U nang buồng trứng có thể trở thành ung thư không cần được theo dõi trong thời gian dài để đảm bảo u nang không biến đổi ác tính gây ra nguy hiểm. Trong hầu hết trường hợp, u nang buồng trứng thường vô hại và tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, u nang ở người đã bước vào thời kỳ mãn kinh thường có nguy cơ biến chứng thành ung thư cao hơn.
Bài viết được viết bởi các bác sĩ khoa Nội ung bướu - Trung tâm Ung bướu Xạ trị, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
1. Bệnh u nang buồng trứng là gì?
U nang buồng trứng là túi chứa chất lỏng phát triển trong hoặc trên buồng trứng - một phần của hệ thống sinh sản nữ. Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, trứng hoặc noãn sẽ được buồng trứng phóng thích qua quá trình rụng trứng. Ngoài ra, buồng trứng còn sản xuất các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone.
Một u nang ở buồng trứng là một túi chứa đầy chất lỏng, có khả năng hình thành trên hoặc trong buồng trứng. Thông thường, các u nang này là lành tính, không phải ung thư và có thể tự biến mất mà không cần can thiệp. Bên cạnh đó, u nang ở buồng trứng rất phổ biến ở những người có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn vì u nang nhỏ có thể phát triển tự nhiên như một phần của chu kỳ.
Ngoài ra, u nang buồng trứng chức năng là những khối u hình thành trong quá trình rụng trứng của chu kỳ kinh nguyệt. Những u nang này thường không phải là ung thư và không gây ra các triệu chứng. Thông thường, loại u này chỉ được phát hiện tình cờ trong khi khám sức khỏe định kỳ.
2. U nang buồng trứng có thể trở thành ung thư không?
Nhiều người thắc mắc u nang buồng trứng có thể trở thành ung thư không. Thông thường, trong giai đoạn còn kinh nguyệt, khả năng u nang buồng trứng chuyển hoá thành ung thư là rất thấp. Mãn kinh là thời kỳ mà phụ nữ không còn có kinh nguyệt nữa. Nếu u nang xuất hiện sau mãn kinh thì có nguy cơ cao trở thành ung thư.
3. U nang ở buồng trứng bệnh lý
U nang ở buồng trứng bệnh lý xảy ra khi các tế bào trong buồng trứng phát triển bất thường và quá mức. Đôi khi, loại u nang này sẽ trở thành ác tính và dẫn đến ung thư buồng trứng. Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh có nguy cơ cao phát triển u nang bệnh lý.
Thêm vào đó, một số điều kiện cơ bản như lạc nội mạc tử cung cũng có thể gây ra u nang buồng trứng bệnh lý. Lạc nội mạc tử cung là tình trạng xảy ra khi các tế bào lót tử cung phát triển ở những khu vực ngoài tử cung như trong buồng trứng và ống dẫn trứng.
4. Ung thư buồng trứng
Các tế bào trong buồng trứng phát triển và nhân lên một cách không kiểm soát, dẫn đến tình trạng hình thành khối u. Khi không điều trị, các tế bào ung thư có thể lan ra các mô lân cận và các phần khác trong cơ thể.
5. Ung thư biểu mô buồng trứng
Tùy thuộc vào vị trí khởi phát trong buồng trứng, ung thư buồng trứng sẽ phát triển theo các dạng khác nhau. Khối u buồng trứng biểu mô là loại ung thư buồng trứng thường gặp nhất, bắt đầu từ các tế bào ở mặt ngoài của buồng trứng.
6. Dấu hiệu u nang buồng trứng và ung thư buồng trứng
U nang ở buồng trứng thường không gây ra triệu chứng hoặc chỉ có rất ít triệu chứng. Thậm chí, trong giai đoạn đầu, ung thư buồng trứng có thể không có triệu chứng rõ rệt hoặc chỉ xuất hiện những triệu chứng nhẹ như:
- Thường xuyên bị chuột rút khi nằm.
- Bụng khó chịu.
Trong trường hợp u nang ở buồng trứng rất lớn, bị vỡ hoặc làm tắc nghẽn quá trình cung cấp máu đến buồng trứng, tình trạng này có khả năng gây ra các triệu chứng giống với ung thư buồng trứng như:
- Đau vùng chậu, ví dụ như đau âm ỉ hoặc đau nhói ở bụng dưới.
- Cảm giác khó chịu ở vùng bụng như đầy hơi và nặng nề.
- No nhanh sau khi ăn.
- Ăn không ngon.
- Đi tiểu nhiều lần hoặc cảm thấy cần đi ngay lập tức.
- Đau khi quan hệ tình dục.
Do đó, những ai có các triệu chứng u nang buồng trứng kể trên nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
7. Chẩn đoán
Bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm và siêu âm để chẩn đoán u nang ở buồng trứng.
- Siêu âm qua thành bụng.
- Xét nghiệm chất chỉ điểm u CA125 ( thường tăng cao trong ung thư buồng trứng).
Tuy nhiên, nồng độ CA 125 cao không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của ung thư buồng trứng. Những tình trạng như nhiễm trùng vùng chậu, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hay trong kỳ kinh nguyệt cũng khiến CA 125 tăng.
8. Cách điều trị u nang buồng trứng
Việc một người có cần điều trị u nang buồng trứng hay không có thể thay đổi, tùy thuộc vào nhiều yếu tố, như:
- Kích thước và sự xuất hiện của u nang.
- Triệu chứng lâm sàng, đã mãn kinh chưa…
Ba cách trị u nang buồng trứng phổ biến bao gồm:
8.1 Theo dõi u nang buồng trứng
Thay vì điều trị, bác sĩ có thể chỉ yêu cầu theo dõi quá trình u nang tiến triển thông qua phương pháp siêu âm vùng chậu.
8.2 Điều trị bằng thuốc
Mặc dù thuốc tránh thai không giảm kích thước u nang nhưng vẫn giúp ngăn ngừa tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần có sự tư vấn của bác sĩ, bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc.
8.3. Cân nhắc phẫu thuật u nang buồng trứng
Phẫu thuật có thể được cân nhắc trong những trường hợp sau:
- Khối u có kích thước rất lớn hoặc đang phát triển dù đã dùng thuốc.
- Gây trở ngại cho kế hoạch sinh con của người phụ nữ.
- Phát sinh các triệu chứng như đau và có dấu hiệu bất thường.
Các lựa chọn phẫu thuật thường bao gồm chỉ lấy u hoặc cắt bỏ cả tử cung và buồng trứng tùy vào loại u nang.
Nhìn chung, trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, u nang ở buồng trứng là một vấn đề tương đối phổ biến và có thể phát sinh một cách tự nhiên. Mặc dù vậy, đa phần các u nang này đều không gây nguy hiểm, không phải ung thư và thường không cần điều trị.
U nang hình thành sau khi phụ nữ đã bước vào giai đoạn mãn kinh sẽ có nguy cơ mắc ung thư cao hơn. Những người có u nang ở buồng trứng và bắt đầu gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng, dai dẳng hoặc bất thường nên đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt
Phương pháp phổ biến trong điều trị u nang ở buồng trứng là theo dõi kỹ lưỡng. Nếu u nang gây ra các triệu chứng không thoải mái, phát triển thành ung thư hoặc ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, phẫu thuật cắt bỏ có thể được bác sĩ đề xuất. Ngoài ra, phụ nữ cần đi khám phụ khoa ít nhất một lần mỗi năm để bảo vệ sức khỏe, tầm soát và phát hiện ung thư phụ khoa một cách chủ động, tránh những tác động tiêu cực.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
