Làm thế nào khi bị dị ứng thuốc phun muỗi?

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Nguyễn Lê Trang - Dược sĩ lâm sàng, Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Cơ quản dự phòng và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ khuyến cáo sử dụng thuốc trừ muỗi để phòng tránh các bệnh do muỗi gây ra. Ở các nước khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, việc xịt muỗi đóng vai trò quan trọng trong phòng trừ bệnh sốt rét, sốt xuất huyết ... Thuốc xịt muỗi chỉ có tác dụng trên vùng da được xịt thuốc hoặc vùng da lân cận. Thuốc xịt muỗi không giết chết muỗi mà chỉ có tác dụng làm cho muỗi không bị thu hút tới vùng đó.

Thuốc xịt muỗi có các thành phần như DEET, pocardin, bioDU, tinh dầu tràm và IR3535. Những thành phần này được Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) chứng nhận không gây những tác dụng phụ nghiêm trọng tới con người hoặc môi trường.

Tuy nhiên, giống như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn hay bất kỳ một loại dị ứng nào khác, các chất có tác dụng chính này hoặc các chất phụ khác có trong thành phần thuốc phun muỗi có thể gây ra phản ứng dị ứng đối với một số người, trong khi không ảnh hướng tới phần lớn những người khác.

Các chất được coi là “lạ” này khiến hệ thống miễn dịch của cơ thể sản sinh các kháng thể. Trong lần tiếp xúc sau đó, các chất “lạ” này sẽ gắn với kháng thể, gây giải phóng histamin và các chất hóa học gây viêm trung gian khác (cytokin, interleukins, leukotrienes và prostaglandin) vào các mô xung quanh. Từ đó dẫn đến một số phản ứng như giãn mạch, bài tiết chất nhầy, kích thích thần kinh và sự co cơ trơn.

Một số biểu hiện dị ứng thuốc phun xịt muỗi thường gặp như mẩn đỏ, ngứa da; nặng hơn là bong da, cháy da. Các phản ứng thường nghiêm trọng hơn nếu như hít hoặc nuốt phải thuốc phun muỗi như khó thở, buồn nôn, nôn, run rẩy...

• Lựa chọn thuốc xịt phun/ xịt muỗi chiết xuất từ cây cỏ. Nếu sản phẩm có chứa DEET, lựa chọn loại có nồng độ thấp (15%).
• Thử nghiệm trước khi dùng: xịt thử vào 1 vùng da nhỏ và quan sát trong vòng 24 giờ, nếu không biểu hiện dị ứng có thể tiếp tục dùng.
• Không xịt vào vùng da tổn thương.
• Nếu vô tình phun xịt vào mắt/ tai/ mũi hay vùng da tổn thương, rửa sạch với nước trong vòng 15 phút.
• Không gãi hay chà sát mạnh vào vùng da bị mẩn ngứa, liên hệ với bác sĩ để có hướng dẫn xử lý đúng cách.