Vi khuẩn Hib hình thành thế nào?

Vi khuẩn Hib (Haemophilus Zae type b) là một tác nhân gây bệnh truyền nhiễm, lây truyền khi tiếp xúc với dịch tiết của người đã bị nhiễm bệnh. Hib có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, mức độ bệnh lý khác nhau nhưng có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.

1. Vi khuẩn Hib hình thành thế nào?

Haemophilus Influenzae, một cầu khuẩn gram âm, được chia thành chủng không có vỏ bao và có vỏ bọc. Chủng thứ hai được tiếp tục phân loại theo huyết thanh từ type a đến f, với kiểu huyết thanh Haemophilus Influenzae type b là tác nhân gây bệnh thường gặp nhất cho con người.

Vi khuẩn Hib gây ra nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm trùng mắt, nhiễm trùng huyết và viêm màng não. Trong đó, đây chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm màng não do vi khuẩn ở trẻ từ hai tháng đến năm tuổi, nơi những quốc gia không có chương trình tiêm chủng phổ thông.

Trẻ bắt đầu có triệu chứng viêm màng não sau một thời gian ủ bệnh có thể xảy ra khoảng 2 đến 4 ngày và các biểu hiện lâm sàng có khuynh hướng tiến triển nhanh chóng. Ngay cả khi điều trị bằng kháng sinh đầy đủ và kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 10% trong các trường hợp nhiễm bệnh.

Diễn tiến này cũng tương tự với viêm phổi do vi khuẩn Hib. Do đó, vắc-xin quimi-hib dự phòng là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe trẻ em trong những năm tháng đầu đời.

2. Sinh bệnh học của vi khuẩn Hib như thế nào?

Haemophilus Influenzae có kiểu huyết thanh type b có vỏ nang bản chất là polisaccarit poly ribosyl ribitol phosphate. Đây chính là yếu tố quyết định tính độc lực chính cho vi khuẩn Hib. Cơ chế là nhờ có lớp vỏ nang bảo vệ, sinh vật sẽ thoát khỏi thực bào trong trường hợp không có kháng thể chống vi khuẩn. Từ đó tạo điều kiện cho sự xâm nhập của vi khuẩn Hib vào dòng máu và dịch não tủy trở nên dễ dàng hơn.

Ngược lại, ở những trẻ đã được tiêm phòng vaccine quimi hib, hệ thống kháng thể đã được sản xuất chủ động sẽ tấn công vào vi sinh vật ngay từ lúc mới xâm nhập vào cơ thể, ngăn chặn tăng sinh và gây bệnh.

Con người là ký chủ duy nhất được biết đến của vi khuẩn Hib. Các triệu chứng khi mắc bệnh sẽ phụ thuộc vào cơ quan nào của cơ thể bị ảnh hưởng; trong đó, viêm phổi do vi khuẩn hib và viêm màng não do vi khuẩn hib là thường gặp nhất.

• Viêm màng não - sốt, nhức đầu, cứng cổ, buồn nôn, nôn và lừ đừ;
• Viêm nắp thanh quản - khó thở và khó nuốt, sốt;
• Viêm phổi - khó thở, sốt, mệt mỏi, bỏ ăn, đau đầu, đau ngực và ho;
• Viêm xương tủy - sưng, viêm và đau trên vùng xương bị ảnh hưởng;
• Viêm mô tế bào - khu vực bị ảnh hưởng đỏ, nóng, sưng, đau và chảy dịch hoặc mủ.

3. Con đường lây truyền vi khuẩn Hib là gì?

Người mang mầm bệnh là vi khuẩn Hib sẽ có các vi sinh vật tại vòm họng, có thể trong thời gian dài ngay cả khi không chảy nước mũi. Thời gian ủ bệnh của vi khuẩn Hib không được biết rõ ràng. Tuy nhiên, những người nhạy cảm thường phát bệnh trong vòng bảy ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn Hib.

Con đường lây truyền vi khuẩn Hib từ người này sang người khác xảy ra qua các giọt tiết của đường hô hấp khi bị nhiễm bệnh. Trong thời kỳ chưa có vắc-xin quimi-hib, trẻ em dưới năm tuổi là đối tượng dễ bị lây nhiễm nhất của vi khuẩn Hib. Sau này, nhờ vào việc các quốc gia thường xuyên tiêm chủng chống lại vi khuẩn Hib ở trẻ nhỏ, trẻ em được tiêm vắc-xin hiếm khi bị nhiễm khuẩn bởi tác nhân này.

4. Làm sao để phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn Hib?

Tiêm chủng là biện pháp can thiệp y tế cộng đồng duy nhất có khả năng ngăn ngừa phần lớn các trường hợp mắc bệnh do vi khuẩn Hib gây ra ở mức độ nghiêm trọng.

Vaccine quimi hib được bào chế từ phân tử polisaccarit poly ribosyl ribitol, lấy từ lớp vỏ nang của vi khuẩn Hib. Từ đó, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể một cách chủ động và sẵn sàng tấn công vi khuẩn Hib bất cứ lúc nào khi xâm nhập vào cơ thể.

Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, vắc-xin quimi-hib là một trong các vắc - xin cần thiết trong tất cả các chương trình tiêm chủng phổ thông cho trẻ em. Thông thường vắc-xin quimi-hib sẽ được tiêm cùng lúc với vắc-xin bạch hầu, uốn ván và ho gà. Một mũi vắc-xin tăng cường sẽ được thực hiện lặp lại trong năm thứ hai của trẻ. Trong trường hợp trẻ lớn hơn 12 tháng tuổi nhưng chưa được chủng ngừa vi khuẩn Hib, một liều vaccine quimi hib là đủ được chấp nhận.

5. Tiêm phòng vắc-xin vi khuẩn Hib cho trẻ tại Vinmec

Với mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe toàn diện cho mọi đối tượng trong cộng đồng, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã được xây dựng và phát triển dịch vụ tiêm phòng với đầy đủ các loại vắc-xin thiết yếu.