Cảnh giác sỏi đường mật trong gan gây tắc mật

Sỏi đường mật trong gan thực ra chính là sỏi mật, vì nó thường xuất hiện trong các ống gan nên còn gọi là sỏi gan. Tình trạng này cần cảnh giác vì sỏi có thể gây tắc mật dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Thành phần chính của sỏi đường mật là bilirubin. Bilirubin là một trong những chất có trong dịch mật do gan sản xuất và cũng là một sản phẩm được giáng hóa bởi hồng cầu già, tạo ra sắc tố mật có màu vàng xanh. Do vậy, sỏi đường mật trong gan còn gọi là sỏi sắc tố.

Nguyên nhân gây sỏi đường mật được cho là do:

• Ký sinh trùng mang theo vi khuẩn từ ruột chui lên đường mật và làm biến đổi khả năng hòa tan của bilirubin, sau đó trứng và xác giun kết hợp tạo thành nhân sỏi.
• Thành phần dịch mật bị mất cân bằng do chức năng gan bị rối loạn (viêm gan, xơ gan,...)
• Đường mật suy giảm vận động do cơ thể ít vận động, người bị béo phì.

Sỏi đường mật trong gan biểu hiện qua hai giai đoạn, trong đó giai đoạn đầu có triệu chứng giống với rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu. Ở giai đoạn sau, sỏi đường mật gây biến chứng và có biểu hiện thường gặp như:

• Đau quặn bụng: Nếu người bệnh ăn quá no có thể sẽ gặp phải một cơn đau quặn ở bụng đột ngột và có mức độ dữ dội, khiến người bệnh không thể di chuyển được. Cơn đau quặn bụng có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ theo chu kỳ.
• Sốt cao: Kèm theo cơn đau quặn gan là cơ thể đổ mồ hôi, có cảm giác rét run và sốt cao.
• Vàng da, nước tiểu sẫm màu: Sỏi đường mật trong gan có thể gây tắc nghẽn ống mật, vì vậy làm ứ trễ dịch mật trong gan. Khi đó, người bệnh có biểu hiện vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu.

So với sỏi mật ở vị trí khác, sỏi đường mật trong gan có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm gan gây áp xe gan, xơ gan, nhiễm trùng đường mật, nhiễm trùng huyết, ung thư đường mật trong gan.

• Viêm gan: Sỏi đường mật trong gan gây tắc mật, làm dịch mật bị ứ trệ và tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập gây viêm gan, hình thành các ổ áp xe gan.
• Xơ gan: Sau viêm gan, nhu mô gan bị tổn thương nghiêm trọng và rất khó hồi phục, dẫn đến biến chứng xơ gan.
• Nhiễm trùng đường mật: Sỏi đường mật trong gan có thể gây biến chứng nguy hiểm là nhiễm trùng đường mật. Triệu chứng điển hình của nhiễm trùng sốt cao, rét run, đường mật bị nhiễm trùng và tắc nghẽn nghiêm trọng khiến người bệnh có thể mệt mỏi và choáng váng.
• Nhiễm trùng huyết: Biến chứng nhiễm trùng huyết đặc biệt nghiêm trọng cần được xử trí cấp cứu kịp thời để không ảnh hưởng đến tính mạng.
• Ung thư đường mật trong gan: Sỏi đường mật trong gan có thể gây ung thư đường mật trong gan với tỷ lệ từ 3 đến 10%. Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của sỏi gan và thời gian sống sót của người bệnh sau khi phát hiện rất ít, chỉ từ vài tháng đến vài năm.

So với sỏi nằm ở những vị trí khác như ống mật chủ hoặc túi mật, sỏi đường mật trong gan rất khó phát hiện và chẩn đoán. Người bệnh có thể cần phải thực hiện nhiều xét nghiệm bao gồm xét nghiệm máu, siêu âm chức năng gan, chụp CT hoặc cộng hưởng từ mới có thể có kết luận chính xác nhất và tiên lượng bệnh.

Cũng như chẩn đoán, sỏi đường mật trong gan rất khó điều trị do sỏi nằm rải rác và sâu trong các ống gan. Đặc biệt, tắc mật do sỏi từng đoạn, dịch mật bị ứ trệ ảnh hưởng khi tiến hành các thủ thuật để can thiệp điều trị. Bên cạnh đó, một số phương pháp điều trị sỏi mật thường dùng

Một số phương pháp điều trị sỏi mật thường dùng nhưng không phù hợp với điều trị sỏi đường mật trong gan như dùng thuốc tán sỏi hoặc nội soi mật tụy ngược dòng. Thuốc tán sỏi chủ yếu được dùng để trị sỏi cholesterol chứ không có tác dụng điều trị sỏi sắc tố như sỏi gan. Còn nội soi mật tụy ngược dòng chủ yếu được dùng để điều trị sỏi ngoài gan.

Để điều trị sỏi đường mật trong gan, có thể áp dụng điều trị ngoại khoa, phẫu thuật mổ mở cắt gan hoặc lấy sỏi. Tuy nhiên, phương pháp này không phù hợp với bệnh nhân lớn tuổi vì đây là một cuộc đại phẫu, bệnh nhân có thể chậm hồi phục và đau nhiều sau khi phẫu thuật.

Hiện nay, phương pháp điều trị sỏi đường mật trong gan phù hợp và mang lại kết quả cao đó là nội soi qua da xuyên gan để lấy sỏi. Đây là thủ thuật can thiệp tối thiểu cho phép người bệnh phục hồi nhanh sau phẫu thuật.

Sỏi đường mật trong gan có thể gây biến chứng nguy hiểm cần được cảnh giác và phát hiện sớm để điều trị kịp thời. Vì vậy, khi thấy biểu hiện bất thường liên quan đến gan như vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, đau quặn bụng kèm sốt cao, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, tư vấn điều trị.