Thay khớp gối kèm đoạn xương đùi điều trị ung thư xương

Bài viết của BSCKI.BSNT Đặng Minh Quang - Bác sĩ Phẫu thuật u xương và phần mềm - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Tiên lượng của các bệnh nhân ung thư xương tăng lên đáng kể khi có các biện pháp điều trị hóa chất phối hợp. Do đó nhiều tác giả đề xuất việc phẫu thuật tạo hình lại khớp cho bệnh nhân để nâng cao chất lượng cuộc sống. Vị trí quanh khớp gối có tần suất gặp u xương nhiều nhất, đồng thời, khớp gối là khớp liên quan nhiều tới vận động, sinh hoạt, đi lại của bệnh nhân, do đó các tổn thương u quanh gối luôn là thách thức với các bác sĩ điều trị.

Phẫu thuật tạo hình khớp gối bắt đầu phát triển từ thập kỷ 70, bao gồm các phương pháp:

• Thay khớp nhân tạo kèm đoạn xương đồng loại (APC: allograft prosthesis composite)
• Thay khớp kèm modul xương ( Megaprosthesis)
• Thay khớp sử dụng vật liệu PEEK

Tại Việt Nam bệnh viện Vinmec là cơ sở y tế đầu tiên thực hiện thành công các kỹ thuật này.

Ưu điểm:

• Phục hồi hình thể chi thể cho bệnh nhân
• Phục hồi vận động sớm
• Độ bền ngày càng cải thiện
• Thiết kế dạng modul giúp thay thế, điều chỉnh dễ dàng khi chiều dài chi thể bệnh nhân tăng.

Nhược điểm:

• Chi phí khớp cao.
• Kỹ thuật cao, đòi hỏi bác sĩ chuyên môn sâu.
• Đối với bệnh nhân nhi, còn phát triển chiều cao, cần phẫu thuật lại để thay modul để đảm bảo chiều dài chi 2 bên.
• Có thể gặp 1 số trường hợp gãy chuôi, lỏng chuôi...

Tại Bệnh viện Vinmec, đã thực hiện thay hàng trăm ca thay khớp gối kèm đoạn xương đùi megaprothesis cho các bệnh nhân ung thư trẻ em.

Các bệnh nhân sau phẫu thuật phục hồi chức năng tốt, vận động, đi lại sớm. Không có trường hợp nào tái phát tại chỗ.

Ưu điểm:

• Phục hồi hình thể chi thể bệnh nhân
• Phục hồi vận động sớm
• Là xương đồng loại nên tương thích, phù hợp về mặt cấu trúc, phát triển cùng với phần xương của bệnh nhân. Không cần phẫu thuật nhiều lần điều chỉnh độ dài.

Nhược điểm:

• Chi phí cao. Nguy cơ không liền xương.
• Hạn chế về số lượng do cần có nguồn xương từ người cho
• Không tương thích hoàn toàn về kích thước với đoạn xương của bệnh nhân

Tại Vinmec đã thực hiện hơn 10 trường hợp thay khớp gối kèm đoạn xương đùi bằng vật liệu APC. Kết quả liền xương tốt sau 6 tháng, khớp vận động tốt. Không có trường hợp nào bị khớp giả, không liền xương hay tái phát tại chỗ

Ưu điểm:

• Phục hồi hình thể chi thể bệnh nhân
• Phục hồi vận động tốt
• Chi phí rẻ hơn megaprothesis
• Trọng lượng nhẹ.

Nhược điểm:

• Cần đo đạc tính toán 3 D để đúc ra khớp gối cùng đoạn xương đùi tương ứng với đoạn xương đùi bệnh nhân
• Cần phẫu thuật lại để điều chỉnh chiều dài chi

Tại Vinmec đã thực hiện hơn 10 trường hợp thay khớp gối cùng đoạn xương đùi bằng vật liệu PEEK kết hợp khớp nhân tạo. Kết quả phục hồi vận động tốt. Không có trường hợp nào gãy chuôi, gãy nẹp hay bị tái phát tại chỗ