Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phùng Thị Phương Chi - Bác sĩ chuyên khoa ung bướu - Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Đặt túi ngực (implant) không làm tăng nguy cơ ung thư vú nhưng chúng cũng không có tác dụng bảo vệ người bệnh khỏi ung thư. Do đó, nếu thuộc đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh thì việc tầm soát ung thư vú ở giai đoạn sớm là điều cần thiết với tất cả chị em phụ nữ.
1. Tại sao cần thực hiện tầm soát ung thư vú ở phụ nữ đặt túi ngực?
Đặt túi ngực (còn gọi là implant) là xu hướng đang ngày càng gia tăng cho mục đích thẩm mỹ, sửa chữa những khuyết tật bẩm sinh, cũng như tái tạo sau phẫu thuật cắt tuyến vú. Implant không làm tăng nguy cơ ung thư vú, nhưng cũng không giúp bảo vệ tránh được ung thư vú. Nguy cơ ung thư vú bao gồm các yếu tố: lớn tuổi, thừa cân, có tiền sử gia đình ung thư vú, hoặc mang gen đột biến ung thư vú do di truyền.
Implant vú cũng liên quan đến 1 loại ung thư huyết học hiếm gặp, loại này tuy vị trí xảy ra trên tuyến vú, nhưng thực chất không liên quan gì đến ung thư tuyến vú thông thường. Năm 2011, FDA cảnh báo có mối liên hệ giữa ung thư lymphoma tế bào lớn và implant. Tuy nhiên, chưa xác định được cơ chế rõ ràng và người ta chỉ thấy rằng implant nhám có mối liên hệ với bệnh lymphoma nhiều hơn implant loại trơn láng. Ung thư lymphoma tế bào lớn còn được gọi là BIA-ALCL. Trong 457 ca ung thư loại này được FDA ghi nhận, có ít nhất 310 ca do đặt implant loại nhám.
Triệu chứng của BIA-ALCL bao gồm: đau, khối u vú, sưng nề hoặc vú không cân đối. Những trường hợp này cần lấy bỏ implant, cắt bỏ u và mô xung quanh u, có thể cần tới hóa trị và xạ trị.
Tỷ lệ ung thư vú ở phụ nữ có đặt implant nhìn chung không cao hơn so với phụ nữ thông thường. Do đó kế hoạch tầm soát ung thư vú cũng áp dụng chung như nhau cho mọi phụ nữ. Các hướng dẫn tầm soát ung thư vú thường khuyến cáo phụ nữ tầm soát hàng năm bắt đầu từ tuổi 40-50, cho dù bạn có đặt implant hay không.
2. Các phương tiện tầm soát ung thư vú
Các phương pháp tầm soát ung thư vú như sau:
- Tự khám tuyến vú
- Bác sĩ thăm khám tuyến vú: thông thường bác sĩ sẽ phát hiện khoảng 55-60% ung thư vú khi thăm khám (trong đó, 15% các trường hợp không phát hiện trên phim X quang), đặc biệt phụ nữ ở tuổi dưới 50. Do đó, việc phối hợp cả bác sĩ thăm khám lẫn chụp X quang vú là rất cần thiết.
- X quang vú: X-quang vú có lợi thế để phát hiện các tổn thương ung thư vú không phát hiện được qua thăm khám. X-quang vú giúp giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú xuống 5% ở nhóm phụ nữ 50-54 tuổi và đến 33% ở nhóm phụ nữ 60-69 tuổi. Các nhà khoa học đều khuyến cáo chụp X quang vú để tầm soát ung thư phải được thực hiện trễ nhất là ở tuổi 50.
Ở phụ nữ đặt implant, tuyến vú có một số khác biệt so với tuyến vú thông thường. Cụ thể:
- Việc thăm khám mô tuyến vú không bị ảnh hưởng khi đặt implant. Các bác sĩ vẫn thực hiện theo kỹ thuật MammaCare
- Bề mặt láng của implant giúp mô tuyến vú được dàn trải, do đó làm tăng khả năng phát hiện u khi thăm khám.
Tuy nhiên có một số nhầm lẫn giữa tổn thương ung thư và tổn thương do biến chứng của đặt implant như sau:
- Tuyến vú mất cân đối có thể do xuất hiện khối u vú, cũng có thể do co thắt vỏ bao implant, rò rỉ xẹp túi silicon hoặc nước muối.
- Khối u hoặc nốt ở vú có thể là khối u ác tính, hoặc van của implant, hoặc vôi hóa mô xung quanh implant hoặc chất silicone do rò rỉ.
- Hạch nách do ung thư vú di căn hoặc chỉ là chất silicone rò rỉ di chuyển đến
- Nếp nhăn da có thể do thay đổi da cam của ung thư vú hoặc do thay đổi sau đặt implant. Các trường hợp này cần bác sĩ thăm khám, điều trị ung thư vú có kinh nghiệm quen với việc thăm khám vú ở phụ nữ đặt túi ngực.
Bạn cần quen với cảm giác sau khi đặt implant, cần phân biệt được đâu là mô tuyến vú và đâu là implant.
3. Implant có thể che lấp hình ảnh ung thư vú khi chụp X quang vú
Tia X quang trong chụp nhũ ảnh không đủ xuyên thấu nước muối hoặc silicone. Thể tích vú có thể bị implant che lấp từ 22-83%. Việc phát hiện bằng nhũ ảnh sẽ tùy thuộc vào vị trí khối u nằm đâu trên tuyến vú. Do đó, việc khảo sát X quang tuyến vú ở phụ nữ có implant đòi hỏi một kỹ thuật chụp linh hoạt khéo léo. Tỷ lệ phát hiện ung thư vú bằng X quang tuyến vú ở phụ nữ có implant chỉ 77,8%, thấp hơn phụ nữ không có implant 90,7%
Các sẹo mô vú quanh vùng chụp implant có thể gây nhầm lẫn trên hình ảnh X quang vú. Implant đặt sau cơ ngực sẽ giúp quan sát tuyến vú rõ ràng hơn implant trước cơ ngực. Các sẹo tuyến vú quanh implant có thể làm khó phát hiện những tổn thương ung thư như xáo trộn mô tuyến vú, vi vôi hóa, những u vú nhỏ...Hơn nữa, những xảo ảnh do implant cũng gây nhầm lẫn khi chẩn đoán ung thư vú.
Khi bạn có dự tính chụp X quang tuyến vú, bạn cần thông báo cho bác sĩ và kỹ thuật viên về tình trạng mình có đặt implant. Phải chắc chắn rằng họ có nhiều kinh nghiệm và cẩn thận trong chụp X quang ở phụ nữ có implant, trong đó 2 vấn đề cần lưu ý là tư thế chụp và lực ép, để tránh việc bị rách vỡ implant.
Thông thường mỗi vú cần 2 tư thế chụp X quang, nhưng ở phụ nữ chụp implant, mỗi vú cần 4 tư thế chụp, tuyến vú cần được thòng xuống và implant được đẩy về phía thành ngực, lực ép cũng phải giảm bớt. Chất lượng đọc phim X quang tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: kích thước vú, tình trạng mô tuyến, mô mỡ vú, kích thước và vị trí túi implant, các biến chứng có sẵn do đặt implant.
4. Tỷ lệ vỡ túi ngực implant khi chụp X quang vú
Mặc dù tỷ lệ vỡ túi ngực không nhiều, nhưng biến chứng này cũng có thể xảy ra, FDA ghi nhận khoảng 61/ 300.000 ca đặt túi ngực bị vỡ khi chụp X quang (nhũ ảnh).
Ở những tuyến vú đã có sẵn rò rỉ implant, lực ép của máy chụp có thể làm tăng thêm lượng nước muối hoặc silicon thoát qua lỗ dò và thấm vào mô vú. Trong một số trường hợp, lực ép của X quang sẽ làm phá hủy mô xơ xung quanh vú, dẫn đến khả năng thay đổi hình dạng vú và làm tuyến vú mềm nhão hơn.
Siêu âm vú có thể hỗ trợ một phần, siêu âm vú khá chủ quan và không thể phát hiện được những tổn thương vôi hóa. Tuy nhiên siêu âm vú có thể phát hiện ra những tổn thương mà implant che khuất.
5. Giá trị của chụp MRI ở phụ nữ đặt implant
Trong khi X quang vú có những bất lợi trong tầm soát ung thư vú, một phương tiện thay thế rất tốt và đảm bảo độ nhạy tầm soát ung thư vú ở phụ nữ đặt implant là chụp MRI vú.
Mặc dù chưa có hướng dẫn nào về chụp MRI vú tầm soát ung thư ở nhóm phụ nữ này, nhiều báo cáo cho thấy chụp MRI có thuốc cản từ làm tăng khả năng phát hiện ung thư vú tái phát ở những bệnh nhân ung thư vú được tái tạo bằng implant. Thêm vào đó, khi khả năng đánh giá khối u vú bằng X quang vú và siêu âm bị giảm ở phụ nữ đặt implant, chụp MRI đã hỗ trợ rất nhiều cho chẩn đoán này.
Mặc dù nhũ ảnh và siêu âm thường được lựa chọn đầu tiên để khảo sát tuyến vú có implant, nhưng MRI vú mới là tiêu chuẩn vàng, đặc biệt dùng để đánh giá sự toàn vẹn của túi implant. MRI có giá trị vượt trội hơn hẳn các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác, tuy là giá thành hơi cao. MRI có thể phân biệt rõ ràng nước, mỡ, cơ và implant với độ phân giải cao. MRI có thể nhận diện và đánh giá sự lan rộng của các biến chứng do implant. MRI cũng rất hữu ích để đánh giá các tổn thương nghi ngờ hoặc ác tính đã biết.
Ngoài ra, MRI giúp tầm soát những trường hợp vỡ rách túi silicon. Nếu bạn đặt implant silicone, FDA khuyến cáo bạn nên chụp MRI sau đó 3 năm để kiểm tra có vỡ rách túi hay không, mỗi 2 năm sau đó bạn cần chụp lại MRI 1 lần. Đôi khi rách vỡ túi gây rò rỉ silicone lượng rất nhỏ khiến bạn không thể tự nhận ra.
Có rất nhiều phương pháp thực hiện tầm soát ung thư vú, nhưng đối với chị em phụ nữ có đặt túi ngực thì MRI vú là một sự lựa chọn đúng đắn để các bác sĩ có thể chẩn đoán và thực hiện tầm soát cho kết quả chính xác nhất.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói Tầm soát ung thư vú, giúp khách hàng tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Khi đăng ký Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được:
- Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ung bướu.
- Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp Xquang tuyến vú.
Chính thức đi vào hoạt động từ ngày 7/1/2012, Vinmec đã và đang trở thành một địa chỉ uy tín trong sàng lọc ung thư vú với:
- Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
- Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước, quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
- Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
- Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
- Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc...
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo:
- https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/screening-tests-and-early-detection/mammograms/mammograms-for-women-with-breast-implants.html
- http://cancerscreening.gov.au/internet/screening/publishing.nsf/Content/br-policy-mgmt2
- https://www.medscape.com/viewarticle/462442_4
- https://www.breastcancer.org/treatment/surgery/reconstruction/screening
