soi đến nơi ngồi chờ. Hướng dẫn bệnh nhân bổ sung thêm phiếu xét nghiệm, sinh thiết nếu cần.
• Điều dưỡng rửa máy theo quy trình kỹ thuật.
• Trả kết quả nội soi can thiệp cho bệnh nhân.

Nhân viên y tế sẽ phát hiện và xử trí các biến chứng chảy máu (nếu có) khi lấy bệnh phẩm, do đưa đèn soi nhầm vào khí quản, do mạch chậm hoặc ngừng tim do cường phế vị. Tất cả phải ghi vào phiếu trả kết quả hoặc cho bệnh nhân nhập viện xử trí tiếp, tùy thuộc từng biến chứng.

Tương tự nội soi tiêu hóa can thiệp gắp giun và dị vật, nội soi can thiệp cắt gắp bã thức ăn trong dạ dày là một kỹ thuật can thiệp nhằm lấy bã thức ăn trong dạ dày. Có 2 loại bã thức ăn là phytobezoar (từ rau, thực vật) và trichobezoar (từ tóc, lông). Người bệnh phải nhịn ăn tối thiểu 6 giờ và được khuyên sử dụng đồ uống có ga trước 1 tuần: cocacola...

Bác sĩ tiến hành đưa ống overtube qua máy soi và nội soi theo quy trình. Dùng thòng lọng cắt nhỏ từng phần cục bã thức ăn, đôi khi bã thức ăn rất khó cắt. Sau khi cắt nhỏ cục bã thức ăn, dùng rọ gắp dần kéo ra ngoài qua đường miệng bằng cách kéo cả dây máy soi ra ngoài.