Cảm xúc buồn là một phản ứng bình thường đối với những thời điểm khó khăn trong cuộc sống. Thông thường, nỗi buồn sẽ biến mất sau một khoảng thời gian. Nhưng đối với trầm cảm thì lại khác, đó là một tình trạng bệnh lý có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng mà có thể ảnh hưởng đến cảm giác của bạn, suy nghĩ và việc kiểm soát các hoạt động hàng ngày như ngủ, ăn hoặc làm việc. Trầm cảm phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới, có thể là do các yếu tố sinh học, nội tiết tố và các yếu tố xã hội nhất định chỉ có ở phụ nữ.
1. Trầm cảm là một vấn đề sức khỏe thực sự
Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng phổ biến nhưng có thể mang lại hậu quả nghiêm trọng. Các triệu chứng trầm cảm có thể cản trở khả năng làm việc, ngủ, học, ăn và tận hưởng cuộc sống của người mắc. Mặc dù nguyên nhân trầm cảm vẫn đang được nghiên cứu, các kết quả gần đây cho thấy trầm cảm là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền, sinh học, môi trường và tâm lý. Hầu hết những người bị trầm cảm cần điều trị để cảm thấy tốt hơn.
Bạn không thể tự thoát khỏi triệu chứng của trầm cảm
Bạn có thể nói chuyện với những người bạn thân hoặc thành viên trong gia đình về trầm cảm để thoát khỏi nó, hoặc chỉ cần suy nghĩ tích cực, bạn có thể cảm thấy tốt hơn nếu bạn cố gắng nhiều hơn. Trầm cảm không phải là dấu hiệu của một người yếu đuối hay khiếm khuyết nào đó trong nhân cách. Sự thật là hầu hết những người đã trải qua trầm cảm cần điều trị để tốt hơn.
Nếu bạn là bạn hoặc thành viên của một gia đình có một người phụ nữ trầm cảm, bạn có thể giúp họ về mặt cảm xúc, hãy tỏ ra hiểu biết, kiên nhẫn và khuyến khích. Nhưng bạn không nên bỏ qua cảm xúc của cô ấy. Khuyến khích cô ấy nói chuyện với bác sĩ và nhắc nhở cô ấy về thời gian và điều trị, cô ấy có thể cảm thấy tốt hơn.
Hầu hết người mắc trầm cảm đều cần điều trị để cảm thấy tốt hơn
Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị trầm cảm, hãy bắt đầu bằng cách hẹn gặp bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Đây có thể là bác sĩ chính của bạn hoặc nhà cung cấp dịch vụ y tế chuyên chẩn đoán và điều trị các tình trạng sức khỏe tâm thần (ví dụ: nhà tâm lý học hoặc bác sĩ tâm thần).
Một số loại thuốc, và một số tình trạng sức khỏe, chẳng hạn như virus hoặc rối loạn tuyến giáp cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự như trầm cảm. Một bác sĩ có thể loại trừ những khả năng này bằng cách làm một bài kiểm tra thể chất, phỏng vấn và xét nghiệm. Bác sĩ hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ kiểm tra và nói chuyện với bạn về các lựa chọn điều trị và các bước tiếp theo.
2. Trầm cảm có thể dẫn đến tổn thương theo nghĩa đen
Nỗi buồn chỉ là một phần nhỏ của trầm cảm. Trên thực tế, một số người bị trầm cảm hoàn toàn không cảm thấy buồn. Một người bị trầm cảm cũng có thể gặp nhiều triệu chứng thể chất, chẳng hạn như đau, nhức đầu, chuột rút hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Một người bị trầm cảm cũng có thể gặp rắc rối với việc ngủ, thức dậy vào buổi sáng và cảm thấy mệt mỏi.
Nếu bạn đã trải qua bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào sau đây trong ít nhất hai tuần, bạn có thể bị trầm cảm:
- Tâm trạng buồn bã, lo lắng, hay trống rỗng
- Cảm giác tuyệt vọng hay bi quan
- Cáu gắt
- Cảm giác tội lỗi, vô giá trị hoặc bất lực
- Giảm năng lượng hoặc mệt mỏi
- Khó ngủ, thức dậy sớm hoặc ngủ quá giấc
- Mất hứng thú hoặc niềm vui trong sở thích và hoạt động
- Di chuyển hoặc nói chậm hơn
- Cảm thấy bồn chồn hoặc khó ngồi yên
- Khó tập trung, ghi nhớ hoặc đưa ra quyết định
- Sự thèm ăn và / hoặc thay đổi cân nặng
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử, hoặc cố gắng tự tử
- Đau hoặc nhức mỏi, nhức đầu, chuột rút hoặc các vấn đề về tiêu hóa mà không có nguyên nhân thực thể rõ ràng và / hoặc không dễ dàng ngay cả khi điều trị
Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những triệu chứng này. Hãy trung thực, rõ ràng và súc tích, bác sĩ cần biết bạn cảm thấy thế nào. Bác sĩ có thể hỏi khi nào các triệu chứng của bạn bắt đầu, thời gian xảy ra trong ngày, thời gian kéo dài, tần suất xảy ra, nếu chúng dường như trở nên tồi tệ hơn hoặc tiến triển theo hướng tốt hơn và liệu chúng có ngăn cản bạn trong việc ra khỏi nhà hoặc thực hiện các hoạt động thông thường trong cuộc sống của bạn. Có thể giúp dành thời gian để ghi chú về các triệu chứng của mình trước khi đến gặp Bác sĩ của bạn.
3. Một số loại trầm cảm chỉ gặp ở phụ nữ
Mang thai, thời kỳ hậu sản, tiền mãn kinh và những ngày trong chu kỳ kinh nguyệt đều liên quan đến những thay đổi lớn về thể chất và nội tiết tố. Những loại trầm cảm xảy ra ở các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời của một người phụ nữ bao gồm:
Rối loạn tiêu hóa tiền kinh nguyệt (PMDĐ)
Hầu hết mọi người đều quen thuộc với thuật ngữ hội chứng rối loạn trước ngày kinh nguyệt. Tâm trạng buồn bực và khó chịu trong những tuần trước khi có kinh nguyệt là khá phổ biến và các triệu chứng thường nhẹ. Nhưng có một dạng rối loạn ít phổ biến hơn, nghiêm trọng hơn gọi là rối loạn tiền kinh nguyệt (PMDĐ). PMDĐ là một tình trạng nghiêm trọng với việc không kiểm soát được các triệu chứng như cáu kỉnh, tức giận, tâm trạng chán nản, buồn bã, suy nghĩ tự tử, thay đổi khẩu vị, đầy hơi, đau vú và đau khớp hoặc cơ.
Trầm cảm chu sinh
Mang thai là việc không hề dễ dàng. Phụ nữ mang thai thường đối phó với ốm nghén, tăng cân và thay đổi tâm trạng. Chăm sóc trẻ sơ sinh cũng là một thách thức. Nhiều bà mẹ lần đầu tiên được sử dụng thuật ngữ “baby blue” sử dụng để mô tả cảm giác lo lắng, bất hạnh, thay đổi tâm trạng và mệt mỏi trong thời kỳ sau khi sinh xong. Những cảm giác này thường nhẹ, kéo dài một hoặc hai tuần, và sau đó biến mất khi bà mẹ thích nghi với việc chăm sóc trẻ sơ sinh.
Trầm cảm chu sinh là trầm cảm trong hoặc sau khi mang thai (sau sinh). Trầm cảm chu sinh nghiêm trọng hơn nhiều so với “blues baby”. Cảm giác buồn bã, lo lắng và kiệt sức kéo theo trầm cảm chu sinh có thể gây khó khăn cho việc hoàn thành các hoạt động chăm sóc hàng ngày cho người lần đầu tiên làm mẹ và em bé.
Nếu bạn nghĩ rằng bạn bị trầm cảm chu sinh, bạn nên nói chuyện với bác sĩ hoặc một chuyên gia chăm sóc sức khỏe tâm thần được đào tạo. Nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu trầm cảm ở người thân hoặc một người mà bạn quen biết trong khi mang thai hoặc sau khi đứa trẻ được sinh ra, hãy khuyến khích cô ấy đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc đến các phòng khám chuyên khoa.
Trầm cảm thời kỳ tiền mãn kinh
Thời kỳ tiền mãn kinh (giai đoạn chuyển sang mãn kinh) là giai đoạn thường gặp trong cuộc sống của phụ nữ, đôi khi là một sự thách thức. Nếu bạn đang trải qua giai đoạn tiền mãn kinh, bạn có thể gặp phải những giai đoạn bất thường, khó ngủ, thay đổi tâm trạng và bốc hỏa. Nhưng đó là một chắc chắn rằng đó là bình thường khi bạn có những cảm xúc đó. Nếu bạn đang vật lộn với sự cáu kỉnh, lo lắng, buồn bã hoặc mất đi những sở thích của mình tại thời điểm chuyển tiếp mãn kinh, bạn có thể bị trầm cảm do mãn kinh.
4. Trầm cảm ảnh hưởng đến mỗi người phụ nữ theo các cách khác nhau
Không phải mọi phụ nữ bị trầm cảm đều trải qua tất cả triệu chứng của trầm cảm. Một số phụ nữ chỉ trải qua một vài triệu chứng. Những người khác có thể gặp nhiều triệu chứng hơn. Mức độ nghiêm trọng và tần suất của các triệu chứng, thời gian kéo dài của triệu chứng, sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng bệnh và bệnh cụ thể của cô ấy. Các triệu chứng cũng có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh.
5. Trầm cảm có thể được điều trị
Ngay cả những trường hợp trầm cảm nặng nhất cũng có thể được điều trị. Trầm cảm thường được điều trị bằng thuốc, tâm lý trị liệu (trong đó người mắc trầm cảm sẽ nói chuyện với một chuyên gia được đào tạo về chuyên môn, đôi khi được gọi là liệu pháp trò chuyện), hoặc kết hợp cả hai. Nếu các phương pháp điều trị này không làm giảm triệu chứng, liệu pháp chống co giật (ECT) và các liệu pháp kích thích não khác có thể là lựa chọn để thử nghiệm.
Hãy nhớ rằng: Trầm cảm ảnh hưởng đến mỗi cá nhân khác nhau. Không có điều trị nào phù hợp với tất cả các trường hợp. Có thể mất một số thử nghiệm hoặc thậm chí điều trị thất bại để tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
Hiện nay các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu trầm cảm để cải thiện cách chẩn đoán và điều trị bệnh này. Ví dụ, các nhà khoa học hiện đang nỗ lực tìm hiểu sự thay đổi của hormone sinh sản gây ra rối loạn tâm trạng, tại sao một số phụ nữ có nguy cơ cao hơn những người khác và làm thế nào họ có thể chuyển những kết quả nghiên cứu của họ thành phương pháp điều trị mới hoặc cải thiện các phương pháp hiện có.
Trầm cảm là hoàn toàn có thể điều trị được. Nếu bạn cần giúp đỡ bạn có thể tìm đến các chương trình điều trị về sức khỏe tâm thần ở địa phương hoặc hãy hỏi Bác sĩ hoặc những nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe. Nói chuyện với Bác sĩ một cách tin tưởng sẽ mang đến kết quả điều trị tốt, chất lượng, an toàn và hài lòng.
Phòng khám Tâm lý - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chính thức đi vào hoạt động từ tháng 4/2019, có chức năng khám, tư vấn và điều trị ngoại trú các vấn đề tâm lý và sức khỏe tâm lý. Với trang thiết bị hiện đại, Phòng khám Sức khỏe Tâm Lý Vinmec hiện đang hợp tác với các giáo sư, chuyên gia giàu kinh nghiệm.
Cùng với việc kết hợp triển khai các trắc nghiệm tâm lý, liệu pháp tâm lý chuyên sâu phục vụ công tác chẩn đoán và điều trị, nhằm mang lại hiệu quả khám chữa bệnh tốt.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo nguồn: nimh.nih.gov
