Thuốc topamax điều trị bệnh gì? Cần lưu ý những gì khi sử dụng thuốc để an toàn, đảm bảo hiệu quả cho sức khỏe?
1. Khái quát nét nổi bật về thuốc Topamax
Topamax hay còn gọi là topiramate được FDA chấp nhận sử dụng để chống động kinh hay chống co giật. Giới hạn độ tuổi sử dụng thuốc này cũng rộng người lớn và trẻ nhỏ trên 2 tuổi có chỉ định bác sĩ là có thể sử dụng thuốc.
Ngoài ra, khi sử dụng topamax có thể ngăn ngừa triệu chứng đau nửa đầu ở người lớn và độ tuổi thanh thiếu trên 12 tuổi. Nhưng thuốc chỉ có khả năng ngăn ngừa chứng đau và giảm số lượng cơn đau. Theo nhiều nghiên cứu, kết quả cho thấy việc giảm đau chỉ là nhất thời, thực tế nguyên nhân sâu xa không hề được giải quyết.
Ngoài ra, một vài công dụng của topamax vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Vì thế một số lợi ích của thuốc vẫn chưa được tìm kiếm. Bạn cũng có thể dùng chúng để điều trị những vấn đề không có liệt kê trong chỉ định. Nhưng điều đó khá nguy hiểm nên cần có sự tư vấn và giám sát của bác sĩ.
2. Công dụng của topamax
Thuốc topamax có công dụng gì? Theo như hướng dẫn được chỉ định, thuốc topamax 25mg được bán ở hiệu thuốc có thể sử dụng cho các trường hợp như:
- Điều trị theo kê đơn của bác sĩ dành cho trẻ trên 6 tuổi và người lớn. Bệnh được chỉ định điều trị có thể là mắc chứng động kinh cục bộ hay không kèm triệu chứng động kinh toàn thể thứ phát. Một số trường hợp có thể được chỉ định nếu đang điều trị cơn động kinh dẫn đến co cứng hoặc co giật hoàn toàn nguyên phát.
- Sử dụng điều trị phối hợp cho những bé trên 2 tuổi và người lớn có biểu hiện động kinh khởi phát cục bộ. Một số trường hợp có thể kèm theo hoặc không kèm theo động kinh hoàn toàn thứ phát. Thuốc cũng có thể dùng cho những cơn động kinh dẫn đến co giật hoàn toàn hay co cứng thứ phát. Trong điều trị động kinh, những cơn động kinh như vậy được chẩn đoán là có liên quan với hội chứng Lennox Gastaut.
- Các chứng đau nhức nửa vùng đầu ở người lớn có thể thuyên giảm khi sử dụng. Vì thế khi điều trị, một số bác sĩ sẽ cân nhắc đánh giá kỹ lưỡng ưu tiên biện pháp tốt. Trong tình huống bất khả kháng có thể sử dụng thuốc topamax để điều trị.
Topamax được sắp xếp vào loại monosaccharid có khả năng thay thế cho gốc sulfamid. Các hạt tích điện sẽ hoạt động lặp đi lặp lại nhờ tính khử của nơtron bị gây ức chế bởi topamax. Theo xu hướng lệ thuộc vào thời gian mà tác động đến natri sẽ thay đổi tùy từng trạng thái khác nhau.
Topamax có khả năng khiến tần suất các thụ thể GABA hoạt hóa bởi y- aminobutyrat tăng lên. Đồng thời cũng có khả năng tạo ra luồng ion clorid xâm nhập các nơron từ GABA. Đây là hoạt tính của chất có khả năng dẫn truyền lên thần kinh ức chế.
Khả năng hấp thụ của cơ thể đối với Topamax diễn ra khá nhanh và hiệu quả. Chúng không có khả năng cảm ứng mãnh liệt với các enzym hay chuyển hóa thuốc mà không chịu chi phối nguồn thực phẩm nạp vào mỗi ngày. Chính vì vậy mà cũng không quá cần thiết thực hiện kiểm tra xác định nồng độ topiramate trong huyết tương.
Lượng topiramate gắn kết cùng với protein trong huyết tương có thể chiếm trong khoảng 13 - 17%. Đây là mức thể tích trung bình khi phân bố thuốc tương đương với 0,08 - 0,55 l/kg topiramate khi liều dùng chỉ định ở mức 100 - 1200mg.
Lượng topiramate sau khi đưa vào cơ thể không chuyển hóa quá nhiều. Thường là chuyển hóa được khoảng 20% ở cơ thể khỏe mạnh. Với những bệnh nhân được kê đơn điều trị có dùng thêm thuốc dành cho người mắc động kinh lượng chuyển hóa sẽ tăng lên 50%. Nguyên nhân là do thuốc chữa động kinh có thể làm khả năng nhạy cảm với enzym chuyển hóa thuốc tăng nhanh mạnh.
Có 6 nhóm chất chuyển hóa có thể định hướng hỗ trợ cho topiramate nhanh chóng được chuyển hóa. Chất chuyển hóa được hình thành qua những hoạt động cơ thể hàng ngày như: quá trình hidro hóa, quá trình thủy phân, cô lập các glucozơ liên hợp, định tính nhờ huyết tương, nước tiểu và phân bài tiết ra.
Đối với cơ thể con người, thận là cơ quan thực hiện chức năng đào thải chuyển hóa topiramate. Con đường này là đường chính, ngoài ra còn xuất hiện thanh thải ở huyết tương. Khi tiến hành thanh thải huyết tương đạt 20 - 30ml / phút đối với những người đã sử dụng topamax.
3. Những cảnh báo cần chú ý trước khi dùng thuốc topamax điều trị
3.1. Cảnh báo nguy hiểm cần lưu ý
Theo một số nghiên cứu, topamax có thể vô tình trở thành nguyên nhân dẫn đến những vấn đề thị lực. Vấn đề này nghiêm trọng hơn là khó điều trị được nhanh chóng đồng thời có nguy cơ không điều trị khỏi được. Chính vì thế bạn cần kiểm soát tình trạng sức khỏe thường xuyên và báo bác sĩ điều trị từ sớm nếu phát hiện có vấn đề suy giảm thị lực đột ngột.
Dựa trên quan sát thí nghiệm, thuốc topamax có thể tác động đến khả năng tiết mồ hôi. Đối với trẻ em khi tuyến mồ hôi không hoạt động bình thường, chúng sẽ dẫn đến gia tăng thân nhiệt gây nguy hiểm đến tính mạng. Khi thân nhiệt tăng cao sẽ có khả năng làm cơ thể mất nước, giảm chất điện giải, ảnh hưởng sức đề kháng. Nếu phát hiện khó toát mồ hôi đi kèm biểu hiện da khô nóng và có sốt cao hãy báo cho bác sĩ sớm để được theo dõi điều trị kịp thời.
Diễn biến tâm lý tiêu cực thường hay xảy ra với những bệnh nhân tâm lý. Người mắc bệnh động kinh thường có hành vi bất thường nhưng không mấy ai có xu hướng hành động tiêu cực. Tuy nhiên sau khi sử dụng thuốc chống động kinh nguy cơ muốn tự sát có thể sẽ diễn ra.
Những biến đổi bất thường trong tâm lý chính là cảnh báo nguy cơ xấu và hành vi ngoài tầm kiểm soát. Nếu trong quá trình dùng thuốc bạn cảm nhận được diễn biến tâm lý bất thường hãy báo cho bác sĩ để theo dõi phát hiện sớm. Khi đang sử dụng thuốc hãy đảm bảo liều dùng đều đặn không tự ý thay đổi hay dừng đột ngột làm cho cơn co giật tăng cao.
3.2 Cảnh báo trước khi sử dụng thuốc để điều trị
Topamax còn có tên gọi khác là topiramate một thành phần có thể gây dị ứng khi sử dụng. Do đó, bạn cần báo với bác sĩ để không sử dụng chúng nếu cơ thể dị ứng. Đồng thời không nên sử dụng nếu bệnh lý đang mắc phải là tăng acid trong máu cao và người mắc bệnh tiểu đường có kê đơn metformin. Trong quá trình điều trị bạn nên báo cho bác sĩ nếu mắc một trong số những căn bệnh dưới đây để bác sĩ cân nhắc lại cách sử dụng topamax hiệu quả an toàn:
- Các bệnh lý ảnh hưởng thị lực hoặc bệnh lý gây tăng nhãn áp
- Người đang mắc phải chứng bệnh tiểu đường hoặc có nồng độ acid trong máu tăng cao
- Đang tiến hành lọc máu, điều trị bệnh lý liên quan tới thận hay bị sỏi thận
- Có vấn đề về đường hô hấp hay bệnh liên quan đến phổi
- Người đang điều trị tâm lý tiêu cực có thể trạng yếu. Bệnh nhân có nguy cơ mắc chứng trầm cảm hay tự kỷ nên cân nhắc
- Chức năng ăn uống bị rối loạn
- Những căn bệnh có xuất phát từ suy giảm chức năng gan
- Có biểu hiện hoặc phát hiện loãng xương, xương bị nhuyễn
- Vấn đề sinh trưởng bị rối loạn bất bình thường
- Xuất hiện tiêu chảy
Người có nồng độ acid trong máu được chẩn đoán tăng cao nếu sử dụng topamax sẽ đẩy nồng độ acid lên cao hơn. Khi đó cơ thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề ở phần cứng khiến xương suy yếu và có nguy cơ gây ra sỏi thận. Với trẻ em trong giai đoạn phát triển sử dụng thuốc topamax có nguy cơ rối loạn tăng trưởng còn thai nhi nhận qua mẹ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn bạn cần tiến hành xét nghiệm máu và kiểm tra tình trạng mang thai để cân nhắc sử dụng thuốc.
Khi sử dụng thuốc chống co giật tâm lý người bệnh sẽ xuất hiện cảm giác bị quan không muốn tồn tại tiếp. Đối với phụ nữ có thai bác sĩ sẽ thường xuyên theo dõi kiểm tra khả năng sinh trưởng của thai nhi định kỳ nếu có chỉ định dùng topamax. Những biểu hiện triệu chứng có thể xuất hiện từ sớm nhưng không rõ nên gia đình cần chú ý cảnh giác khi người bệnh có những bất thường để kịp cứu chữa đưa ra phương án hợp lý.
Phụ nữ đang trong thai kỳ nếu sử dụng thuốc topamax điều trị có thể gặp vấn đề về dự tật thai nhi như: hở hàm ếch, sứt môi, một số có thể dẫn đến dị thật các cơ quan hoặc sự phát triển dị thường. Thêm vào đó thuốc chống co giật như topamax không được sử dụng cho phụ nữ mang thai vì hiện tượng co giật gây nguy hiểm cho đứa trẻ lẫn mẹ. Nếu bạn đang mang thai hãy báo cho bác sĩ để được tư vấn hỗ trợ.
Tuy rằng phụ nữ mang thai cần điều trị bằng thuốc topamax khi có vấn đề co giật cho thấy hiệu quả thuốc chỉ tác động đến vấn đề co giật chứ chưa có tác dụng phụ khác nhưng không nên chủ quan. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên và cân nhắc điều trị loại thuốc khác an toàn hơn. Do vậy không thể tùy ý sử dụng hoặc ngưng sử dụng topamax nếu chưa có bác sĩ hướng dẫn.
Thêm vào đó, hiệu quả của thuốc tránh thai có thể bị giảm bớt nếu dùng cùng topamax. Nếu bạn cần một biện pháp tránh thai hiệu quả khi đang dùng thuốc topamax hãy chọn biện pháp không chứa nội tiết để đảm bảo. Với người đang nuôi con nhỏ và cho con bú nên tránh sử dụng topamax nếu chưa được bác sĩ cho phép.
4. Hướng dẫn sử dụng thuốc topamax
Cách sử dụng topamax tốt là khi được bác sĩ tư vấn và kê đơn. Những hướng dẫn cùng liều lượng sử dụng cần được thảo luận kĩ trước với bác sĩ. Trong khi dùng cần tuân thủ liều lượng và tránh dừng đột ngột khi chưa có chỉ định mới.
Thuốc có thể dùng cùng hoặc không với thức ăn. Điều này tùy thuộc vào tình trạng mỗi người. Nhưng tuyệt đối không nhai hay nghiền vụn viên thuốc topamax. Bạn cần nuốt nguyên cả viên nang.
Mỗi liều dùng thuốc topiramate đều được điều chế để phù hợp cho cân nặng của trẻ nhỏ. Điều này sẽ đảm bảo liều dùng được cân đối phù hợp với từng đứa trẻ khi cân nặng của chúng thay đổi. Bạn có thể gặp vấn đề như sỏi thận hay mất cân bằng điện giải khi sử dụng thuốc. Chính vì thế hãy uống nước nhiều mỗi lần uống thuốc.
Trong suốt quá trình sử dụng thuốc topamax, tiến hành xét nghiệm máu đều đặn là cách theo dõi đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Nếu bạn có chỉ định phẫu thuật hãy thông báo cho bác sĩ nếu có điều trị bằng topamax trước đó. Thuốc chữa động kinh hay chống co giật có thể ảnh hưởng đến kết quả giải phẫu nên hãy thông báo sớm cho các bác sĩ thực hiện.
Trong thời gian được kê đơn topamax, tuyệt đối không tự ý dừng sử dụng thuốc ngay cả khi bạn cảm nhận được cơ thể đang ổn định. Việc ngừng hẳn sử dụng thuốc có thể là cho những cơn co giật xuất hiện bất chợt. Nếu đang dùng thuốc mà tình trạng co giật không giảm còn tồi tệ hơn bạn hãy báo ngay cho bác sĩ.
Thuốc topamax để đảm bảo công dụng cần được bảo quản thật tốt. Môi trường nhiệt độ cần đảm bảo thoáng mát độ ẩn vừa không có ánh sáng tần số cao sinh nhiệt lớn. Đồng thời mỗi liều thuốc đều được bảo quản trong hộp và bạn cần đảm bảo đậy kín sau mỗi lần sử dụng.
Nếu bạn bỏ lỡ 1 liều có thể uống thuốc trong khoảng thời gian không quá 6 giờ tính từ thời điểm gần nhất cần uống. Sau đó có thể thay đổi lịch sử dụng để cân đối. Nếu số liều bị bỏ lỡ quá nhiều bạn cần báo cho bác sĩ để được tư vấn và giúp đỡ kịp thời.
Khi sử dụng thuốc quá liều bạn có thể gặp phải vấn đề như: buồn ngủ, ám ảnh tâm lý, phản xạ ngôn ngữ rối loạn, co giật hay ngất xỉu. Bạn hãy chú ý những biểu hiện để phát hiện và báo cho bác sĩ. Đồ uống có cồn không nên sử dụng chung với thuốc topamax vì chúng có thể khiến tình trạng co giật tồi tệ hơn.
Chế độ ăn keto thường tăng nạp chất béo giảm protein và carbohydrate có thể khiến bạn tăng nguy cơ mắc sỏi thận. Vì vậy bạn cần chú ý đến sinh hoạt và ăn uống nếu đang sử dụng thuốc topamax điều trị. Ngoài ra, bạn cần tránh những hoạt động mạnh hay nguy hiểm như leo núi, bơi lội. Bệnh có thể xuất hiện bất ngờ khi bạn vận động và gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
5. Tác dụng phụ và điền cần tránh khi sử dụng topamax
Phản ứng phụ khi sử dụng thuốc topamax điều trị có thể do dị ứng hoặc phản ứng nghiêm trọng ngoài da. Hầu hết khi phản ứng phụ diễn ra tâm lý người bệnh sẽ bất thường kèm theo sốt, khó thở hay sưng tấy. Nếu bạn gặp một trong những biểu hiện kể dưới hãy báo ngay cho bác sĩ để được hỗ trợ:
- Da xuất hiện nốt phát ban
- Thị lực rối loạn khiến đau mắt, đỏ mắt hay tầm nhìn bị hạn chế
- Khó giữ tập trung, suy giảm trí nhớ hay rối loạn nhận thức
- Thân nhiệt tăng cao kèm cảm giác khô nóng trên da đồng thời giảm hoạt động tiết mồ hôi
- Xuất hiện cơn đau dữ dội ở lưng vùng bên hông hoặc khó khăn khi đi tiểu
- Nhịp tim bất ổn, mệt mỏi kèm ăn không ngon hay khó thở
- Thường xuyên ngất xỉu kèm mệt mỏi và nôn không có nguyên nhân rõ
Những biểu hiện này đồng thời cũng là những tác dụng phụ phổ biến có thể gặp trong quá trình sử dụng thuốc topamax điều trị. Đây chưa phải là tất cả nhưng phản ứng phụ của thuốc nên bạn cần theo dõi nếu phát hiện cơ thể không ổn hay tình trạng không cải thiện thì nên báo sớm để được bác sĩ giúp đỡ.
6. Những thuốc có khả năng tương tác với thành phần chế tạo topamax
Nếu dùng topamax điều trị cùng với các loại thuốc khác sẽ có khả năng khiến bạn có cảm giác thèm ngủ và ngủ nhiều lên. Trong tình huống đó cần báo ngay cho bác sĩ để tránh sử dụng chung các loại thuốc ngủ, thuốc giảm đau hay thuốc làm giãn cơ. Quan trọng hơn là thuốc điều trị chứng bệnh tâm lý nên được tư vấn của bác sĩ thật kỹ trước khi được sử dụng cùng topamax để điều trị bệnh.
Nếu bạn được chỉ định dùng thuốc topamax hãy báo cho bác sĩ biết những thuốc đang sử dụng. Đối với những thuốc sau bạn nên ngừng nếu được kê đơn topamax để tránh giảm công dụng: thuốc tránh thai, thuốc điều trị bệnh tăng nhãn áp, acid valproic.....
Có rất nhiều loại thuốc có nguy cơ tương tác với topamax. Chính vì vậy, bạn cần hỏi kỹ ý kiến từ bác sĩ cũng như thông báo những thuốc đang sử dụng và tiền sử bệnh nền các nhân. Khi bác sĩ nắm rõ thông tin sẽ có thể đưa ra quyết định tốt phù hợp nhất cho bạn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
