Công dụng thuốc Elitan 10mg

Thuốc Elitan là thuốc gì? Thuốc Elitan 10mg là thuốc dùng phòng ngừa và điều trị nôn và buồn nôn ở bệnh nhân sau phẫu thuật hoặc điều trị bằng xạ trị. Thành phần chính của thuốc là metoclopramid hydroclorid khan với hàm lượng là 10mg.

Dược lực học: Tăng sự vận động đường tiêu hóa. Thành phần metoclopramide là thuốc an thần kinh có tác động đối kháng với dopamine, ngăn ngừa triệu chứng buồn nôn do ức chế các thụ thể dopaminergic.

Dược động học

• Hấp thu: Trường hợp dùng bằng đường uống thì được hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa khoảng 50%.
• Chuyển hóa: Metoclopramid ít được chuyển hóa.
• Phân phối: Metoclopramid được phân phối rộng đến các mô. Thể tích phân phối đến toàn bộ cơ thể khoảng 2,2 đến 3,4l/kg. Thuốc ít gắn với protein huyết tương và có thể truyền qua được nhau thai và sữa mẹ.
• Bài tiết: Metoclopramid chủ yếu được đào thải qua nước tiểu ở dạng tự do hay sulfonyl-liên hợp. Thời gian bán hủy đào thải từ 5-6 giờ và tăng trong trường hợp bệnh nhân bị suy gan và suy thận.

Dạng bào chế: Dung dịch tiêm

Dạng đóng gói: Hộp 2 vỉ x 5 ống 2ml

2.1. Chỉ định

Tùy vào các đối tượng khác nhau mà thuốc Elitan 10mg được chỉ định trong các trường hợp, cụ thể

Đối tượng là người trưởng thành:

• Thuốc giúp dự phòng tình trạng nôn và buồn nôn sau phẫu thuật.
• Đối với người bệnh ung thư dùng để dự phòng nôn và buồn nôn sau quá trình xạ trị.

Ngoài ra, thuốc giúp điều trị triệu chứng nôn và buồn nôn, kể cả tình trạng nôn và buồn nôn do đau nửa đầu cấp tính.

Đối tượng là trẻ em từ 1-18 tuổi: Thuốc Elitan 10mg là thuộc nhóm thuốc lựa chọn thứ 2 để chỉ định dự phòng nôn và buồn nôn xuất hiện do hóa trị cũng như điều trị tình trạng này sau phẫu thuật.

2.2. Chống chỉ định

Chống chỉ định thuốc Elitan 10mg trong những trường hợp sau đây:

• Phụ nữ có thai 3 tháng cuối và bà mẹ cho con bú.
• Người bệnh dị ứng với các thành phần chứa trong thuốc Elitan 10mg.
• Xuất huyết tiêu hóa, tắc nghẽn cơ học hoặc thủng dạ dày-ruột do khi dùng thuốc Elitan 10mg làm tăng nhu động ruột.
• U tủy thượng thận hoặc nghi ngờ u tủy thượng thận do thuốc Elitan 10mg có nguy cơ xảy ra các cơn tăng huyết áp kịch phát.
• Đã có tiền sử rối loạn vận động do thuốc an thần hoặc do thuốc Metoclopramid.
• Bệnh nhân bị động kinh với mức độ và cường độ tăng dần.
• Người mắc bệnh Parkinson.
• Trẻ em dưới 1 tuổi tuyệt đối không được dùng do có nguy cơ gây ra rối loạn ngoại tháp tăng.
• Bệnh nhân có tiền sử methemoglobin huyết do metoclopramid hoặc thiếu men NADH – cytochrome b5 reductase.

3.1. Liều lượng

Thuốc Elitan 10mg có thể dùng được để tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch chậm trong vòng ít nhất 3 phút. Tùy theo từng đối tượng và tình trạng bệnh cụ thể mà liều lượng được chỉ định cũng khác nhau.

Đối với người trưởng thành

• Dùng để dự phòng nôn và buồn nôn sau phẫu thuật dùng liều khuyến nghị là 10mg.
• Đối với liều dùng cho người bệnh bị ung thư sau xạ trị khuyến nghị dùng liều 10mg, nhưng tối đa 3 lần/ngày.
• Trường hợp dùng cho bệnh nhân bị đau nửa đầu cấp tính có triệu chứng nôn hoặc buồn nôn hoặc tình trạng nôn hoặc nôn do nguyên nhân khác: Liều khuyến nghị 10mg/lần, tối đa 3 lần/ngày. Liều tối đa khuyến cáo: 30mg/ngày hoặc 0,5mg/kg/ngày.

Đối tượng là trẻ em

• Liều khuyến nghị 0,1-0,15mg/kg. Liều tối đa là 0,5mg/kg/ngày.
• Tối đa 3 lần/ngày.
• Dùng thuốc theo đường tĩnh mạch.

Đối tượng đặc biệt

Người lớn tuổi: Tùy thuộc vào thể trạng và theo dõi chức năng gan để cân nhắc giảm liều một lần.

Người bệnh suy thận:

• Giai đoạn cuối (độ thanh thải creatinin≤15ml/phút) thì xem xét giảm liều hằng ngày xuống 75%.
• Giai đoạn nặng hoặc trung bình (độ thanh thải creatinin 15-60ml/phút) thì cân nhắc giảm liều dùng xuống 50%.

Bệnh nhân suy gan: Giảm liều dùng xuống 50% đối với giai đoạn suy gan nặng.

Thời gian điều trị: Thuốc Elitan 10mg nên được dùng đường tiêm trong thời gian ngắn nhất có thể nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Sau đó, có thể chỉ định dùng đường uống hoặc đường trực tràng.

• Dự phòng nôn và buồn nôn xuất hiện muộn do hóa trị: tối đa trong 5 ngày.
• Điều trị nôn và buồn nôn sau phẫu thuật: tối đa trong vòng 48 giờ.

3.2. Cách dùng

Thuốc Elitan 10mg có thể dùng theo đường tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp. Trong các trường hợp này, bác sĩ hoặc y tá là người phụ trách thao tác.

3.3. Xử trí khi quá liều

Trường hợp dùng quá liều thuốc được chỉ định, một số dấu hiệu cần được theo dõi như:

• Rối loạn ngoại tháp.
• Giảm khả năng nhận thức, lơ mơ.
• Có thể người bệnh bị lú lẫn, xảy ra ảo giác.
• Có nguy cơ xảy ra tình trạng ngừng tim, ngừng thở.

Khi rối loạn ngoại tháp xảy ra, nguyên nhân có thể do quá liều hoặc không, lúc này cần cho bệnh nhân ngừng metoclopramid. Sau đó, sử dụng các thuốc điều trị triệu chứng gồm benzodiazepine ở trẻ nhỏ và hoặc thuốc kháng cholinergic điều trị Parkinson ở người lớn. Phải theo dõi liên tục và điều trị triệu chứng tim mạch và hô hấp tùy theo đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân. Có thể dùng diphenhydramin 50mg tiêm bắp hoặc benzatropin 1-2mg tiêm bắp.

Trong quá trình dùng thuốc Elitan có thể xảy ra một số tác dụng không mong muốn như sau:

• Dấu hiệu rối loạn ngoại tháp: Nguy cơ có thể xảy ra rối loạn trương lực cơ hoặc rối loạn vận động cấp tính. Dấu hiệu của hội chứng parkinson và chứng đứng ngồi không yên.
• Tình trạng lơ mơ.
• Giảm khả năng nhận thức, xảy ra lú lẫn và ảo giác.

Trong quá trình sử dụng thuốc Elitan 10mg, người bệnh cần lưu ý:

• Nếu bệnh nhân có tình trạng nôn mửa kéo dài thì nên tái khám để loại trừ khả năng rối loạn tiềm ẩn như tình trạng não bị kích thích.
• Thận trọng với những bệnh nhân đang được điều trị với các thuốc tác động trên thần kinh trung ương như động kinh.
• Có thể xảy ra các triệu chứng rối loạn ngoại tháp, thường gặp ở trẻ em và người trẻ tuổi và/hoặc bệnh nhân dùng thuốc Elitan liều cao.
• Khoảng cách dùng thuốc giữa 2 lần ít nhất là 6 giờ, kể cả bị nôn hoặc không dùng hết một liều thuốc để tránh nguy cơ quá liều.
• Trường hợp bệnh nhân phải điều trị kéo dài thuốc Elitan có thể gây rối loạn vận động muộn. Một số trường hợp không hồi phục nhất là đối tượng người cao tuổi. Do đó, cần theo dõi tình trạng và tiến triển của bệnh, không nên kéo dài thời gian điều trị quá 3 tháng.
• Thuốc Elitan có thể làm nặng nề thêm các triệu chứng Parkinson.

Ngoài ra, một số trường hợp methemoglobin huyết có thể liên quan với thiếu NADH-cytochrome b5 reductase đã được báo cáo. Khi bệnh nhân có biểu hiện methemoglobin huyết, cần dùng ngay thuốc và các biện pháp điều trị thích hợp như dùng xanh methylen. Hơn thế nữa, thuốc Elitan 10mg có thể gây ra các phản ứng nghiêm trọng trên tim mạch đã được báo cáo sau khi tiêm, đặc biệt tiêm tĩnh mạch bao gồm ngừng tim và kéo dài khoảng QT, trụy tuần hoàn, nhịp tim chậm nghiêm trọng.

• Tuyệt đối không phối hợp thuốc Elitan 10mg với các thuốc levodopa hoặc các thuốc chủ vận dopamin.
• Tránh phối hợp thuốc này với rượu, vì rượu làm tăng nguy cơ tác dụng ức chế thần kinh trung ương của metoclopramid.
• Thuốc kháng cholinergic và dẫn xuất morphin do ảnh hưởng trên nhu động đường tiêu hóa.
• Các thuốc giảm đau trung ương bao gồm dẫn xuất morphin, thuốc chống lo âu, thuốc kháng histamin H... làm tăng ảnh hưởng trên tâm thần.
• Tăng hoặc giảm hấp thu một số thuốc khác do metoclopramid làm tăng nhu động đường tiêu hóa.
• Nhóm thuốc an thần: Thuốc Elitan làm tăng tác dụng của các thuốc an thần kinh và gây rối loạn ngoại tháp.
• Thuốc hệ serotonergic làm tăng nguy cơ gặp hội chứng serotonin.
• Digoxin: làm tăng sinh khả dụng của Digoxin. Vì vậy khi dùng phối hợp cần theo dõi chặt chẽ nồng độ digoxin huyết tương.
• Cyclosporin: làm tăng sinh khả dụng của cyclosporin.
• Mivacurium và suxamethonium.
• Các thuốc ức chế CYP2D6.

Người bệnh cần để thuốc Elitan 10mg ở nơi tránh ẩm, thoáng mát. Nhiệt độ bảo quản dưới 30 độ C và tránh ánh sáng chiếu trực tiếp. Nên để thuốc cách xa tầm tay của trẻ em và thú cưng nuôi trong nhà.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.