Công dụng thuốc Vitafxim

Thuốc Vitafxim được bào chế dưới dạng bột pha tiêm với nhiều hàm lượng khác nhau như Vitafxim 0,5g, Vitafxim 1g, Vitafxim 2g với thành phần chính bao gồm:

• Hoạt chất: Cefotaxim (dạng Cefotaxim Natri).
• Tá dược: Vừa đủ 1 lọ bột pha tiêm.

Cefotaxim là kháng sinh thuộc nhóm Cephalosporin thế hệ 3, hoạt chất này có phổ kháng khuẩn rộng. So với các kháng sinh nhóm Cephalosporin thế hệ 1 và 2, Cefotaxim tác dụng lên vi khuẩn Gram âm mạnh hơn nhưng tác dụng lên vi khuẩn Gram dương lại yếu hơn, đồng thời bền vững hơn vững hơn với tác dụng thuỷ phân của các Beta – lactamase.

Cefotaxim có cơ chế gắn vào một hoặc nhiều Protein gắn Penicilin (PBP) là các Protein tham gia vào thành phần cấu tạo nên màng tế bào vi khuẩn, từ đó Cefotaxim ức chế bước cuối cùng của quá trình sinh tổng hợp thành tế bào vi khuẩn.

Phổ kháng khuẩn của Cefotaxim bao gồm Enterobacter, E. coli, Salmonella, Serratia, Shigella, P. mirabilis, P. vulgaris, Klebsiella pneumonia, K. oxytoca, Morganella morganii, Providencia, Citrobacter diversus, các chủng Staphylococcus, Haemophilus influenzae, Haemophilus spp, các chủng Streptococcus, Neisseria (N. meningitidis, N. gonorrhoeae), Branhamella catarrhalis...

Các vi khuẩn kháng kháng sinh Cefotaxim bao gồm các vi khuẩn kỵ khí Gram âm, Enterococcus, Listeria, Pseudomonas cepacia, Staphylococcus kháng methicillin, Xanthomonas maltophilia, Acinetobacter baumannii, Clostridium difficile.

Thuốc Vitafxim được chỉ định điều trị cho các trường hợp nhiễm khuẩn nặng và nguy kịch, bao gồm:

• Nhiễm khuẩn huyết
• Viêm màng não, trừ các trường hợp do Listeria monocytogenes
• Áp xe não
• Dùng phối hợp với Metronidazol trong điều trị nhiễm khuẩn trong ổ bụng.
• Viêm nội tâm mạc, viêm phổi
• Bệnh thương hàn, bệnh lậu.
• Dự phòng nhiễm khuẩn sau mổ lấy thai, mổ nội soi hoặc mổ hở tuyến tiền liệt.

Chống chỉ định của thuốc Vitafxim trong các trường hợp sau:

• Dị ứng quá mẫn với bất cứ thành phần của thuốc Vitafxim.
• Tiền sử dị ứng với các loại thuốc kháng sinh chứa Cefotaxim.
• Tiền sử dị ứng với các loại kháng sinh thuộc nhóm Beta-Lactam nói chung và nhóm thuốc Cephalosporin nói riêng.
• Trong trường hợp dùng Lidocain làm dung môi:
  • Tiền sử dị ứng dị ứng với Lidocain hoặc các thuốc gây tê tại chỗ khác.
  • Bệnh nhân bị Block nhĩ thất, suy tim nặng.
  • Dùng đường tiêm tĩnh mạch.
  • Trẻ em dưới 30 tháng tuổi.

3.1. Cách sử dụng

Thuốc Vitafxim được sử dụng bằng đường tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc truyền tĩnh mạch

• Tiêm bắp: Pha một lọ Vitafxim với nước cất pha tiêm với tỉ lệ 0,5g Vitafxim với 2 ml nước cất pha tiêm, 1g Vitafxim với 4 ml nước cất pha tiêm, 2g Vitafxim với 10 ml nước cất pha tiêm. Có thể pha với Lidocain 1% (thường ít được sử dụng). Tiêm bắp sâu vào các bắp cơ lớn.
• Tiêm tĩnh mạch: Pha một lọ Vitafxim với nước cất pha tiêm với tỉ lệ 0,5g Vitafxim với 2 ml nước cất pha tiêm, 1g Vitafxim với 4 ml nước cất pha tiêm, 2g Vitafxim với 10 ml nước cất pha tiêm. Tiêm tĩnh mạch chậm từ 3 – 5 phút.
• Truyền tĩnh mạch: Pha 1 – 2g với 40 – 100 ml dung môi như nước cất, Natri Clorid 0,9%, Glucose 5%, Ringer lactate... Truyền trong ít nhất 20 - 60 phút.

Lưu ý:

• Không pha thuốc Vitafxim với Aminoglycosid, Natri carbonate, Aminophylline.
• Không nên pha thuốc Vitafxim với Lidocain 1% để tiêm tĩnh mạch.
• Thuốc Vitafxim có thể phối hợp với các loại kháng sinh khác, tùy vào mức độ bệnh và chỉ định của bác sĩ điều trị.

3.2. Liều dùng

Người lớn

• Liều khuyến cáo cho mức độ nhiễm khuẩn nhẹ đến trung bùng: Tiêm/truyền 1g mỗi 12 giờ. Điều chỉnh liều dựa vào đáp ứng của bệnh nhân.
• Liều khuyến cáo cho mức độ nhiễm khuẩn nặng đến nguy kịch: Tiêm/truyền 12g/ngày chia 3 – 4 lần.

Trẻ em

• Liều thông thường: Tiêm/truyền 100 - 150 mg/kg/ngày chia 2 - 4 lần.
• Liều khuyến cáo cho mức độ nhiễm khuẩn nặng: Có thể dùng liều 200 mg/kg/ngày chia 2 – 4 lần.

Trẻ sơ sinh

• Liều thông thường: Tiêm/truyền 50 mg/kg/lần chia 2 - 4 lần.
• Liều khuyến cáo cho mức độ nhiễm khuẩn nặng: Có thể dùng liều 150 - 200 mg/kg/ngày chia làm nhiều lần.

Bệnh lậu: Liều duy nhất: 1g/lần.

Dự phòng nhiễm khuẩn sau mổ

• Liều trước mổ: Tiêm 1g trước phẫu thuật 30 – 90 phút.
• Liều sau mổ lấy thai: Tiêm tĩnh mạch 1g cho mẹ sau khi kẹp cuống rốn. Sau đó tiêm bắp hoặc tĩnh mạch 1g/lần x 2 lần mỗi 6 – 12 tiếng.

Bệnh nhân suy giảm chức năng gan, thận: Sử dụng liều dựa trên hệ số thanh thải Creatinin (CrCl). Liều CrCl < 10 ml/phút: Liều khởi đầu 1g/ngày. Sau đó giảm liều còn một nửa. Liều tối đa một ngày không quá 2g.

Điều trị bằng thuốc Vitafxim với liều cao hoặc kéo dài, có thể gây ra các tác dụng phụ như:

• Thường gặp: Tiêu chảy, đau hoặc xuất hiện phản ứng viêm tại vị trí tiêm thuốc.
• Ít gặp: Đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, buồn ngủ. Buồn nôn, nôn, đau bụng. Giảm bạch cầu ưa eosin, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, test Coombs dương tính. Phản ứng Jarisch-Herxheimer. Thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, có thể gây bội nhiễm do vi khuẩn kháng thuốc như Enterobacter spp, Pseudomonas aeruginosa...
• Hiếm gặp: Phản ứng quá mẫn như mày đay, phù mạch, ban da, ngứa, sốc phản vệ. Hồng ban đa dạng, hội chứng Stevens-Johnsons, hoại tử biểu bì. Thiếu máu tan máu, tăng men gan AST, ALT, tăng LDH, GGT, tăng Bilirubin hoặc ALP. Bệnh viêm đại tràng có màng giả do Clostridium difficile. Suy giảm chức năng thận, tăng Creatinine. Loạn nhịp tim, co giật, rối loạn tâm thần.

Nên ngừng tiêm truyền Vitafxim ngay khi phát hiện những triệu chứng trên hoặc bất kỳ các triệu chứng khác. Bệnh nhân, người nhà và nhân viên y tế cần theo dõi sát trong và sau khi sử dụng thuốc để kịp thời phát hiện các tác dụng phụ từ đó đưa ra phương án xử trí kịp thời.

• Thận trọng khi dùng thuốc Vitafxim ở người suy giảm chức năng gan, thận nặng. Bệnh nhân có tiền sử hoặc đang mắc các bệnh về tâm thần kinh, tim mạch, viêm đại tràng giả mạc, các bệnh lý về máu.
• Tránh sử dụng thuốc Vitafxim thời gian dài vì có thể làm bội nhiễm các tác nhân khác như Enterococcus Spp, Candida, Pseudomonas aeruginosa...
• Phụ nữ có thai: Theo phân loại của Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) kháng sinh Cefotaxim thuộc nhóm B, nhóm không có bằng chứng đầy đủ về nguy cơ trên thai kỳ như gây dị tật bẩm sinh, sẩy thai hoặc các tác hại khác. Vì thế, Vitafxim chỉ nên dùng cho phụ nữ có thai khi thật sự cần thiết.
• Phụ nữ đang cho con bú: Hiện nay có một số nghiên cứu chỉ ra rằng hoạt chất Cefotaxim có trong Vitafxim có thể bài tiết qua sữa mẹ, nhưng với nồng độ thấp. Vì thế, cần cho trẻ ngừng bú hoặc ngừng điều trị khi đang cho con bú.
• Người làm nghề lái xe hay công nhân vận hành máy móc có thể gặp các tác dụng phụ như chóng mặt, hoa mắt, buồn ngủ sau khi sử dụng thuốc Vitafxim.

Tương tác với các thuốc khác

• Không nên pha lẫn Vitafxim với các loại kháng sinh khác.
• Các thuốc làm tăng độc tính cho thận khi dùng chung với Vitafxim: Probenecid, Aminoglycoside, Cyclosporin, Colistin
• Azlocillin và Mezlocillin làm tăng nồng độ thuốc Vitafxim trong máu do giảm độ thanh thải của Cefotaxim.
• Dùng chung Cefotaxim và Penicillin ở bệnh nhân bị suy thận có thể bị động kinh cục bộ.
• Thuốc Vitafxim làm xét nghiệm Coombs bị dương tính giả.

Trên đây là thông tin khái quát và những lưu ý khi sử dụng Vitafxim. Nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất khi sử dụng thuốc đòi hỏi sự phối hợp tốt giữa bệnh nhân, gia đình và nhân viên y tế trong theo dõi và điều trị.