Viên phối hợp valsartan/sacubitril (biệt dược Uperio): công dụng, tác dụng phụ và những lưu ý khi sử dụng

Bài viết của Dược sĩ Huỳnh Xuân Lộc - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Phối hợp dược chất sacubitril và valsartan, tên thuốc thường gặp là Uperio, là thuốc có tác dụng điều trị suy tim có triệu chứng ở bệnh nhân có rối loạn chức năng tâm thu. Sacubitril là tiền chất có khả năng ức chế enzym neprilysin giúp giãn mạch và tăng tiết natri còn valsartan là thuốc thuộc nhóm chẹn thụ thể angiotensin II cho tác động giãn mạch, và giảm huyết áp.

Khi phối hợp 2 hoạt chất trên với liều thích hợp, thuốc được chứng minh làm giảm tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch và giảm tỷ lệ nhập viện do suy tim.

Viên phối hợp valsartan/sacubitril (Uperio) là thuốc kê đơn và phải được cân nhắc sử dụng bởi bác sĩ chuyên ngành tùy vào từng giai đoạn của bệnh, vì thế người bệnh không được tự ý dùng thuốc trong mọi trường hợp.

Không sử dụng thuốc nếu người bệnh có tiền sử dị ứng với sacubitril, valsartan hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc (cellulose, crospovidon, magne sterate ...).

Người bệnh phải thông báo cho bác sĩ biết nếu bản thân hoặc người trong gia đình từng gặp tác dụng phụ phù mạch (biểu hiện phù mặt, môi, lưỡi, cổ họng, khó thở) do dùng các thuốc nhóm ức chế thụ thể angiotensin (ACEi, ví dụ: enalapril, lisinopril, ramipipril ...) hoặc thuốc nhóm chẹn thụ thể angiotensin II (ARB, ví dụ: valsartan, telmisartan, irbesartan). Cần tránh sử dụng Uperio trong những trường hợp này.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần thông báo cho bác sĩ điều trị về các thuốc đang sử dụng đặc biệt là các thuốc nhóm ACEi vì khả năng tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ khi dùng đồng thời các thuốc này với Uperio. Trong trường hợp này, người bệnh cần phải ngưng thuốc nhóm ACEi này trong 36 giờ kể từ sau liều cuối cùng rồi mới bắt đầu uống Uperio theo chỉ định của bác sĩ điều trị.

Ngoài ra, Uperio cũng không được dùng đồng thời với thuốc chứa hoạt chất aliskiren (chất ức chế trực tiếp renin) ở người bệnh mắc đái tháo đường tuýp 2 hoặc người bệnh có suy giảm chức năng thận. Người suy gan nặng, xơ gan mật hoặc ứ mật, người suy thận giai đoạn cuối cũng không được khuyến cáo dùng Uperio.

Uperio không dùng cho phụ nữ có thai vì thế phải thông báo cho bác sĩ điều trị nếu người bệnh có thai, đang mong em bé hoặc nghi ngờ có thai. Trong những trường hợp này, thông thường bác sĩ sẽ yêu cầu ngừng thuốc để tránh ảnh hưởng đến thai kỳ và sẽ cân nhắc lựa chọn các thuốc khác thay thế Uperio. Tương tự, Uperio cũng không được khuyến cáo ở phụ nữ đang cho con bú, do vậy người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về lợi ích và nguy cơ của việc điều trị và việc trẻ bú mẹ để được tư vấn và ra quyết định phù hợp.

Uperio không dùng cho trẻ em (dưới 18 tuổi) do không có dữ liệu nghiên cứu chứng minh độ an toàn và hiệu quả của thuốc trên nhóm đối tượng này.

Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như chóng mặt hoặc mệt mỏi, do vậy cần lưu ý khi người bệnh phải lái xe, vận hành máy móc hoặc thực hiện các công việc cần sự tập trung đặc biệt trong khoảng thời gian đầu dùng thuốc.

Dùng thuốc đúng theo liều và hướng dẫn của bác sĩ điều trị hoặc dược sĩ tư vấn. Thông thường thuốc sẽ được dùng ngày 2 lần, một liều vào buổi sáng và một vào buổi tối. Thuốc sẽ cần được bác sĩ điều chỉnh liều (tăng, giảm hoặc ngừng thuốc nếu cần) sau một khoảng thời gian sử dụng tùy vào đáp ứng thuốc và tình trạng bệnh. Do vậy việc tái khám định kỳ theo yêu cầu của bác sĩ là rất quan trọng.

Thuốc được nuốt nguyên viên với một cốc nước kèm hoặc không kèm thức ăn. Người bệnh không được chia cắt hoặc nghiền viên thuốc vì có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc và điều trị.

Thuốc được dùng mỗi ngày trong suốt khoảng thời gian điều trị do vậy người bệnh cần tránh quên thuốc để đảm bảo hiệu quả điều trị. Nếu lỡ quên một liều thuốc, uống liều tiếp theo vào đúng giờ thường dùng. Không được uống gấp hai, gấp ba ... liều để bù vào liều thuốc đã quên vì có thể gây ra hạ huyết áp nghiêm trọng và nguy hiểm tính mạng.

Nếu lỡ uống quá liều Uperio hoặc người khác uống nhầm thuốc, cần liên hệ ngay bác sĩ để được hướng dẫn theo dõi và xử trí phú hợp. Nếu các triệu chứng chóng mặt tăng nặng hoặc ngất xỉu xuất hiện sau khi dùng thuốc, người bệnh cần nằm xuống và được đưa ngay đến cơ sở y tế để được cứu chữa kịp thời.

Người bệnh cũng không được tự ý ngừng thuốc do việc này có thể làm bệnh suy tim tăng nặng hơn. Trong mọi trường hợp, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ biết các thay đổi hoặc triệu chứng khác lạ khi uống thuốc để có hướng xử trí phù hợp và kịp thời.

Giữ thuốc trong vỉ và bao bì gốc để bảo vệ thuốc khỏi độ ẩm từ môi trường bên ngoài. Không sử dụng thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc thuốc bị rách vỉ hoặc hư hại.

Như các thuốc khác, viên phối hợp sacubitril/valsartan (Uperio) cũng có thể gây ra các tác dụng phụ có hại.

Tác dụng phụ đáng lưu ý nhất của Uperio là phù mạch biểu hiện bằng phù mặt, môi, lưỡi, họng và có thể dẫn đến khó thở hoặc khó nuốt. Khi gặp phải tác dụng phụ này, người bệnh cần ngừng thuốc và liên hệ ngay bác sĩ điều trị hoặc đến các cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.

Thuốc cũng có thể làm xấu đi chức năng thận hoặc tăng nguy cơ hạ huyết áp trên bệnh nhân suy thận. Nguy cơ suy giảm chức năng thận còn tăng lên nếu người bệnh bị mất nước hoặc sử dụng đồng thời các thuốc kháng viêm không steroid. Do vậy người bệnh thuộc những trường hợp này cần định kỳ xét nghiệm để đánh giá chức năng thận.

Các tác dụng phụ thường gặp khác bao gồm hạ huyết áp, tăng kali máu hoặc gây suy giảm chức năng thận. Theo đó, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu người bệnh định kỳ thực hiện các xét nghiệm để tầm soát các biến đổi này. Ngoài ra các triệu chứng như ho khan, chóng mặt, tiêu chảy, mệt mỏi, uể oải, đau đầu, buồn nôn, cồn cào dạ dày, hạ đường huyết hoặc thậm chí ngất cũng có thể xảy ra khi dùng thuốc.

Người bệnh cần lưu ý các tác dụng phụ nếu trên hoặc bất kỳ thay đổi bất thường nào khác của cơ thể trong thời gian dùng thuốc để thông báo cho bác sĩ. Nếu các triệu chứng tăng nặng hoặc kéo dài làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, cần báo ngay cho bác sĩ để có xử trí phù hợp.

Tương tác thuốc quan trọng nhất với Uperio là với thuốc nhóm ACEi do tăng nguy cơ độc tính của thuốc. Cần thông báo cho bác sĩ và ngừng dùng các thuốc này 36 giờ trước khi bắt đầu điều trị với Uperio.

Các thuốc khác cũng nên được lưu ý khi dùng kèm với Uperio bao gồm:

• Các thuốc hạ huyết áp hoặc điều trị suy tim khác như thuốc nhóm ARB hoặc aliskiren;
• Các thuốc giúp hạ cholesterol máu nhóm statin;
• Thuốc điều trị tăng áp phổi hoặc rối loạn cương dương như sildenafil;
• Các thuốc bổ sung kali hoặc làm tăng kali máu như viên uống kali, thuốc lợi tiểu giữ kali (spironolactone, eplerenone) hoặc heparin;
• Các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (non-steroidal anti-inflammatory medicines - NSAID) do nguy cơ làm trầm trọng hơn suy giảm chức năng thận;
• Các thuốc thuộc chuyên khoa tâm thần như lithium;
• Thuốc lợi tiểu như furosemide;
• Thuốc điều trị đau thắt ngực như nitroglycerine;
• Các kháng sinh thuộc nhóm rifamycin, kháng virus như ritonavir;
• Các thuốc chống thải ghép như ciclosporin.
• Thuốc điều trị đái tháo đường như metformin.

Nếu đang sử dụng bất cứ loại thuốc nào theo liệt kê trên đây, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ điều trị biết để có quyết định phù hợp đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.