Trẻ sơ sinh thiếu máu thì phải làm sao?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Ân - Bác sĩ Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long

1. Nguồn gốc và lý do khiến trẻ sơ sinh là đối tượng có nguy cơ thiếu máu cao

Tế bào hồng cầu bắt đầu tiết ra hemoglobin khi bé được 2 tuần tuổi. Sau đó khoảng một tháng gan sẽ kiểm soát quá trình hồng cầu được sản sinh ra. Nhờ đó một lượng hemoglobin được chuyển đến và cung cấp dinh dưỡng cho bào thai.

Trước khi mẹ bước qua tuần thứ 30 của thai kỳ, tủy sống của bé đã bắt đầu hình thành cơ chế sản sinh ra tế bào máu. Từ tuần 13 - 25 các tế bào hồng cầu của bé sẽ bị hạn chế kích thước. Đồng thời, chúng gia tăng nhanh dần về số lượng để chứa đủ máu nuôi cơ thể. Khi bé chuẩn bị được sinh ra các tế bào hồng cầu cũng được hoàn thiện và đảm bảo hoạt động như cá thể riêng biệt khi không có mẹ hỗ trợ.

Sau khi sinh ra bé có thể được phát hiện bị thiếu máu. Dựa trên thống kê cho hay thì có nguyên nhân phổ biến dẫn đến thiếu máu ở trẻ sơ sinh:

• Trẻ mắc chứng rối loạn di truyền các bộ mã gen

Hội chứng hồng cầu lưỡi liềm là một trong những nguyên nhân dẫn đến thiếu máu ở trẻ sơ sinh. Chúng thường diễn ra khi cơ thể gặp phải rối loạn bất thường khi trao đổi chất. Ngoài ra khi cấu trúc globin bị ảnh hưởng cũng sẽ dẫn đến tình trạng tan máu bẩm sinh nguy hiểm cho trẻ.

• Hồng cầu bị mất đi

Khi bị thương, lượng máu mất đi không kịp phục hồi cũng dẫn đến thiếu máu. Tình trạng chảy máu cam cũng được liệt kê vào trường hợp này.

• Rối loạn chức năng tạo máu của tủy sống

Khi chức năng tạo máu của tủy không hoạt động tốt, các tế bào máu sẽ không được sản sinh. Bệnh này thường xuất hiện do bạn dùng loại thuốc tương thích hay cơ thể bị nhiễm khuẩn.

Tóm lại nguyên nhân chính gây ra thiếu máu là thiếu sắt. Vậy trẻ sơ sinh thiếu máu thì phải làm sao? Không có cách nào ngoài cung cấp thực phẩm đủ sắt đồng thời duy trì cho bé thói quen sinh hoạt lành mạnh.

2. Nhóm trẻ sơ sinh có nguy cơ thiếu máu

Thiếu máu ở trẻ sơ sinh thường được phát hiện khi bé dưới 2 tuổi. Đây là độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh khá cao và ít được chú ý. Nếu phát hiện sớm sẽ có thể giảm nguy hại do thiếu máu gây ra ảnh hưởng trực tiếp lên trẻ.

• Trẻ sinh thiếu tháng từ tuần 32 có nguy cơ thiếu máu cao hơn

Trẻ sinh non đồng nghĩa với một số cơ quan còn khiếm khuyết. Thông thường bé sẽ được dự trữ trước một lượng sắt để tiêu thụ 4 - 6 tháng sau khi được sinh ra. Tuy nhiên nếu bé sinh non lượng này sẽ giảm khoảng 50%. Vì vậy bé sẽ không đủ thời gian để bù đắp cũng như cung cấp cho cơ thể.

• Trẻ uống sữa bò quá sớm

Các bác sĩ thường khuyên cho bé uống sữa bò khi bé trên 1 tuổi. Nguyên nhân chính là do sữa bò không đủ sắt cho bé hấp thụ. Đồng thời chất béo trong sữa sẽ làm con có cảm giác no nên việc bổ sung bù qua thực phẩm gặp khó khăn. Đồng thời sữa này còn gây ra kích ứng niêm mạc ruột dẫn đến chảy máu. Nếu đường ruột rỉ máu không phát hiện sẽ khiến tình trạng thiếu máu ở trẻ trầm trọng hơn

• Trẻ chỉ ăn sữa mẹ mà không ăn dặm thêm

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tự nhiên được cơ thể mẹ tổng hợp một cách thông minh. Tuy nhiên khi đến tuổi ăn dặm nhu cầu của bé tăng còn chất lượng sữa thì vẫn giữ nguyên. Chính vì lý do đó, mẹ cần cho con ăn thêm nhóm thực phẩm bổ dưỡng để cung cấp đủ vitamin và sắt.

• Trẻ sinh ở tuần 40 nhưng vẫn có nguy cơ thiếu máu

Sữa công thức không phải lựa chọn cuối cùng. Thị trường có rất nhiều loại sữa và tác dụng thành phần không giống nhau. Khi chọn sữa cho con các mẹ cần đảm bảo cung cấp đủ sắt và các chất thiết yếu cho sự phát triển của bé.

3. Hệ lụy nếu không giải quyết thiếu máu cho trẻ

Thiếu máu gây ra nhiều hội chứng nguy hiểm đến sức khỏe của con người không chỉ riêng với trẻ nhỏ. Tuy nhiên trên phương diện nghiên cứu ở đối tượng trẻ sơ sinh cho thấy thiếu máu sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng lớn đến bé khi trưởng thành.

Trẻ thiếu máu cơ thể sẽ chậm phát triển. Không chỉ là ở thể chất mà cả trí tuệ và tinh thần của bé cũng thua các bạn cùng trang lứa. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sự nhận thức và tâm lý của trẻ. Khi cơ thể thiếu máu các cơ quan sẽ không nhận đủ dinh dưỡng từ máu. Dần dần cơ thể suy yếu sức đề kháng cũng giảm mạnh.

4. Trẻ sơ sinh thiếu màu phải làm sao?

Có 2 cách đó là bổ sung sắt trực tiếp hoặc bổ sung qua thực phẩm.Việc này cần được duy trì và thực hiện trong một thời gian dài thì mới có thể thấy được hiệu quả.

5. Trẻ thiếu máu phải làm sao chẩn đoán chính xác?

Chẩn đoán thiếu máu ở trẻ sơ sinh là một vấn đề hiện đang được nhiều bậc phụ huynh quan tâm. Để phát hiện sớm và phòng ngừa bạn có thể xét nghiệm hồng cầu hoặc kiểm tra sắt để đưa ra kết luận.

6. Phương pháp phòng ngừa thiếu máu ở trẻ sơ sinh.

Ngăn ngừa thiếu máu cho trẻ không còn là quá khó nếu như bạn biết sớm. Đồng thời chế độ dinh dưỡng đảm bảo thì vấn đề cũng được giải quyết.

• Phòng thiếu máu cho trẻ trong giai đoạn ăn sữa mẹ hoàn toàn

Cơ thể mẹ sẽ cung cấp cho bé một lượng sắt vừa đủ trong thời gian này. Đồng thời bé được tổng hợp thêm từ sữa mẹ. Trung bình theo phân tích dinh dưỡng, bé nạp khoảng 800 ml sữa mẹ sẽ được bổ sung 0,35 mg/ lít sắt.

Sau đó lượng sắt này sẽ giảm dần nên mẹ cần bổ sung thực phẩm giàu sắt kết hợp cho uống sắt theo chỉ định của bác sĩ.

• Trẻ sơ sinh bắt đầu tập ăn dặm

Khi bé được 6 tháng nhu cầu ăn dặm bắt đầu. Lúc này cơ thể đã lớn và cần được bổ sung nhiều hơn. Do vậy các nhóm thực phẩm từ đậu hay ngũ cốc là lựa chọn tốt cho trẻ. Đồng thời bé cần được nạp vitamin C để tăng khả năng hấp thụ sắt.

• Trẻ sinh thiếu tháng

Do cơ thể bé không được tổng hợp dự trữ sắt vì thế mà bé cần được chú ý bổ sung sắt thông qua uống và cả thực phẩm.

Trên đây là một số giải đáp cho câu hỏi trẻ thiếu máu phải làm sao. Hãy liên hệ bác sĩ nếu bạn có nhu cầu chẩn đoán sớm cho con.

Tình trạng thiếu máu thiếu sắt có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm về sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ, do đó, cha mẹ cần quan sát và bổ sung kịp thời nguồn vitamin quan trọng này.

Ngoài bổ sung qua chế độ ăn uống, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng thực phẩm hỗ trợ có chứa sắt và các vi khoáng chất thiết yếu như kẽm, Lysine, crom, selen, vitamin B... giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

>> Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm: Thiếu sắt có thể gây bệnh gì? Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Phan Đình Thủy Tiên - Bác sĩ Nội Tổng Quát - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.