Các tác nhân có thể làm hỏng niêm mạc dạ dày

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Nguyễn Hồng Trâm - Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Viêm dạ dày là bệnh rất thường gặp, có thể diễn tiến nặng tới loét, xuất huyết hoặc thậm chí là ung thư nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Để phòng bệnh hiệu quả, bạn cần tránh các tác nhân làm hỏng niêm mạc dạ dày.

Lớp niêm mạc dạ dày mỏng hoặc bị suy yếu làm tăng nguy cơ bị viêm dạ dày. Các tác nhân làm hỏng niêm mạc dạ dày bao gồm:

• Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Mặc dù vi khuẩn Helicobacter pylori rất phổ biến trên toàn thế giới, nhưng chỉ một số người bị nhiễm mới phát triển thành viêm dạ dày hoặc các bệnh lý tiêu hóa khác. Bệnh nhân bị viêm dạ dày thường do di truyền hoặc có liên quan đến các thói quen trong sinh hoạt hàng ngày, như hút thuốc lá và chế độ ăn uống.
• Thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau thông thường, như aspirin, ibuprofen và naproxen có thể gây ra viêm dạ dày cấp và mạn tính. Sử dụng thường xuyên hoặc quá nhiều các loại thuốc này có thể làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Lớn tuổi: Lớp niêm mạc dạ dày mỏng dần theo thời gian, làm cho người lớn tuổi có nguy cơ bị viêm dạ dày cao hơn. Đặc biệt, người lớn tuổi còn có nhiều khả năng bị nhiễm Helicobacter pylori hoặc các rối loạn tự miễn hơn người trẻ tuổi.
• Uống quá nhiều rượu: Rượu có thể gây kích ứng và ăn mòn, khiến dịch tiêu hoá dễ làm hỏng niêm mạc dạ dày. Do đó, việc sử dụng quá nhiều rượu bia dễ gây ra viêm dạ dày cấp tính.
• Stress: Các tình trạng bệnh lý như chấn thương, bỏng, nhiễm trùng nặng hoặc trải qua cuộc phẫu thuật lớn có thể là nguyên nhân khởi phát viêm dạ dày cấp tính.
• Dạ dày bị tấn công bởi chính cơ thể của bạn: Tình trạng này được gọi là viêm dạ dày tự miễn dịch, cơ thể bạn sản xuất kháng thể tấn công và tiêu diệt các tế bào tạo nên niêm mạc dạ dày, làm suy yếu hàng rào bảo vệ cơ quan này. Viêm dạ dày tự miễn thường gặp ở những người mắc các rối loạn tự miễn dịch khác, bao gồm bệnh Hashimoto và tiểu đường tuýp 1.
• Các tác nhân khác như: Sử dụng cocaine, hút thuốc lá, rối loạn tiêu hoá, nhiễm virus hoặc thiếu vitamin B12... cũng là những nguyên nhân gây hỏng niêm mạc dạ dày.

Việc điều trị viêm dạ dày phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Nếu viêm dạ dày do NSAID hoặc các loại thuốc khác thì nên tránh những tác nhân đó để làm giảm các triệu chứng. Viêm dạ dày do vi khuẩn Helicobacter pylori thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh như amoxicillin, metronidazol, levofloxacin...

Ngoài kháng sinh, một số loại thuốc khác được sử dụng để điều trị viêm dạ dày như:

• Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn các tế bào tạo ra axit trong dạ dày. Các thuốc ức chế bơm proton phổ biến bao gồm Omeprazole(Losec), Lansoprazole(Prevacid), Esomeprazole(Nexium), Rabeprazole (Pariet). Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài, đặc biệt là ở liều cao, có thể dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương, suy thận, sa sút trí tuệ và thiếu các chất dinh dưỡng.
• Thuốc giảm axit: Giúp làm giảm cơn đau do viêm dạ dày và cho phép niêm mạc dạ dày lành lại.
• Thuốc kháng axit: Có thể trung hòa axit trong dạ dày, giúp giảm nhanh cơn đau. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc kháng axit là có thể gây tiêu chảy hoặc táo bón.
• Probiotics: Đã được chứng minh giúp bổ sung lợi khuẩn tiêu hóa và chữa lành vết loét dạ dày.

Vi khuẩn Helicobacter pylori có thể lây truyền từ người sang người hoặc qua đường ăn uống. Do vậy, có thể phòng tránh viêm dạ dày bằng cách:

• Thường xuyên rửa tay sạch với xà phòng.
• Ăn chín uống sôi sẽ giúp ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori.
• Giữ lối sống lành mạnh, hạn chế stress, tránh xa các tác nhân làm hỏng niêm mạc dạ dày như thuốc lá, rượu bia...

Viêm dạ dày rất thường gặp, bệnh có thể không nghiêm trọng và cải thiện nhanh chóng khi điều trị. Tuy nhiên, nếu điều trị không đúng phác đồ thì viêm dạ dày có thể chuyển thành mãn tính, loét và tăng nguy cơ ung thư. Việc tránh các tác nhân làm hỏng niêm mạc dạ dày sẽ giúp giảm nguy cơ bị viêm dạ dày.

Đặc biệt, khi có bất kỳ triệu chứng viêm dạ dày như: đau bụng vùng thượng vị, ợ hơi ợ chua, nóng rát, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa... thì người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện cả nước về thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh về tiêu hóa, trong đó có bệnh về dạ dày. Đặc biệt, các kỹ thuật sàng lọc ung thư dạ dày, polyp dạ dày tại Vinmec được thực hiện bằng máy nội soi Olympus CV 190, chức năng NBI (Narrow Banding Imaging - nội soi với dải tần ánh sáng hẹp) cho kết quả hình ảnh phân tích bệnh lý niêm mạc rõ nét hơn... nhờ đó mà bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị kịp thời.

Không chỉ có hệ thống trang thiết bị hiện đại, Vinmec còn là nơi quy tụ đội ngũ các y, bác sĩ giàu kinh nghiệm, đặc biệt, với không gian được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn, Vinmec đảm bảo sẽ mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm nhất.

Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org, Healthline.com