Khi nào cần dùng thuốc điều trị polyp túi mật?

Polyp túi mật là tổn thương dạng u nhú hoặc giả u trên bề mặt niêm mạc túi mật. Đây là một tổn thương lành tính có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào. Vậy khi nào cần dùng thuốc điều trị polyp túi mật?

Túi mật là một bộ phận của hệ thống đường mật, hình dạng như một cái túi chiều dài 80-100mm, chiều ngang 30-40mm nằm sát ở vùng dưới thùy gan bên phải. Túi mật có nhiệm vụ chứa đựng và dự trữ dịch mật do gan bài tiết, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn.

Polyp túi mật là tổn thương xuất phát từ niêm mạc thành túi mật phát triển lội vào trong lòng túi mật thành dạng u hoặc giả u. Polyp túi mật có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, phụ nữ dễ mắc hơn nam giới và thường gặp nhất trong độ tuổi 30-50.

Polyp túi mật rất đa dạng về số lượng và kích thước, thông thường đường kính nhỏ hơn 10mm, một số có đường kính từ 20-40mm, có thể vừa có polyp túi mật vừa có sỏi túi mật. Đa phần các polyp ở túi mật là lành tính nhưng một tỷ lệ nhỏ có thể trở thành ác tính.

Một số triệu chứng khi có polyp túi mật

• Các triệu chứng lâm sàng thường mơ hồ, ít rầm rộ. Khi có các rối loạn bài tiết dịch mật có thể gây bài xuất dịch mật tại lòng túi mật, sỏi túi mật, viêm túi mật.
• Đau tức nhẹ hạ sườn phải, đau thượng vị, đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn, nôn.
• Siêu âm ổ bụng: cho hình ảnh tăng âm, không có bóng cản quang; xác định được vị trí, kích thước và hình dạng của polyp (có cuống hay không có cuống).
• Chụp đường mật cản quang: chỉ định khi các polyp ở vị trí khó thấy, thất bại khi làm siêu âm.
• Trường hợp các khối polyp to và có nguy cơ ác tính có thể chỉ định chụp cắt lớp vi tính (CT-Scanner), chụp cộng hưởng từ (MRI) có hoặc không có thuốc cản quang.

Một số nguyên nhân gây polyp túi mật:

• Polyp cholesterol: chiếm 60% các polyp túi mật mắc phải. Nguyên nhân thường do khiếm khuyết trong chuyển hóa cholesterol làm dư thừa cholesterol hình thành khối u nhú. Polyp cholesterol thường đi kèm với rối loạn cholesterol máu.
• Polyp tuyến: chiếm 25% các polyp túi mật mắc phải. Nguyên nhân thường do sự tăng sinh quá mức ở lớp niêm mạc của túi mật. Các polyp xuất hiện đơn độc ở đáy túi mật có nguy cơ chuyển thành u ác tính, gặp ở các bệnh nhân cao tuổi.
• Polyp viêm: chiếm 10% các trường hợp polyp túi mật. Nguyên nhân thường do các viêm mạn tính tại túi mật tạo thành mô sẹo, hình thành túi polyp.

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc polyp túi mật:

• Bệnh nhân trên 60 tuổi đang mắc hoặc có tiền sử mắc các bệnh lý về gan (gan nhiễm mỡ, viêm gan virus,...).
• Bệnh nhân thừa cân, béo phì, nồng độ mỡ trong máu cao, glucose máu cao.
• Thói quen ăn uống không điều độ, chế độ ăn nhiều chất béo ngọt, thiếu chất xơ và các loại vitamin.
• Bệnh nhân đã từng bị các bệnh lý viêm đường mật nguyên phát, sỏi túi mật.

Hầu hết các polyp túi mật là lành tính, không cần điều trị gì. Khi có các triệu chứng trên cơ thể mới cần can thiệp điều trị. Các biện pháp điều trị polyp túi mật bao gồm

• Nếu phát hiện polyp túi mật qua các cận lâm sàng nhưng bệnh nhân không có triệu chứng đau, sốt,... nên kiểm tra mỗi 6 tháng đến khi không còn hình ảnh của polyp để sàng lọc các biến chứng ác tính.
• Điều trị nội khoa chỉ sử dụng hỗ trợ giảm các triệu chứng đau, khó tiêu, buồn nôn,... Điều trị các nguyên nhân như rối loạn cholesterol; điều trị viêm.
• Đối với các polyp kích thước lớn hơn 1cm, tốc độ phát triển nhanh, chân lan rộng, hình dạng không đều, bệnh nhân có các triệu chứng đau, mệt mỏi,... các polyp nghi ngờ tiến triển ác tính thì sẽ có chỉ định phẫu thuật cắt bỏ túi mật.

Chế độ chăm sóc, dinh dưỡng ở bệnh nhân polyp túi mật

• Kiêng ăn các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, thức ăn dầu mỡ, thức ăn nhanh, tinh bột, đường; hạn chế các thực phẩm giàu cholesterol như lòng đỏ trứng, nội tạng động vật, các loại phomai,...
• Nên bổ sung vào chế độ ăn các loại trái cây giàu vitamin, thức ăn giàu chất xơ, các loại chất béo thực vật để hỗ trợ tiêu hóa, hạn chế đầy bụng, khó tiêu.
• Kiểm tra định kỳ các khối polyp lành tính, không gây triệu chứng khó chịu đến khi không còn hình ảnh polyp trên siêu âm.
• Theo dõi các triệu chứng đau, khó chịu trên hệ tiêu hóa, thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán, sàng lọc khi phát hiện bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào.

Tóm lại, polyp túi mật là một bệnh lý lành tính, ít biểu hiện lâm sàng, đôi khi chỉ tình cờ phát hiện trong quá trình kiểm tra sức khỏe. Không có thuốc điều trị đặc hiệu, mà chỉ sử dụng thuốc điều trị triệu chứng khi có các biểu trên lâm sàng.