Thực phẩm tốt cho trẻ em thiếu máu

1. Một vài vấn đề liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ em

Khi trẻ chuyển sang ăn thức ăn thông thường với thực phẩm, chúng có thể sẽ gặp phải tình trạng sẽ không nhận đủ chất sắt. Khi nồng độ sắt thấp có thể dẫn đến thiếu máu, trong đó số lượng tế bào hồng cầu trong cơ thể bạn quá thấp, có khả năng gây ra các vấn đề về oxy đến các cơ quan quan trọng.

Nếu trẻ có hàm lượng sắt thấp có thể dẫn đến tình trạng trẻ bị thiếu máu, thì bạn có thể dựa vào một số dấu hiệu sau để nhận định:

• Nhợt nhạt
• Trẻ hay tỏ ra cáu kỉnh
• Trẻ không muốn ăn

Về lâu dài, các triệu chứng này có thể là nguyên nhân dẫn đến sự ảnh hưởng đối với trẻ bao gồm:

• Tăng trưởng chậm hơn
• Chậm phát triển kỹ năng vận động
• Số lượng bệnh nhiễm trùng cao hơn, vì sắt hỗ trợ hệ thống miễn dịch

Các triệu chứng ban đầu có thể không xuất hiện, nhưng theo thời gian, trẻ có thể gặp phải: Mệt mỏi; da nhợt nhạt; cáu gắt; nhịp tim nhanh hoặc loạn nhịp; giảm sự thèm ăn; tăng cân chậm; chóng mặt; đau đầu; khó tập trung...

Một số nghiên cứu khi thực hiện về mối liên quan giữa uống trà và tình trạng thiếu máu của trẻ đã phát hiện ra rằng trẻ em uống trà có nhiều khả năng liên quan đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Lý do có thể áp dụng để giải thích cho hiện tượng này lý là do chất tanin có trong trà làm giảm khả năng hấp thụ sắt của cơ thể. Một trường hợp khác là trẻ có thể quá no sau khi uống trà.

2. Nhu cầu sắt của trẻ em

Sắt thành phần khoáng chất khá cần thiết cho trẻ đang phát triển nhanh chóng. Vì vậy, các loại ngũ cốc cũng như các loại thực phẩm khác được lựa chọn cho trẻ mới biết đi sẽ tăng cường bổ sung chất sắt vào những thực phẩm này.

Nhu cầu sắt hàng ngày được khuyến nghị sẽ thay đổi tuỳ theo từng độ tuổi.

• 0–6 tháng tuổi: 0,27 miligam (mg) mỗi ngày
• 6-12 tháng tuổi: 11 mg mỗi ngày
• từ 1 tuổi đến 3 tuổi: 7 mg mỗi ngày
• 4-8 tuổi: 10 mg mỗi ngày

Trẻ sinh non tháng hoặc trẻ bị nhẹ cân thường cần bổ sung nhiều sắt hơn những trẻ sinh ra có cân nặng bình thường.

Sắt chứa heme so với sắt không chứa heme

Sắt trong chế độ ăn uống có hai dạng chính: heme và không heme. Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật thường chứa các loại sắt không heme. Các loại thịt và hải sản hay thực phẩm có nguồn gốc từ động vật chứa cả sắt heme và nonheme.

Cơ thể không hấp thụ sắt không heme nhưng lại trở nên khá dễ dàng với sắt heme. Điều này đúng cho cả trẻ mới biết đi và người lớn. Nếu trẻ ăn chay hoặc chủ yếu là ăn chay, bạn hãy đặt mục tiêu bổ sung gấp đôi lượng sắt so với lượng khuyến nghị.

Cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn khi bạn tiêu thụ nó với một nguồn vitamin C. Để cơ thể hấp thụ nhiều sắt vào cơ thể hơn, bạn hãy ăn các loại thực phẩm giàu chất sắt cùng với các loại thực phẩm giàu vitamin C. Ví dụ về thực phẩm giàu vitamin C bao gồm: Nước cam và cam; bưởi; trái kiwi; bông cải xanh; cà chua; dâu tây; ớt chuông; đu đủ; dưa lưới; khoai lang

3. Những thực phẩm mà trẻ mới biết đi nên sử dụng để bổ sung sắt

Cho trẻ ăn thực phẩm giàu sắt cùng với thực phẩm giàu vitamin C có thể giúp giảm nguy cơ phát triển thiếu sắt của trẻ. Những thực phẩm tốt cho trẻ trong việc đảm bảo được lượng sắt theo nhu cầu khuyến nghị bao gồm:

3.1. Thịt nạc

Thịt và gia cầm chứa một lượng lớn sắt heme, giúp cơ thể dễ tiêu hóa. Thịt bò, các loại nội tạng và gan nói riêng thuộc nhóm thực phẩm có chứa rất nhiều sắt. Ví dụ, một khẩu phần gan bò 84 gam chứa 5 mg sắt. Thịt gà sẫm màu và thịt gà tây cũng là những nguồn phong phú.

Bạn có thể áp dụng cách làm cho trẻ mới biết đi một món hầm hoặc thịt hầm với thịt nạc nấu chín mềm. Tuy nhiên, bạn nên chắc chắn loại bỏ phần mỡ của thịt vì có rất ít chất sắt trong các phần mỡ. Hoặc Mỳ Ý với thịt và nước sốt cà chua là một lựa chọn thân thiện với chất sắt khác.

3.2. Ngũ cốc tăng cường

Trẻ thiếu máu ăn gì? Ngũ cốc tăng cường và bột yến mạch là một cách tốt để đảm bảo trẻ mới biết đi của bạn nhận đủ chất sắt.

Một khẩu phần ngũ cốc tăng cường chất sắt thường có 100% giá trị sắt hàng ngày chỉ trong một khẩu phần. Tuy nhiên, con số chính xác của từng loại thực phẩm sẽ khác nhau, vì vậy bạn hãy nhớ kiểm tra nhãn. Các loại ngũ cốc khô, như :Cheerios, cũng thường được sử dụng để tăng cường sắt cho trẻ.

Một cốc yến mạch cuộn nguyên chất, chưa nấu chín chứa hàm lượng sắt khoảng 3,5 mg sắt.

Bạn có thể cho trẻ mới biết đi ngũ cốc ăn sáng hoặc bột yến mạch với một số quả việt quất hoặc dâu tây để bổ sung thêm vitamin C.

Bạn cần lưu ý rằng mặc dù ngũ cốc và nước trái cây tăng cường có thể cung cấp thêm chất sắt, chúng cũng thường chứa nhiều đường.

3.3. Đậu

Nếu bạn đang hướng đến một chế độ ăn chay hoặc trẻ không thích ăn thịt, thì đậu là một sự lựa chọn tuyệt vời, bao gồm: Đậu nành, đậu lima, đậu tây, đậu lăng, và các loại đậu khác và đậu có chứa hàm lượng sắt khá phong phú cùng với chất xơ, các vitamin và khoáng chất thiết yếu khác. Chẳng hạn:

• Nửa cốc đậu trắng có 4 mg sắt
• Nửa cốc đậu lăng có 3 mg sắt
• Nửa chén đậu đỏ có 2 mg sắt

Bạn có thể nghiền một ít đậu lăng nấu chín hoặc nấu súp hoặc ớt nhẹ. Hoặc bạn có thể thử nghiền một ít gạo đã được làm giàu với đậu của bạn để có một bữa ăn đầy đủ protein và chất sắt cao. Bạn cũng có thể thử áp dụng cho trẻ ăn một ít đậu nướng ít đường với một mẩu bánh mì nguyên cám để có bữa trưa chứa nhiều chất sắt. Một bên khoai lang nghiền bổ sung thêm vitamin C cho món ăn.Đậu gà, hay còn gọi đậu garbanzo,một loại đậu khác có hàm lượng sắt cao và là một món ăn nhẹ tuyệt vời cho trẻ mới biết đi.Tuy nhiên, bạn cần biết rằng một số người bị dị ứng đậu gà. Nếu bạn không chắc chắn về việc cho con ăn đậu gà, hãy hỏi bác sĩ trước.

3.4. Cải bó xôi

Các loại rau lá có màu xanh đậm như: Cải xoăn, bông cải xanh và rau bina, một trong những loại rau tốt nhất để cung cấp chất sắt. Một nửa chén rau bina luộc, để ráo nước có thành phần sắt chứa trong nó khoảng 3 mg sắt. Bạn nên thử cho trẻ ăn rau bina thái nhỏ, hấp chín hoặc thêm rau bina cắt nhỏ hoặc các loại rau xanh khác.

3.5. Nho khô và trái cây khô khác

Trẻ em thích ăn vặt bằng nho khô. Tin tốt là trái cây sấy khô có thể giúp trẻ tăng cường chất sắt, đồng thời giúp ngăn ngừa táo bón. Một phần tư cốc nho khô sẽ cho hàm lượng sắt khoảng 1 mg sắt.

3.6. Hạt bí ngô

Hạt bí ngô một nguồn cung cấp protein, chất xơ, chất béo lành mạnh và khoáng chất, bao gồm cả sắt. Một phần tư cốc hạt bí ngô sẽ có hàm lượng sắt chứa trong nó khoảng 2,5 mg sắt. Bạn hãy thử làm hỗn hợp đường mòn với nho khô, mận khô, mơ khô, hạt bí ngô và hạt hướng dương. Tuy nhiên, bạn nên nhớ rằng nho khô và hạt có thể gây nghẹt thở cho trẻ nhỏ. Bạn có thể khắc phục hiện tượng này bằng cách nghiền hoặc cắt những thực phẩm này thành từng miếng nhỏ và theo dõi trẻ trong khi trẻ nhai.

3.7. Trứng

Trứng nguồn cung cấp protein, vitamin và khoáng chất cần thiết, bao gồm cả sắt. Một quả trứng luộc chín chứa hàm lượng sắt trong nó khoảng 1 mg sắt.

Trong nhiều năm, mọi người cố gắng hạn chế ăn trứng vì trứng cũng chứa cholesterol, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch (CVD). Tuy nhiên, nghiên cứu hiện cậy cho thấy rằng trứng không làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Trẻ mới biết đi có thể ăn trứng theo nhiều cách, chẳng hạn như: luộc mềm với; bánh mì que; luộc chín, nguyên hạt hoặc nghiền nhỏ;

Ngoài ra, bạn có thể tạo ra các món trứng hấp dẫn bằng cách thêm rau bina cắt nhỏ và các thực phẩm giàu chất sắt khác vào món trứng tráng. Bạn nên luôn đảm bảo trứng tươi và chín kỹ.

3.8. Đậu xanh

Thành phần dinh dưỡng của đậu xanh có chứa: Protein, chất xơ, sắt và các chất dinh dưỡng khác. Nhiều trẻ mới biết đi yêu thích chúng, chúng dễ chế biến và chúng kết hợp tốt với nhiều món ăn. Một nửa cốc đậu xanh cung cấp cho trẻ khoảng 1 mg sắt. Bạn có thể chế biến đậu Hà Lan bằng cách luộc và dùng như một món phụ, hoặc nghiền chúng với các loại rau củ cho trẻ sơ sinh hoặc thêm các loại đầu này vào súp, món hầm và cơm mặn.

Bạn nên giữ một túi đậu Hà Lan trong tủ đá hoặc lấy đậu Hà Lan tươi trong vỏ theo mùa. Hơn nữa, bạn có thể yêu cầu trẻ giúp bạn tách vỏ đậu Hà Lan tươi. Đậu Hà Lan có thể gây nguy cơ nghẹt thở cho trẻ nhỏ, vì vậy hãy cân nhắc việc nghiền chúng cho trẻ sơ sinh.

3.9. Cá ngừ

Cá ngừ đóng hộp thuộc thực phẩm bổ sung ít calo và ít chất béo cho chế độ ăn uống của trẻ, loại thực phẩm này cũng cung cấp sắt và các chất dinh dưỡng quan trọng khác cho sự phát triển của trẻ như: protein và axit béo omega-3. 84 gam cá ngừ nhạt, đóng hộp trong nước, chứa 1 mg sắt. Kết hợp cá ngừ cắt nhỏ với các loại rau xay nhuyễn để tăng lượng sắt cho trẻ, nhưng hãy hạn chế nếu gia đình bạn bị dị ứng hải sản.

3.10. Đậu phụ

Đậu phụ một loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật nhẹ và linh hoạt, cung cấp đầy đủ protein, canxi, sắt và các chất dinh dưỡng khác. Đậu phụ có thể cung cấp một số chất dinh dưỡng thiết yếu mà con bạn cần nếu chúng không ăn thịt. Một nửa chén đậu phụ chứa hàm lượng sắt khoảng 3 mg sắt.

Đậu phụ có nhiều dạng khác nhau. Đậu phụ săn chắc, bạn có thể cắt nhỏ và thêm vào món salad hoặc xào, nướng hoặc dùng để làm cốm. Đậu hũ silken có kết cấu mềm hơn. Bạn có thể trộn nó với nước sốt salad, thêm nó vào sinh tố hoặc cho trái cây vào món tráng miệng.

Tuy nhiên, hiện nay đã có những lo ngại về việc liệu isoflavone, một thành phần trong đậu phụ, có thể gây hại cho sự cân bằng hormone. Một số nghiên cứu hiện tin rằng điều này là "không thể xảy ra."

Thiếu vitamin B1 cũng khiến trẻ biếng ăn, làm cho trẻ kém hấp thu và chậm phát triển. Tình trạng thiếu vitamin B1 có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm về sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ, do đó, cha mẹ cần quan sát và bổ sung kịp thời nguồn vitamin quan trọng này.

Ngoài bổ sung qua chế độ ăn uống, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng thực phẩm hỗ trợ có chứa vitamin B1 và các vi khoáng chất thiết yếu như kẽm, Lysine, crom, selen, ... giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

>> Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm: Bệnh thiếu vitamin B1: Những điều cha mẹ cần biết của Bác sĩ chuyên khoa I Lê Tuyết Nga - Bác sĩ Nhi - Phòng khám Vinmec Gardenia

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.

Nguồn tham khảo: healthline.com