Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Đau mắt đỏ hay còn gọi là viêm kết mạc là một bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ. Tác nhân gây bệnh thường gặp là do nhiễm virus liên quan đến chứng cảm lạnh thông thường. Tình trạng này cũng có thể gây ra bởi nhiễm trùng hoặc dị ứng. Dù cho là nguyên nhân nào, các triệu chứng khó chịu khi bị đau mắt đỏ cũng sẽ thuyên giảm trong một hoặc hai tuần.
1. Viêm kết mạc là gì?
Viêm kết mạc là một bệnh viêm nhiễm tại mắt rất phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em dưới năm tuổi. Đây là một tình trạng viêm với biểu hiện sưng và đỏ của kết mạc. Chính vì lớp màng trong suốt bao phủ phần trắng của mắt và lót bên trong mí mắt trở nên đỏ lên, nhìn thấy mắt của trẻ bị đỏ nên bệnh còn được gọi dưới tên dân gian quen thuộc là “đau mắt đỏ”.
Việc điều trị viêm kết mạc phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh, có thể là do nhiễm trùng hay dị ứng. Nếu là viêm kết mạc do siêu vi hay dị ứng, trẻ có thể tự phục hồi mà không cần điều trị gì. Tuy nhiên, một tình trạng nhiễm trùng tại kết mạc rất dễ lây lan nếu như không có biện pháp phòng ngừa nghiêm túc.
2. Dấu hiệu và triệu chứng của viêm kết mạc như thế nào?
Nếu con bạn bị viêm kết mạc, trẻ có thể có một hay nhiều dấu hiệu và triệu chứng như sau:
- Mắt đỏ hoặc hồng, một bên hoặc cả hai mắt
- Đỏ sau hai mí mắt trên và dưới
- Sưng mí mắt
- Chảy nước mắt liên tục
- Chảy dử mắt đục, đặc và có màu vàng hoặc xanh
- Ghèn đóng dày đặc quanh mắt khi con bạn ngủ dậy, tạo ra lớp vỏ cứng quanh mí mắt
- Cảm giác chói mắt
- Cảm giác xốn mắt như có cát trong mắt
- Ngứa mắt và liên tục dụi mắt
Các triệu chứng trên thường xuất hiện trong vòng 24 đến 72 giờ sau khi bị nhiễm bệnh và có thể kéo dài từ hai ngày đến ba tuần.
3. Các nguyên nhân gây viêm kết mạc là gì?
3.1. Viêm kết mạc do tác nhân truyền nhiễm
Đây là các trường hợp viêm kết mạc do tác nhân vi trùng, có thể là vi-rút hoặc vi khuẩn. Tình trạng này rất dễ lây lan cho các đối tượng tiếp xúc gần với trẻ như các trẻ khác trong lớp học, cha mẹ, người chăm sóc và các thành viên khác trong gia đình.
Con bạn có thể bị viêm kết mạc do truyền nhiễm nếu chúng tiếp xúc với:
- Dịch tiết từ mắt, mũi hoặc cổ họng của người bị nhiễm bệnh khi sờ chạm, ho hoặc hắt hơi
- Mút ngón tay hoặc đồ vật bị ô nhiễm
- Dùng nước hay bơi lội trong nguồn nước không đảm bảo sạch khuẩn
Nếu con bạn bị viêm kết mạc do truyền nhiễm, tuyệt đối không cho dùng chung lọ thuốc nhỏ mắt, khăn cá nhân hoặc vỏ gối với người khác. Bên cạnh đó, trẻ em bị viêm kết mạc nhiễm trùng cũng nên được cách ly ở nhà cho đến khi mắt không còn bài tiết dịch để tránh nhiễm trùng lây sang trẻ khác.
3.2. Viêm kết mạc dị ứng
Viêm kết mạc cũng có thể được xem như một biểu hiện của phản ứng dị ứng.
Chính vì không phải là bệnh truyền nhiễm, viêm kết mạc dị ứng không có khả năng lây lan cho người khác. Tuy nhiên, tần suất bệnh sẽ rất thường xuyên nếu trẻ có tiền sử dị ứng.
Ngoài các dấu hiệu tại mắt, trẻ còn có thể có ngứa da, phát ban toàn thân hoặc chảy nước mũi và hắt hơi. Trẻ bị viêm kết mạc dị ứng hầu như luôn phải dụi mắt rất nhiều.
4. Cách chăm sóc cho trẻ bị đau mắt đỏ tại nhà như thế nào?
Đau mắt đỏ do virus có thể kéo dài từ một đến hai tuần mà không cần điều trị y tế. Bệnh sẽ tự thuyên giảm nhưng khả năng tái nhiễm rất cao nếu không tích cực phòng tránh cho trẻ.
Đối với đau mắt đỏ do vi khuẩn, trẻ cần phải dùng kháng sinh đường uống hay tại chỗ với thuốc nhỏ mắt. Nếu đáp ứng tốt, các triệu chứng thường cải thiện trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi bắt đầu điều trị. Tuy nhiên, viêm kết mạc do vi khuẩn cần được tuân thủ điều trị trong năm đến bảy ngày để tránh tái phát do đề kháng kháng sinh.
Cuối cùng, điều trị đau mắt đỏ do dị ứng thì tương tự như khi trẻ có tình trạng dị ứng nói chung. Thuốc chủ lực là thuốc kháng histamine thông qua đường uống hay thuốc nhỏ mắt giúp các triệu chứng dị ứng mau thuyên giảm.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần có các biện pháp chăm sóc đồng thời cho trẻ trong những ngày đau mắt đỏ, vừa giúp triệu chứng mau cải thiện, phòng chống bệnh quay trở lại, vừa giúp trẻ nhanh chóng phục hồi sức khỏe tổng quát.
4.1. Ngăn ngừa sự tái nhiễm
Đau mắt đỏ do virus và vi khuẩn rất dễ lây lan. Sự nhiễm trùng có thể lặp lại khi trẻ tiếp xúc với người khác cũng đang bị nhiễm trùng mắt qua dịch tiết tại mắt hay giọt bắn khi ho, hắt hơi.
Chính vì thế, cha mẹ tránh để trẻ tiếp xúc gần với những người đang viêm kết mạc do vi khuẩn hoặc virus, tránh dùng chung vật dụng hay chạm vào mặt hoặc mắt. Rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước, thường xuyên sử dụng chất chà tay có chứa cồn để ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng, tuy nhiên không được để dây dính vào mắt.
4.2. Giữ vệ sinh cho mắt
Hầu hết mọi trẻ em đang bị đau mắt đỏ sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi cha mẹ vệ sinh mắt cho trẻ nếu trẻ chảy nước mắt hoặc dính dử mắt bằng một miếng gạc thấm nước ấm.
Để làm được điều này, cha mẹ dùng một miếng gạc hay một chiếc khăn sạch thấm ướt với nước, lâu sạch bên mắt không bệnh trước, lấy hết dử ghèn, sau đó chuyển sang mắt bị bệnh. Không làm chiều ngược lại để tránh lây lan cho mắt không bệnh. Nhất à vứt bỏ khăn, gạc đã dùng, rửa sạch thau, chậu và rửa tay sạch sau khi vệ sinh mắt cho trẻ để tránh tái nhiễm.
Giữa các lần lau mắt bằng khăn, bạn cũng có thể làm sạch mắt cho trẻ bằng cách nhỏ nước muối sinh lý. Tương tự như việc lau mắt, nên có hai lọ nước muối riêng biệt cho mắt bệnh và mắt không bệnh.
4.3. Giảm sự lây lan của nhiễm trùng
Trẻ em bị đau mắt đỏ do virus có thể lây nhiễm cho người khác giống như trẻ em bị nhiễm virus cảm lạnh. Virus có thể lây lan qua người khác khi trẻ ho hoặc hắt hơi.
Chính vì thế, trong thời gian này, trẻ nên được cách ly tại nhà. Hơn nữa, cha mẹ cần chuẩn bị các vật dụng cá nhân riêng biệt cho trẻ, để vừa tránh lây lan bệnh tật từ trẻ cho người khác hay đề phòng tái nhiễm cho trẻ từ người khác đang mắc bệnh.
Ngược lại với viêm kết mạc do tác nhân truyền nhiễm, trẻ bị viêm kết mạc dị ứng hoàn toàn không lây nhiễm nên không cần nghỉ học.
4.4. Sữa mẹ có thể chữa đau mắt đỏ?
Gần đây, một số phương tiện thông tin không chính thống lan truyền việc nhỏ sữa mẹ vào mắt trẻ sẽ giúp chữa trị bệnh đau mắt đỏ vì cho rằng sữa mẹ có khả năng kháng khuẩn.
Đây là điều vô lý, hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Sữa mẹ chỉ có lợi ích được dùng để cho trẻ bú mà không nên dùng dưới bất cứ hình thức nào khác. Thậm chí, sữa mẹ còn là một nguồn nhiễm trùng, khiến cho tình trạng viêm nhiễm mắt ở trẻ nhỏ có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, các loại thuốc nhỏ mắt dùng cho trẻ, đặc biệt là nhóm trẻ sơ sinh, nên cần có ý kiến của bác sĩ nhi khoa.
4.5. Khi nào cần đưa con đi khám?
Hầu hết các trường hợp trẻ bị viêm kết mạc, bệnh sẽ khỏi hoàn toàn trong vài ngày sau đó. Mắt bớt đỏ, bớt chảy nước mắt, trẻ không còn bị ngứa mắt, xốn mắt và có thể trở lại học tập, vui chơi như bình thường.
Tuy nhiên, trong những ngày chăm sóc con tại nhà, nếu thấy các triệu chứng dưới đây, bạn cần đưa trẻ đi thăm khám sớm tại phòng khám chuyên khoa mắt:
- Các triệu chứng không thuyên giảm trên 10 ngày
- Thay đổi trong tầm nhìn
- Đau mắt dữ dội
- Nhạy cảm quá mức với ánh sáng
- Sưng húp mí mắt
Các dấu hiệu trên có thể khiến nghi ngờ đến khả năng viêm kết mạc biến chứng. Lúc này, việc can thiệp y tế chuyên biệt là vô cùng cần thiết giúp bảo vệ đôi mắt cho con bạn.
Tóm lại, viêm kết mạc là một bệnh lý đơn giản mà cha mẹ hoàn toàn có khả năng chăm sóc trẻ tại nhà nếu nắm vững các kiến thức trên đây. Trong đó, việc phòng tránh lây nhiễm là quan trọng nhất, góp phần bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình. Tuy nhiên, nếu diễn tiến bệnh không thuận lợi, cha mẹ cần đưa con đi khám sớm để được can thiệp kịp thời.
Đau mắt đỏ nói chung và đau mắt đỏ ở trẻ em nói riêng là căn bệnh dễ lây lan. Khi bị bệnh, cha mẹ ngay lập tức đến các bệnh viện mắt chuyện khoa để khám và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thái Hưng có kinh nghiệm 13 năm là bác sĩ điều trị bệnh về mắt tại Bệnh viện C Đà Nẵng và Bệnh viện Đa khoa Ngũ Hành Sơn - Đà Nẵng. Hiện là Bác sĩ Mắt tại Phòng khám Liên Chuyên khoa Khoa Khám bệnh - Nội khoa Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Để đăng ký khám và điều trị các bệnh lý nhãn khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách hàng có thể trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline TẠI ĐÂY để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo nguồn: aao.org
XEM THÊM:
