Viêm gan C là bệnh lý về gan vô cùng nguy hiểm, được xếp vào “top 10” nguyên nhân gây tử vong do bệnh truyền nhiễm. Nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển âm thầm và gây tổn thương gan nặng nề, dẫn đến các biến chứng như xơ gan, ung thư gan. Các biến chứng này làm suy giảm nghiêm trọng chức năng gan, đe dọa đến tính mạng người bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Viêm gan C là gì?
1.1 Chức năng của gan là gì?
Gan là một cơ quan đa chức năng với các nhiệm vụ bao gồm:
- Gan không chỉ hóa giải các chất độc hại mà còn là kho dự trữ quan trọng của vitamin, sắt, đường và khoáng chất.
- Bên cạnh đó, gan còn tham gia vào quá trình chuyển hóa thức ăn, sản xuất protein cơ bản và các yếu tố đông máu.
Chính vì những vai trò thiết yếu này, khi bị virus HCV tấn công, gan sẽ suy giảm chức năng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân. Đặc biệt, việc giảm khả năng hóa giải độc tố sẽ khiến các chất độc tích tụ trong cơ thể, gây tổn thương đến nhiều cơ quan khác.
1.2 Viêm gan C là gì?
Viêm gan C là một bệnh nhiễm trùng gan do virus Hepatitis C (HCV) gây ra. Virus này xâm nhập vào cơ thể, tấn công và làm tổn thương các tế bào gan, từ đó gây suy giảm chức năng của gan. Đặc biệt nguy hiểm là trong giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người không biết mình đã bị nhiễm bệnh viêm gan siêu vi C cho đến khi bệnh đã tiến triển nặng.
Viêm gan C lây truyền qua 3 con đường chính:
- Lây qua đường máu.
- Lây qua đường tình dục.
- Lây truyền từ mẹ sang con.
Tuy nhiên, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như hắt hơi, ho, hôn sẽ không gây ra nguy cơ lây nhiễm bệnh viêm gan siêu vi C. Bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm khi thực hiện những hành vi này.
Viêm gan siêu vi C có 6 kiểu gen khác nhau. Để đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả nhất, bác sĩ cần xác định chính xác kiểu gen virus thông qua xét nghiệm máu và đánh giá tình trạng gan của bệnh nhân.
- Kiểu gen 1, phổ biến nhất ở châu Âu và Bắc Mỹ, khó điều trị và thường cần 48 tuần để loại bỏ hoàn toàn virus.
- Ngược lại, kiểu gen 2 và 3, thường gặp ở châu Âu, Bắc Mỹ, Úc và vùng Viễn Đông, dễ điều trị hơn và có thể chỉ cần 24 tuần.
- Kiểu gen 4, chủ yếu ở Trung Đông và châu Phi, tương tự kiểu gen 1 về thời gian điều trị (48 tuần).
- Kiểu gen 5 và 6 ít phổ biến hơn và cũng cần 48 tuần để điều trị. Đáng chú ý, tại Việt Nam, kiểu gen 6 khá phổ biến, chiếm khoảng 20% các trường hợp, chỉ sau kiểu 1.
2. Viêm gan siêu vi C nguy hiểm như thế nào?
Cùng với virus viêm gan B, virus viêm gan C là một trong những tác nhân chính gây ra các biến chứng nghiêm trọng về gan. Sau khi xâm nhập cơ thể khoảng 15-50 ngày, virus viêm gan C thường gây nhiễm trùng cấp tính.
Tuy nhiên, chỉ khoảng 20% bệnh nhân viêm gan C có các biểu hiện lâm sàng điển hình như vàng da, vàng mắt và men gan tăng cao. Đa số bệnh nhân (80%) không có triệu chứng rõ rệt. Khoảng 10-25% trường hợp nhiễm cấp tính có khả năng tự khỏi, còn lại sẽ tiến triển thành viêm gan C mãn tính.
Viêm gan C mãn tính tiềm ẩn nguy cơ cao biến chứng thành xơ gan ở khoảng 10-20% bệnh nhân. Xơ gan là biến chứng phổ biến nhất, tiếp đến là ung thư gan và suy gan. Tất cả đều là những biến chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng. Khi gan suy giảm chức năng, các chất độc không được lọc sạch, tích tụ và gây hại cho nhiều cơ quan khác như phổi, dạ dày, đại tràng, hệ tiêu hóa, nội tiết và thần kinh.
Bên cạnh đó, khi bệnh nhân nhiễm cả viêm gan B và C cùng lúc thì đây là tình trạng rất nguy hiểm. Sự kết hợp của hai loại virus này sẽ làm tăng gấp đôi độc tính, đẩy nhanh quá trình tổn thương gan và tăng nguy cơ ung thư gan đến 70%.
3. Viêm gan siêu vi C có thể chữa khỏi không?
Tuy viêm gan C là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nhưng bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị còn phụ thuộc rất lớn vào sức đề kháng và khả năng miễn dịch của từng người bệnh.
Người nhiễm viêm gan C có thể sống bình thường trong khoảng 20-30 năm. Tuy nhiên, nếu sức đề kháng kém, suy gan tiến triển nặng và không được can thiệp kịp thời, thời gian sống có thể rút ngắn xuống còn 3-5 năm.
Trường hợp đặc biệt nguy hiểm hơn là khi người bệnh mắc cả viêm gan C và viêm gan B cùng lúc, tuổi thọ có thể chỉ còn 1-2 năm hoặc thậm chí ngắn hơn nữa.
Các thuốc uống kháng virus trực tiếp đang trở thành lựa chọn hàng đầu trong điều trị viêm gan C. Với thời gian điều trị ngắn hơn (trung bình 12 tuần - 24 tuần):
- 12 tuần cho bệnh viêm gan siêu vi C chưa tiến triển thành xơ gan, xơ gan còn bù hoặc xơ gan mất bù nhưng cần phối hợp 2 loại thuốc uống.
- 24 tuần cho bệnh nhân mắc viêm gan C mãn tính đã có xơ gan mất bù và không phối hợp 2 loại thuốc uống.
So với phác đồ cũ sử dụng thuốc tiêm Peg-IFN, phương pháp mới mang lại hiệu quả cao hơn, ít tác dụng phụ hơn, chi phí điều trị cũng giảm đáng kể, đặc biệt là rút ngắn thời gian điều trị viêm gan siêu vi C (thay vì 48 tuần ở phác đồ cũ).
Song song với quá trình điều trị, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học, kết hợp với lối sống lành mạnh, bao gồm hạn chế rượu bia và tập luyện đều đặn, sẽ góp phần quan trọng vào việc hỗ trợ điều trị, tăng cường sức đề kháng, ngăn chặn sự phát triển của virus.
4. Cách phòng ngừa bệnh
Để ngăn chặn sự lây lan của bệnh viêm gan C, mọi người cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa cẩn thận.
- Tuyệt đối tránh dùng chung kim tiêm, dụng cụ xăm, châm cứu hoặc các vật dụng cá nhân có thể dính máu như bàn chải đánh răng, dao cạo râu.
- Khi quan hệ tình dục, hãy sử dụng bao cao su để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.
- Bên cạnh đó, khi tiếp xúc với máu, hãy đeo găng tay và khử trùng kỹ lưỡng.
- Phụ nữ cần đặc biệt chú ý đến vệ sinh trong kỳ kinh nguyệt và xử lý băng vệ sinh đúng cách.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
