Thay khớp gối kèm đoạn xương chày điều trị ung thư xương

Bài viết của BSCKI.BSNT Đặng Minh Quang - Bác sĩ Phẫu thuật u xương và phần mềm - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

U xương là một khối u ác tính phát sinh từ tiền thân của tế bào gốc trung mô tạo ra xương chưa trưởng thành (osteoid). Đây là bệnh ác tính của xương phổ biến nhất ở trẻ em. Tỷ lệ gặp cao nhất ở lứa tuổi từ 10 đến 20 tuổi, và tỷ lệ mắc phải hàng năm là khoảng 2 - 3 trên 106.000 trẻ em. Các vị trí thường gặp nhất của khối u này bao gồm đầu xa xương đùi, đầu gần xương chày và đầu gần xương cánh tay.

Trong quá khứ, u xương ác tính đầu trên xương chày được điều trị chủ yếu bằng cách cắt cụt chi. Ngày nay, các phác đồ hóa trị liệu bổ trợ và hóa chất tiền phẫu đã phát triển, điều đó cho phép phẫu thuật cắt cụt chi an toàn, từ đó cải thiện tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân.

Hóa trị liệu bổ trợ nhằm một số mục tiêu:

• Giảm kích thước khối u,
• Loại bỏ những tế bào u di căn tiềm tàng
• Tạo điều kiện cho tiếp cận khối u nguyên phát tốt hơn, do đó cho phép phẫu thuật bảo tồn chi thể được thực hiện nếu có thể

Với sự sẵn có của phương pháp điều trị đa mô thức kết hợp hóa trị liệu và phẫu thuật, 70–85% khối u ác tính đầu trên xương chày có thể được điều trị hiệu quả bằng phương pháp bảo tồn chi. Với các phương thức hiện tại, tỷ lệ sống sót sau 5 năm là khoảng 70%.

Phẫu thuật bảo tồn chi mang lại kết quả tốt về chức năng chi thể và bệnh học ung thư, cũng như giảm gánh nặng tâm lý cho bệnh nhân. Mặc dù có nhiều báo cáo liên quan đến các kỹ thuật phẫu thuật (ví dụ như phẫu thuật cắt đoạn xương chày và thay khớp gối), các lựa chọn điều trị để tái tạo các khiếm khuyết xương chày và mô mềm quanh gối sau khi cắt bỏ vẫn là một thách thức nghiêm trọng đối với các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình, đặc biệt là ở những bệnh nhân chưa trưởng thành về xương.

Vì sự phát triển của cả hai bên khớp gối chiếm hơn hai phần ba sự phát triển chi dưới theo chiều dọc, việc cắt bỏ u xương đầu trên xương chày ở những bệnh nhân chưa trưởng thành về xương là một vấn đề đáng quan tâm liên quan đến sự chênh lệch chiều dài các chi.

Để khắc phục vấn đề đó, với những tiến bộ gần đây trong thiết kế bộ phận giả, Prosthesis gắn kết mô-đun được sử dụng nhiều để tái tạo các khuyết xương ở đầu trên xương chày gần sau khi cắt bỏ khối u xương.

Ưu điểm:

Việc thay khớp gối nhân tạo cùng đoạn xương chày bằng kim loại dạng mô-đun có những ưu việt nhất là trên những bệnh nhân :

• Giữ lại chi thể cho bệnh nhân, đảm bảo về mặt thẩm mỹ, giúp nâng cao tâm lý các bệnh nhân
• Đảm bảo cắt đoạn xương chày chứa khối u với diện cắt an toàn
• Giúp các bệnh nhân tập phục hồi chức năng sớm, phục hồi vận động, đi lại sớm so với các phương pháp khác như ghép xương,..
• Có khả năng điều chỉnh độ dài khi chiều dài chân bệnh nhân phát triển dài hơn. Đảm bảo sự cân đối giữa 2 chân

Nhược điểm:

Khiếm khuyết cơ che phủ bộ phận khớp giả kim loại, khiếm khuyết tái tạo gân bánh chè, dẫn tới các biến chứng như chất lượng khớp giả giảm, giảm khả năng duỗi cẳng chân của bệnh nhân.

Hiện nay, các tác giả trên thế giới đã khắc phục điều đó bởi kỹ thuật chuyển vạt cơ sinh đôi trong che phủ khớp giả kim loại, đồng thời trên bộ phận kim loại tạo lỗ để khâu đính gân bánh chè.

Bệnh viện Vinmec đã thay hàng trăm ca thay khớp gối cùng đoạn xương chày megaprothesis cho các bệnh nhân ung thư trẻ em. Tại Vinmec áp dụng phương pháp chuyển vạt cơ và tái tạo điểm bám gân bánh chè.

Các bệnh nhân sau phẫu thuật phục hồi chức năng tốt, vận động, đi lại sớm. Không có trường hợp nào tái phát tại chỗ. Phần mềm tại chỗ tốt, không có biến chứng nhiễm trùng hay lộ khớp.