Uống thuốc sau bao lâu thì ăn hoa quả?

Việc sử dụng thuốc cũng cần phải có những hiểu biết căn bản. Một số thực phẩm khi dùng chung với thuốc có thể làm giảm hiệu quả của thuốc. Đó là vì chúng phá hủy kết cấu các thành phần của thuốc, thậm chí sinh ra độc tố và làm phát sinh tác dụng phụ. Một số tương tác thuốc với hoa quả, nước hoa quả bao gồm:

1.1 Cam, quýt, chanh

Nhóm hoa quả như cam, chanh, quýt,... đều chứa nhiều vitamin A, C và các khoáng chất tốt cho cơ thể. Chúng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và tốt cho da. Tuy nhiên, các loại hoa quả này không thích hợp với những người đang mắc bệnh dạ dày, dạ dày bị dư acid hoặc mắc chứng ợ chua.

Nước cam, chanh, quýt,... cũng có chứa nhiều acid, không nên kết hợp với nhóm thuốc chống acid có chứa nhôm. Nếu ăn cam, quýt hoặc uống nước quả với các thuốc kháng viêm không steroid (như ibuprofen, diclofenac,...) để trị bệnh đau dạ dày thì sẽ làm tình trạng bệnh càng thêm nặng, có thể dẫn đến bỏng rát dạ dày, làm tăng lượng acid dạ dày.

Bên cạnh đó, nước cam, chanh cũng không nên dùng chung với các loại thuốc kháng sinh như erythromycin, lincomycin, ampicillin,... Nguyên nhân vì các kháng sinh này sẽ không phát huy được hiệu quả do kém bền vững trong môi trường acid.

Việc kết hợp nước uống của các loại quả thuộc họ cam quýt với dextromethorphan trị ho cũng làm tăng nguy cơ xảy ra các phản ứng phụ, khiến bệnh nhân bị buồn ngủ và ảo giác. Ảnh hưởng của những loại trái cây này đối với thuốc dextromethorphan có thể kéo dài trên 1 ngày. Do đó, tốt nhất bệnh nhân không nên ăn chúng khi sử dụng thuốc dextromethorphan.

1.2 Nước ép nho

Bệnh nhân không nên sử dụng nước ép nho để uống thuốc vì việc này sẽ làm giảm tác dụng và tăng phản ứng phụ của các loại thuốc chữa bệnh. Điều này được lý giải là do nước ép nho có thể ức chế các men trong quá trình hấp thu những loại thuốc như: Thuốc điều trị bệnh tim mạch và thuốc chống nấm (nystatin, fluconazole,...).

1.3 Chuối

Chuối là loại hoa quả có hàm lượng kali cao nên không được sử dụng đồng thời với thuốc lợi tiểu giữ kali như spironolacton, triamteren, amilorid,... Nguyên nhân vì việc dùng chung chuối với các loại thuốc này sẽ làm tăng tình trạng tích lũy kali trong cơ thể. Từ đó, kali bị tích tụ quá nhiều có thể gây biến chứng về tim mạch và huyết áp.

1.4 Nước ép táo

Không nên dùng đồng thời nước ép táo, cam cùng với thuốc kháng histamin là fexofenadine để làm giảm các triệu chứng dị ứng. Các loại nước quả này sẽ ức chế peptide (những protein có cấu trúc đoạn ngắn từ hai đến vài chục acid amin nối với nhau) vận chuyển thuốc từ đường ruột đi vào máu. Sự kết hợp của các loại nước quả này với thuốc chống dị ứng fexofenadine sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc tới 70%.

Các loại thuốc khác cũng được vận chuyển nhờ có sự giúp đỡ của peptide. DO vậy, không nên uống những loại nước quả này khi uống các thuốc chống dị ứng, thuốc điều trị bệnh tuyến giáp có chứa levothyroxine, thuốc trị bệnh hen suyễn có chứa natri montelukast.

1.5 Nước ép bưởi

Nước ép bưởi có ảnh hưởng nghiêm trọng nhất tới hiệu quả của các loại thuốc khi uống. Nước ép bưởi có thể làm tăng sự hấp thu thuốc quá nhiều vào máu, dễ gây nguy hiểm.

Không nên ăn bưởi hoặc uống nước ép bưởi cùng các loại thuốc sau:

• Nhóm thuốc hạ cholesterol máu: Nếu bạn đang uống các thuốc làm giảm cholesterol máu thì đừng nên ăn bưởi vì việc này sẽ khiến một lượng lớn thuốc bị đọng lại trong cơ thể, không phát huy được tác dụng, dẫn tới tổn thương gan hoặc suy nhược cơ bắp. Dùng chung nước bưởi với simvastatin hoặc atorvastatin có thể làm tăng sự hấp thu thuốc lên gấp 15 lần, gây tác dụng phụ đặc biệt nghiêm trọng ở cơ;
• Các loại thuốc suy giảm miễn dịch chống thải ghép (tacrolimus, cyclosporine,...): Nếu sử dụng cùng với nước bưởi thường xuyên có thể gây độc hại cho thận;
• Các thuốc an thần, thuốc ngủ: Ăn bưởi cùng với nhóm thuốc này sẽ gây chóng mặt.

Do có nhiều tương tác giữa thuốc và thực phẩm nên người bệnh cần đặc biệt lưu ý tới vấn đề uống thuốc sau bao lâu thì được ăn hoa quả. Nếu muốn ăn hoa quả sau khi uống thuốc thì người bệnh cần nhớ:

• Không nên ăn các trái cây họ cam quýt trong vòng 1 ngày sau khi dùng thuốc dextromethorphan. Bởi sự tương tác thuốc có thể kéo dài trên 1 ngày;
• Tránh sử dụng cam, táo hoặc nước ép cam, táo trong vòng 4 giờ trước và sau khi uống thuốc fexofenadine các thuốc có chứa levothyroxine, thuốc có chứa natri montelukast;
• Không ăn hoặc uống nước ép bưởi khi đang dùng thuốc hạ cholesterol máu, thuốc an thần, thuốc suy giảm miễn dịch,... Nguyên nhân vì việc ăn bưởi, uống nước bưởi cách 2 giờ với các thuốc này vẫn có thể gây hại;
• Trước và sau khi uống kháng sinh 2 tiếng không nên uống sinh tố trái cây. Chất AHA trong sinh tố hoa quả tươi sẽ đẩy nhanh tốc độ hòa tan kháng sinh, làm giảm hiệu quả của thuốc và có thể sinh ra những chất có hại gây tác dụng phụ.

Ngoài các vấn đề liên quan tới uống thuốc sau bao lâu thì ăn hoa quả, người bệnh cũng cần chú ý:

• Sử dụng nước đun sôi để nguội hoặc nước lọc hợp vệ sinh để uống thuốc. Uống thuốc cùng với loại nước này với lượng vừa đủ sẽ giúp đưa thuốc viên từ miệng xuống dạ dày nhanh, tan rã, tạo thành dung dịch thuốc và đi xuống ruột - vị trí dược chất sẽ hấp thu vào máu, cho tác dụng chữa bệnh;
• Có thể dùng nước đóng chai tinh khiết để uống thuốc nhưng không nên dùng nước có chứa các khoáng chất vì canxi, natri,... có thể tương kỵ, gây hại cho thuốc;
• Không nên dùng thuốc với các loại nước sau: Nước hoa quả, sữa, trà, cà phê, nước ngọt, rượu bia,... vì đều có khả năng xảy ra tương tác với thuốc, gây ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị hoặc thậm chí gây hại cho sức khỏe bệnh nhân.

Với câu hỏi uống thuốc sau bao lâu thì ăn hoa quả, đáp án sẽ tùy thuộc vào từng loại thuốc khác nhau. Vì vậy, lời khuyên cho bệnh nhân là không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc kết hợp với hoa quả, nước ép trái cây,... Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về thời điểm dùng thuốc, loại thực phẩm có thể dùng kèm,... để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế tới mức thấp nhất nguy cơ phát sinh những phản ứng bất lợi.