Corticosteroid là một trong những loại hoạt chất được sử dụng rất phổ biến, cả đường toàn thân hoặc dùng ngoài da. Tác dụng của loại thuốc này rất đa dạng và tương đối hiệu quả nếu dùng đúng cách. Một trong số đó là sản phẩm Dermovate cream bôi ngoài da. Vậy Dermovate cream là thuốc gì và chữa những bệnh nào?
1. Dermovate cream là thuốc gì?
Thành phần của kem bôi ngoài da Dermovate là Clobetasol propionate 0,05% (kl/kl) và các tá dược như: Glyceryl monostearate, Cetostearyl alcohol, Chlorocresol, Natri citrate, Citric acid, nước tinh khiết, Arlacel 165, Beeswax substitute 6621, Propylene glycol...
2. Dược lực và dược động học của thuốc Dermovate cream
2.1. Dược lực học
Thành phần Corticosteroid tại chỗ trong Dermovate cream tác dụng như chất kháng viêm thông qua nhiều cơ chế ức chế phản ứng dị ứng pha muộn, bao gồm giảm mật độ tế bào mast, giảm hóa ứng động và hoạt hóa bạch cầu ái toan, giảm sản sinh cytokine từ tế bào lympho, tế bào mono, tế bào mast và bạch cầu ái toan và ức chế chuyển hóa acid arachidonic.
2.2. Dược động học
- Hấp thu: Corticosteroid dùng tại chỗ có thể được hấp thu toàn thân qua bề mặt da lành lặn bình thường. Mức độ hấp thu qua da phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tá dược và tính nguyên vẹn của hàng rào biểu bì da;
- Phân bố: Việc sử dụng các tiêu chí dược lực học để đánh giá mức độ phơi nhiễm toàn thân của corticosteroid tại chỗ là cần thiết vì nồng độ thuốc trong máu thấp hơn rất nhiều so với nồng độ có thể phát hiện được thuốc;
- Chuyển hóa: Khi được hấp thu qua da, corticosteroid tại chỗ trải qua quá trình dược động học giống như corticosteroid dùng toàn thân. Thuốc được chuyển hóa chủ yếu ở gan;
- Thải trừ: Các loại corticosteroid dùng tại chỗ được thải trừ chủ yếu qua thận. Ngoài ra, một số corticosteroid và chất chuyển hóa của chúng được thải trừ qua mật.
3. Dermovate cream chữa bệnh gì?
Dermovate cream trị gì? Dermovate là corticosteroid dùng tại chỗ có hiệu lực rất cao, thuốc được chỉ định dùng cho người lớn, người cao tuổi và trẻ em trên 12 tuổi. Dermovate cream công dụng làm giảm các triệu chứng viêm và ngứa của các bệnh da đáp ứng với steroid bao gồm:
- Vảy nến (trừ dạng mảng lan rộng);
- Viêm da dai dẳng khó chữa;
- Lichen phẳng;
- Lupus ban đỏ dạng đĩa;
- Các bệnh da khác không đáp ứng với các steroid hiệu lực thấp hơn.
4. Liều dùng của kem bôi ngoài da Dermovate
Dạng kem bôi ngoài da Dermovate thích hợp cho các bề mặt da ẩm ướt hoặc rỉ dịch.
4.1. Liều dùng cho người lớn, người cao tuổi và trẻ em trên 12 tuổi
Bệnh nhân bôi một lớp thuốc mỏng và xoa nhẹ, vừa đủ phủ kín hoàn toàn vùng da bệnh, bôi thuốc 1 hoặc 2 lần mỗi ngày trong 4 tuần đến khi tình trạng da được cải thiện. Sau đó giảm số lần sử dụng thuốc hoặc chuyển sang điều trị bằng các thuốc có hiệu lực thấp hơn. Sau mỗi lần bôi kem bôi ngoài da Dermovate cần giữ cho thuốc đủ thời gian hấp thu vào da trước khi bôi đến các loại thuốc làm mềm da. Có thể lặp lại các đợt điều trị ngắn với kem bôi ngoài da Dermovate để kiểm soát các đợt bùng phát bệnh.
Trong những trường hợp sang thương trên da khó chữa, đặc biệt khi có tăng sừng hóa, nếu cần có thể tăng cường tác dụng của kem bôi ngoài da Dermovate bằng cách băng kín vùng da đang điều trị bằng màng phim polythene. Thông thường, chỉ cần băng kín vùng da qua đêm là đủ mang lại đáp ứng mong muốn của thuốc, những lần sau đó chỉ cần bôi thuốc mà không cần băng kín vẫn có thể duy trì được sự cải thiện. Nếu tình trạng bệnh xấu đi hoặc không cải thiện trong vòng 2-4 tuần sử dụng kem bôi ngoài da Dermovate, bác sĩ nên đánh giá lại điều trị và chẩn đoán.
Không kéo dài điều trị với kem bôi ngoài da Dermovate quá 4 tuần, nếu cần thiết điều trị tiếp tục nên sử dụng thuốc có hiệu lực thấp hơn. Lưu ý liều kem bôi ngoài da Dermovate mỗi tuần tối đa không quá 50g/tuần.
4.2. Viêm da cơ địa
Khi đã kiểm soát được bệnh cần ngưng điều trị với kem bôi ngoài da Dermovate dần dần và tiếp tục duy trì bằng một thuốc làm mềm da khác. Các bệnh da có thể tái phát khi ngưng dùng kem bôi ngoài da Dermovate đột ngột mà không giảm liều dần dần.
4.3. Viêm da dai dẳng khó chữa
Khi một đợt cấp đã được điều trị hiệu quả với corticosteroid tại chỗ dùng liên tục, bệnh nhân nên cân nhắc dùng liều ngắt quãng (ngày 1 lần, 2 lần/tuần, không băng kín) để làm giảm tần suất tái phát. Tiếp tục bôi thuốc tại các vùng da đã từng bị bệnh hoặc có thể bị tái phát kết hợp với thuốc làm mềm da bôi hàng ngày.
4.4. Liều dùng cho trẻ em
Chống chỉ định dùng kem bôi ngoài da Dermovate cho trẻ dưới 12 tuổi do trẻ em thường bị các tác dụng không mong muốn tại chỗ và toàn thân hơn khi dùng thuốc corticosteroid tại chỗ, nhìn chung với trẻ em thường yêu cầu thời gian điều trị bằng thuốc ngắn hơn với các thuốc hiệu lực thấp hơn so với người lớn.
4.5. Liều dùng với người cao tuổi
Không tìm thấy sự khác biệt nào về đáp ứng điều trị của thuốc Dermovate giữa những bệnh nhân cao tuổi với bệnh nhân trẻ tuổi. Nếu xảy ra hấp thụ toàn thân khi dùng kem bôi ngoài da Dermovate, quá trình thải trừ thuốc ở người cao tuổi có thể chậm hơn do tình trạng suy giảm chức năng gan hoặc thận. Nên sử dụng lượng kem bôi ngoài da Dermovate tối thiểu trong thời gian ngắn nhất để đạt được hiệu quả lâm sàng mong muốn.
4.6. Liều dùng cho bệnh nhân suy gan/thận
Khi bôi thuốc trên diện rộng trong thời gian dài có thể dẫn đến hấp thu toàn thân, tình trạng suy gan/thận có thể làm chậm quá trình chuyển hóa và thải trừ thuốc, làm tăng nguy cơ độc tính toàn thân.
5. Chống chỉ định của kem bôi ngoài da Dermovate
Không điều trị kem bôi ngoài da Dermovate trong các trường hợp sau:
- Nhiễm khuẩn da chưa được điều trị;
- Bệnh trứng cá đỏ rosacea;
- Mụn trứng cá;
- Ngứa nhưng không viêm;
- Ngứa quanh hậu môn và vùng sinh dục;
- Viêm da xung quanh miệng;
- Quá mẫn với kem bôi ngoài da Dermovate;
- Nhiễm virus;
- Nhiễm nấm;
- Bệnh vảy nến dạng mảng lan rộng;
- Trẻ em dưới 12 tuổi, kể cả mắc bệnh viêm da.
6. Một số cảnh báo trong quá trình sử dụng Dermovate cream
Bệnh nhân tiền sử dị ứng hay quá mẫn tại chỗ với corticosteroid hoặc các thành phần khác có trong kem bôi ngoài da Dermovate cần hết sức thận trọng trước và trong quá trình sử dụng.
Hội chứng Cushing thứ phát với biểu hiện tăng cortisol, gây tác dụng ức chế thuận nghịch trục hạ đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận và hệ quả là tình trạng thiếu hụt hormone glucocorticosteroid. Hiện tượng này có thể xảy ra ở một vài trường hợp do tăng hấp thu các steroid sử dụng tại chỗ, bao gồm cả thuốc Dermovate. Nếu gặp hiện tượng này, người bệnh cần ngừng sử dụng dần dần sản phẩm này (giảm số lần bôi hoặc thay thế bằng corticosteroid có hiệu lực thấp hơn). Lưu ý việc ngừng đột ngột việc sử dụng kem Dermovate có thể dẫn đến thiếu glucocorticosteroid.
Một số yếu tố nguy cơ có thể gây tăng tác dụng toàn thân của kem Dermovate, bao gồm:
- Thời gian sử dụng thuốc;
- Bôi thuốc trên da diện rộng;
- Bôi thuốc lên vùng da kín, bao gồm các nếp gấp trên da hoặc bị băng kín;
- Tăng hydrat hóa lớp sừng;
- Bôi thuốc dermovate trên vùng da mỏng như da mặt;
- Bôi trên vùng da có vết thương khi hàng rào bảo vệ da đã bị tổn thương;
- Cơ thể trẻ em có khả năng hấp thu thuốc corticosteroid dùng tại chỗ nhiều hơn so với người lớn, do đó nguy cơ gặp các tác dụng không mong muốn toàn thân sẽ cao hơn. Nguyên nhân là do hàng rào bảo vệ da ở trẻ còn yếu và tỷ lệ diện tích bề mặt da so với cân nặng cao hơn người lớn.
Trẻ em có nguy cơ cao bị teo da khi sử dụng thuốc corticosteroid tại chỗ, do đó khi cần điều trị bằng kem Dermovate cần giới hạn trong thời gian ngắn.
Nguy cơ nhiễm trùng da ở những vị trí kín đáo sẽ cao hơn do điều kiện ấm, ẩm tại các nếp gấp hoặc khi da bị băng kín sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự vi khuẩn phát triển và gây bệnh. Vì vậy, người dùng cần vệ sinh sạch sẽ vùng da tổn thương trước khi băng
Cần thận trọng khi dùng corticosteroid tại chỗ (như kem Dermovate) để điều trị bệnh vảy nến. Theo thống kê, một số trường hợp vảy nến điều trị bằng corticosteroid có nguy cơ tái phát, diễn tiến sang vảy nến mụn mủ toàn thân, tăng độc tính toàn thân/tại chỗ (do hàng rào bảo vệ da bị tổn thương). Vì vậy, nếu chỉ định corticosteroid để điều trị vảy nến, một vấn đề quan trọng là phải có kế hoạch theo dõi bệnh nhân cẩn thận.
Không nên bôi thuốc Dermovate hay kem corticosteroid lên da mặt vì nguy cơ teo da rất cao. Việc sử dụng kem Dermovate trên da mặt chỉ nên giới hạn trong vòng vài ngày.
Nếu bôi thuốc vào vùng da quanh mí mắt, người bệnh cần thận trọng không để thuốc dính vào mắt vì nguy cơ hình thành đục thủy tinh thể và glaucoma nếu tiếp xúc thời gian dài.
7. Tác dụng không mong muốn của Dermovate
Các tác dụng phụ của thuốc Dermovate cream có thể bao gồm:
- Tăng nguy cơ khởi phát các bệnh nhiễm trùng cơ hội (tuy nhiên rất hiếm gặp);
- Rối loạn nội tiết: Ức chế trục hạ đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận với biểu hiện tương tự hội chứng Cushing (như mặt tròn như mặt trăng, béo vùng trung tâm cơ thể), chậm tăng cân/chậm lớn ở trẻ em, loãng xương, glaucoma, tăng đường huyết/glucose niệu, đục thủy tinh thể, tăng huyết áp, giảm nồng độ cortisol nội sinh, hói đầu hoặc dễ gãy rụng tóc;
- Da ngứa ngáy hoặc, đau/bỏng da tại chỗ. Hiếm gặp hơn là tình trạng teo da, rạn da, giãn mao mạch dưới da, mỏng hay nhăn da, da khô, thay đổi sắc tố da, rậm lông.
8. Một số lưu ý khi dùng thuốc Dermovate cream
- Khả năng xảy ra tương tác khi dùng đồng thời với các thuốc ức chế CYP3A4 (như ritonavir và itraconazol) vì chúng có tác dụng ức chế chuyển hóa corticosteroid, dẫn tới tăng nồng độ thuốc toàn thân. Mức độ tương tác phụ thuộc vào liều dùng, đường dùng của corticosteroid và hiệu quả của thuốc ức chế CYP3A4;
- Không có dữ liệu đánh giá ảnh hưởng của corticosteroid tại chỗ lên khả năng sinh sản ở người. Clobetasol tiêm dưới da trên chuột cống cho thấy không ảnh hưởng đến sinh sản, tuy nhiên khả năng sinh sản giảm khi dùng ở liều cao nhất;
- Dữ liệu về sử dụng kem Dermovate trên phụ nữ có thai còn hạn chế. Việc sử dụng corticosteroid tại chỗ trên động vật mang thai có thể gây bất thường đối với sự phát triển bào thai. Tuy nhiên mối liên quan này ở người vẫn chưa được xác nhận, vì vậy cần cân nhắc khi sử dụng Dermovate cho phụ nữ trong thai kỳ, đồng thời chỉ sử dụng liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất nếu hiệu quả mang lại cao hơn nguy cơ gây hại;
- Sử dụng corticosteroid tại chỗ như kem Dermovate cho phụ nữ đang cho con bú vẫn chưa được chứng minh về mức độ an toàn. Chưa có bằng chứng cho thấy thuốc corticosteroid dùng tại chỗ dẫn tới hấp thu toàn thân và bài tiết vào sữa mẹ. Tuy nhiên, phụ nữ đang cho con bú nên cân nhắc trước khi sử dụng Dermovate cream và chỉ dùng khi lợi ích mang lại cho mẹ vượt trội nguy cơ đối với trẻ. Lưu ý không nên bôi Dermovate vào bầu vú để tránh cho trẻ nuốt phải thuốc.
Dermovate cream bôi ngoài da là một dạng Corticosteroid được sử dụng rất phổ biến, cả đường toàn thân hoặc dùng ngoài da. Để đảm bảo hiệu quả sử dụng, tránh gây tác dụng phụ thì người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
