Trẻ hay bị đầy bụng khó tiêu do cơ địa hoặc sai lầm của phụ huynh trong chế độ ăn uống. Mỗi khi bị đầy bụng, khó tiêu, trẻ sẽ vô cùng mệt mỏi, khó chịu, dẫn đến biếng ăn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
1. Vì sao trẻ hay bị đầy bụng khó tiêu?
Đầu tiên, bạn cần nắm được các biểu hiện thường thấy khi trẻ đầy hơi chướng bụng. Thông thường, khi bị đầy bụng, khó tiêu, trẻ có thể có một hoặc một số các triệu chứng sau đây:
- Sau khi ăn từ 1 -2 giờ, bụng của trẻ vẫn căng tròn, đầy hơi. Khi bạn vỗ nhẹ vào bụng của trẻ sẽ thấy phát ra âm thanh như tiếng trống.
- Trẻ có thể bị đau bụng râm ran.
- Đột nhiên trẻ quấy khóc, khó chịu, bứt rứt, bỏ ăn hoặc chán ăn so với bình thường.
- Trẻ có biểu hiện buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Trẻ bị xì hơi nhiều lần, đại tiện phân lỏng hoặc sền sệt, có khi bị táo bón.
- Trẻ có thể khó ngủ về đêm, có khi quấy khóc do đau bụng ấm ách.
Khi trẻ có dấu hiệu bất thường ở đường tiêu hóa, bạn thường sẽ bối rối mà quên mất việc tìm hiểu nguyên nhân gây ra bệnh cho trẻ là gì. Bởi chỉ khi biết nguyên nhân, bạn mới có thể tìm giải pháp để điều trị việc em bé bị đầy bụng khó tiêu nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ hay bị đầy bụng khó tiêu đó là:
- Chế độ ăn của mẹ: Trong những tháng đầu đời, nguồn dinh dưỡng chính của trẻ là sữa và phần lớn là sữa mẹ. Do vậy, nếu trẻ sơ sinh đang bú sữa mẹ mà có dấu hiệu chướng bụng khó tiêu, bà mẹ nên nghĩ ngay đến nguyên nhân đầu tiên là chế độ ăn của mẹ. Có thể mẹ đã ăn phải đồ ăn không đảm bảo, thực phẩm chưa chín, nguội lạnh hoặc đồ ăn có tính hàn cao.
- Thay đổi chế độ ăn đột ngột: Trong những năm đầu đời, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn khá nhạy cảm nên việc bạn thay đổi chế độ ăn cho trẻ đột ngột có thể khiến cơ thể trẻ không thích nghi kịp. Tình trạng này thường gặp ở những giai đoạn chuyển đổi giữa các loại thức ăn.
- Do trẻ không dung nạp đường lactose: Tình trạng này xảy ra khi cơ thể trẻ không tiết hoặc tiết không đủ lượng men lactase để tiêu hóa các loại thực phẩm có chứa lactose như sữa. Khi đường lactose không được chuyển hóa, nó sẽ bị vi khuẩn lên men tạo ra khí, gây nên hiện tượng trẻ đầy bụng biếng ăn.
- Trẻ dị ứng với protein sữa: Khi trẻ bị dị ứng với một hoặc một số loại protein có trong trong sữa, ngoài biểu hiện đầy bụng, khó tiêu, trẻ có thể bị nôn trớ, khó thở, tiêu chảy.
- Do trẻ dùng kháng sinh hoặc thuốc khác: Các loại thuốc kháng sinh khi vào đường tiêu hóa sẽ tiêu diệt cả vi khuẩn gây bệnh và lợi khuẩn, do đó làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Điều này sẽ gây ra những trục trặc đường tiêu hóa cho trẻ dẫn đến tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu.
- Trẻ bị rối loạn tiêu hóa (trào ngược dạ dày, táo bón, tiêu chảy): Khi trẻ bị trào ngược dạ dày, thức ăn, dịch vị bị đẩy ngược từ dưới dạ dày lên thực quản. Khi đó, trẻ dễ bị nôn ói, ợ hơi, chướng bụng. Còn khi phân bị ứ lại ở đại tràng do táo bón sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn yếm khí lên men tạo khí, gây ra tình trạng trẻ đầy hơi chướng bụng. Còn khi trẻ bị tiêu chảy, trẻ sẽ bị mất điện giải gây nên chướng bụng.
2. Trẻ đầy hơi chướng bụng phải làm sao?
Có nhiều cách giải quyết tình trạng trẻ hay bị đầy bụng khó tiêu. Mỗi một cách sẽ phù hợp với nguyên nhân và từng độ tuổi, giai đoạn phát triển nhất định của trẻ. Bạn có thể chọn một hoặc kết hợp một số cách trong những cách sau để khắc phục tình trạng đầy hơi chướng bụng cho trẻ.
- Massage bụng cho trẻ: Sau khi trẻ ăn được 30 phút bạn hãy dùng các ngón tay xoay nhẹ nhàng trên bụng trẻ theo chiều kim đồng hồ từ rốn ra ngoài. Bạn có thể dùng dầu massage vừa giúp giảm ma sát vào làn da mỏng manh của trẻ, vừa giúp trẻ thư giãn, thoải mái hơn.
- Giúp trẻ xì hơi: Bạn có thể giúp trẻ đưa hơi từ dạ dày ra bằng cách ôm trẻ sát vào ngực, hơi ngả người ra sau hoặc bạn bế trẻ để cho bụng trẻ nằm ngang trên cánh tay bạn. Sau đó, bạn dùng tay vuốt lưng cho trẻ xì hơi dễ hơn. Cách này cũng có thể áp dụng để chữa đầy bụng ở trẻ sơ sinh, bạn cũng có thể đặt trẻ nằm ngửa, nắm chặt phần chân gần đầu gối của trẻ, rồi từ từ đẩy một chân lên phía ngực, đẩy chân còn lại xuống phía dưới. Sau đó bạn đổi bên và lặp đi lặp lại động tác đạp xe này. Động tác này cũng sẽ giúp làm giảm khí trong bụng hiệu quả.
- Chườm nóng bụng trẻ: Bạn hãy lấy 2 chiếc khăn tay, nhúng chúng vào nước nóng và vắt khô. Bạn cần cảm nhận độ nóng cho phù hợp để không làm bỏng trẻ, bạn đặt một chiếc khăn đã gập gọn lên bụng, rồi dùng chiếc khăn còn lại quấn quanh bụng để cố định lại. Sức nặng và hơi nóng từ chiếc khăn sẽ giúp đẩy hơi thừa trong bụng trẻ ra ngoài dễ dàng hơn.
- Giúp trẻ ợ hơi: Cách này được các bác sĩ khuyên bạn nên làm sau khi cho trẻ sơ sinh bú xong để giảm triệu chứng nôn trớ và trào ngược dạ dày thực quản. Khi trẻ đang bị đầy hơi, việc làm này lại càng cần thiết hơn. Bạn hãy bế trẻ sao cho đầu bé tựa vào vai bạn, sau đó vỗ nhẹ nhàng lưng trẻ cho đến khi trẻ phát ra những tiếng ợ hơi.
- Bổ sung men vi sinh cho trẻ: Men vi sinh có tác dụng hỗ trợ điều trị tiêu chảy, táo bón, chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu do loạn khuẩn đường ruột, nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng, dùng thuốc kháng sinh hoặc các nguyên nhân khác.
Ngoài ra, còn có nhiều cách có thể giúp trẻ khắc phục tình trạng đầy hơi, chướng bụng hiệu quả như là cho trẻ uống nước gừng mật ong và nước chanh (áp dụng cho trẻ trên 1 tuổi) hoặc bổ sung thêm các vi chất cần thiết: Kẽm, selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... cho bé để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
