Đau bụng do bệnh lý ở đại tràng

Bài được viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Bác sĩ nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Đại tràng là một phần của ruột già, là một phần của đường tiêu hóa. Sau khi thức ăn được phân hủy trong dạ dày và được hấp thụ ở ruột non, thức ăn khó tiêu sẽ được chuyển qua ruột già. Đại tràng có nhiệm vụ hấp thụ nước, muối và vitamin còn sót lại từ thức ăn và ngưng tụ thành phân. Sau đó, phân được chuyển từ đại tràng sigma vào trực tràng, nơi nó được giữ lại trước khi được thải ra ngoài dưới dạng chất thải.

Các triệu chứng của rối loạn đại tràng thường bao gồm:

• Đau bụng.
• Táo bón.
• Bệnh tiêu chảy.
• Trướng bụng.
• Đầy hơi.
• Co thắt ở bụng.
• Mệt mỏi.

Đại tràng dễ bị viêm và các rối loạn viêm có thể do:

• Chế độ ăn.
• Căng thẳng.
• Lối sống.
• Thuốc men.

Khi ruột kết của bạn khỏe mạnh, nó sẽ loại bỏ hiệu quả các chất thải mà cơ thể bạn không cần nữa. Tuy nhiên, khi đại tràng của bạn không khỏe mạnh, nó có thể dẫn đến một loạt các vấn đề gây đau đớn. Những rối loạn phổ biến nhất của đại tràng là các bệnh viêm ruột như:

• Viêm loét đại tràng, gây đau ở đại tràng sigma - phần cuối cùng của ruột già dẫn đến trực tràng.
• Bệnh Crohn, thường gây đau quanh rốn hoặc ở phía dưới bên phải của bụng.
• Viêm túi thừa, thường gây đau vùng đại tràng sigma hoặc đại tràng lên.
• Hội chứng ruột kích thích, thường xuyên gây đau bụng dưới bên trái.
• Ung thư đại trực tràng, hiếm khi gây đau bụng.

Các bệnh viêm ruột bị gây nên hoặc làm trầm trọng hơn do chế độ ăn uống không lành mạnh. Trên thực tế, có tới 70% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng - dạng ung thư gây tử vong cao thứ ba ở Hoa Kỳ - có thể được ngăn ngừa thông qua thay đổi lối sống như ăn uống lành mạnh.

Giảm lượng thức ăn của bạn

Bước đầu tiên trong điều trị đau khởi phát từ đại tràng là thay đổi chế độ ăn uống của bạn để xem liệu bạn có thể giảm viêm và giảm đau hay không. Một số thực phẩm góp phần gây viêm nhiều hơn, bao gồm:

• Thịt đỏ.
• Đồ chiên.
• Đường tinh luyện và carbohydrate chế biến.
• Rượu.
• Cà phê.

Điều chỉnh lối sống của bạn

Bước thứ hai trong điều trị đau do nguyên nhân từ đại tràng là thay đổi lối sống, loại bỏ các hành vi ảnh hưởng xấu đến sức khỏe đại tràng, chẳng hạn như:

• Hút thuốc lá.
• Môi trường làm việc ngồi nhiều/ít vận động.
• Lười tập thể dục.

Cân nhắc lại loại thuốc bạn đang dùng

Bước thứ ba là xem lại các loại thuốc bạn đang dùng. Nếu có thể, hãy ngừng sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid như aspirin và ibuprofen có thể làm tăng viêm và ảnh hưởng đến niêm mạc ruột. Bác sĩ của bạn có thể đưa ra các lựa chọn thay thế.

Ăn nhiều chất xơ

Chất xơ tăng tốc quá trình loại bỏ chất thải, giúp giảm táo bón và viêm nhiễm. Nếu không có đủ thức ăn thô để giữ cho ruột di chuyển, phân có thể trở nên cứng và đau. Với việc nạp đủ chất xơ, ruột kết của bạn sẽ giảm bớt căng thẳng và áp lực mà nó tạo ra ở bụng và tĩnh mạch, giúp giảm nguy cơ:

• Thoát vị.
• Bệnh trĩ.
• Suy tĩnh mạch.
• Ung thư ruột kết.
• Béo phì.
• Huyết áp cao.

Một số nguồn chất xơ lành mạnh cần cân nhắc đưa vào chế độ ăn uống của bạn là:

• Cám.
• Ngũ cốc.
• Trái cây.
• Rau.
• Các loại hạt.

Uống nhiều nước hơn

Mất nước có thể góp phần làm cho phân cứng, đau và đi tiêu chậm, bị tắc nghẽn. Học viện Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Hoa Kỳ khuyên bạn nên uống ít nhất 2 đến 3 lít nước mỗi ngày để duy trì lượng nước thích hợp trong cơ thể.

Tập thể dục nhiều hơn

Một lối sống căng thẳng hoặc ít vận động có thể làm trầm trọng thêm bệnh đại tràng. Vì vậy, điều quan trọng là bạn phải tìm cách thư giãn và dành thời gian để cơ thể có được bài tập cần thiết để duy trì hoạt động bình thường. Nghiên cứu năm 2009 phát hiện ra rằng, tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ viêm túi thừa ở nam giới lên đến 37%.

Phẫu thuật

Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật là một lựa chọn phù hợp để giảm đau bắt nguồn từ đại tràng.

Hãy nhớ rằng, bất cứ thứ gì bạn ăn đều có tác động đến cơ thể của bạn. Ăn theo chế độ ăn phương Tây điển hình: Giàu chất béo, đường và ít chất xơ sẽ làm tăng thêm chứng viêm, táo bón, đau đớn và có thể gây ra các bệnh khó chịu về ruột. Uống nhiều nước, ăn trái cây và rau quả, cắt giảm rượu, thuốc lá, caffeine và thực phẩm chế biến sẵn có thể giúp cải thiện các triệu chứng nếu bạn đang bị đau.

Theo các chuyên gia, việc tầm soát thường xuyên, bắt đầu từ 50 tuổi (hoặc 45 tuổi theo các nghiên cứu mới đây), là chìa khóa để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Vì vậy, nếu bạn ở trong độ tuổi này, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc tầm soát ung thư. Hầu hết các bệnh ung thư đại trực tràng đều có thể chữa được, miễn là chúng được phát hiện sớm và điều trị ngay lập tức.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là chuỗi bệnh viện lớn, là bệnh viện đa khoa đầu tiên tại Việt Nam đạt tiêu chuẩn y tế toàn cầu. Hiện, Vinmec là cơ sở y tế đi đầu trong lĩnh vực tầm soát và phát hiện ung thư đại trực tràng.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện đảm bảo trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ, nhân viên giỏi, giàu kinh nghiệm với các giáo sư, bác sĩ hàng đầu trong và ngoài nước, hệ thống phòng bệnh, xét nghiệm tiên tiến cho phép thực hiện các kỹ thuật sàng lọc ung thư đại trực tràng tiên tiến nhất.