Có thể thay đổi vắc-xin dại trong quá trình tiêm không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Thị Diễm Thúy - Bác sĩ tư vấn vắc-xin - Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Để giúp phòng ngừa lây nhiễm virus dại sau khi bị động vật dại cắn thì việc tiêm phòng vắc-xin ngừa bệnh dại là vô cùng cần thiết, cần tiêm đúng phác đồ và tuân thủ nguyên tắc khi tiêm vắc-xin.

Bệnh dại là căn bệnh nguy hiểm vì không có cách điều trị triệt để. Người mắc bệnh dại do virus dại xâm nhập qua các vết thương do động vật cắn, không có cơ hội được chữa khỏi, tỷ lệ tử vong xấp xỉ 100%. Vì thế, phòng bệnh bằng cách tiêm phòng dại là phương pháp có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giảm thiểu số người chết vì căn bệnh này.

Những nạn nhân bị động vật cắn hoặc những người phải tiếp xúc nhiều với virus gây bệnh dại như bên trong các phòng thí nghiệm là đối tượng đặc biệt cần tiêm phòng dại.

Để đạt được hiệu quả phòng bệnh dại cao nhất, người dân cần tuân thủ đúng phác đồ tiêm phòng dại được ban hành của các tổ chức y tế có uy tín. Số lượng mũi tiêm và thời gian tiêm phòng dại thay đổi theo từng trường hợp khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tình trạng miễn dịch trước đây, đặc điểm của vết cắn.

Thông thường, người bệnh tiêm dự phòng dại trước phơi nhiễm cần tiêm đủ ba liều vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 28. Trong những trường hợp tiêm phòng dại sau khi phơi nhiễm, liều tiêm vắc-xin phòng dại với số mũi tiêm nhiều hơn trong thời gian lâu hơn. Khuyến cáo tiêm đủ 5 liều vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28. Ngày 0 được tính vào ngày đầu tiên mà người bệnh được tiêm phòng dại, không nhất thiết phải trùng vào ngày bị thương. Trong trường hợp đã được tiêm phòng dại trước phơi nhiễm, sau đó khi bị động vật cắn thì nên tiêm thêm 2 liều vào các ngày 0, 3.

Tiêm phòng dại có thể được dùng bằng đường tiêm bắp hoặc tiêm trong da. Nên tiêm phòng dại theo đường tiêm bắp ở vùng cơ mặt trước đùi ở trẻ em và vùng cơ delta cánh tay ở người lớn. Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) đưa ra phác đồ tiêm bắp 4 liều vắc-xin kết hợp với 1 liều huyết thanh kháng dại. Phương pháp này được chứng minh có hiệu quả phòng bệnh dại tương đương các phác đồ khác. CDC cho rằng tiêm bắp liều thứ 5 không mang lại nhiều ưu điểm khác biệt.

Như vậy, quy trình tiêm phòng dại trải dài trung bình khoảng 28 ngày với các mũi vắc-xin lặp lại. Trong suốt quá trình đó, nhiều vấn đề có thể nảy sinh, bao gồm cả thắc mắc về việc có nên thay vắc-xin dại hay không, vì một lý do nào đó mà không thể hoàn thành dự phòng bệnh dại trước hoặc sau phơi nhiễm với cùng một loại vắc-xin do thiếu hụt hoặc không sẵn có. Trong trường hợp này thì có thể đổi vắc-xin dại. Tuy nhiên, việc thay vắc-xin dại, nghĩa là điều trị dự phòng bệnh bằng ít nhất 2 loại vắc-xin phòng dại khác nhau trong một liệu trình là không được khuyến khích và chỉ nên hạn chế tối đa.

Mỗi loại vắc-xin khác nhau được sản xuất từ các công ty khác nhau nên sẽ có sự khác biệt về các thành phần bên trong như nồng độ virus, chất bảo quản, tá dược, .... Trường hợp duy nhất có thể đổi vắc-xin dại là do hết hoặc không có sẵn vắc-xin dại cùng loại ngay tại cơ sở y tế để tránh việc trì hoãn lịch tiêm chủng vắc-xin phòng dại. Hoàn thành đủ số mũi tiêm là yếu tố cơ bản nhất quyết định hiệu quả phòng bệnh dại.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin phòng dại Verorab 0,5ml sản xuất bởi hãng Sanofi - Pháp, được Cục Quản lý Dược phê duyệt ngày 07/06/2018.

Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin Verorab 0,5ml tại Vinmec bao gồm:

• Khách hàng sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
• Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý khách hàng và áp dụng cách giảm đau hiệu quả trong quá trình tiêm chủng.
• 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
• Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
• Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp khách hàng có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
• Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
• Nếu khách hàng là trẻ em thì bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.