Tầm soát ung thư đường tiêu hoá là gì?
Tầm soát ung thư đường tiêu hoá là việc thông qua các xét nghiệm, thủ thuật y học để phát hiện ra tế bào gây ung thư tiêu hoá trong cơ thể ngay cả khi các tế bào chưa chuyển thành ác tính.
Tại Việt Nam, số lượng người mắc các bệnh ung thư đường tiêu hoá ngày càng gia tăng nhanh chóng, đặc biệt là ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng.
Bệnh tiến triển nhanh, thường khi có các triệu chứng người bệnh mới tới bệnh viện thăm khám. Lúc đó, bệnh có thể đã ở giai đoạn muộn khiến gặp rất nhiều khó khăn trong điều trị. Vì vậy, tầm soát ung thư là việc rất quan trọng, cần được thực hiện hàng năm để sớm có các biện pháp can thiệp kịp thời.
Ví dụ như bệnh ung thư đại trực tràng, tầm soát sẽ giúp phát hiện các polyp, đây là các tế bào lành tính mọc lên từ lớp niêm mạc của ống tiêu hoá. Polyp thường không gây hại nhưng tiến trình phát triển có thể thành ung thư, có thể dễ dàng cắt bỏ bằng nội soi.
Tầm soát ung thư đường tiêu hoá bằng cách nào mang lại hiệu quả nhất?
Tuỳ thuộc vào từng loại ung thư mà sẽ sử dụng một hoặc kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để phát hiện ra các dấu hiệu tiềm ẩn ung thư đường tiêu hoá. Dưới đây là các phương pháp tầm soát ung thư đường tiêu hoá:
Xét nghiệm máu
Các tế bào ung thư sẽ sản sinh ra protein hoặc hormone đặc biệt. Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu để xét nghiệm tầm soát ung thư đường tiêu hoá và chẩn đoán bệnh dựa trên các chỉ số cụ thể. Chẳng hạn như tầm soát ung thư dạ dày gồm các chỉ số CA 72-4, CA 19-9, CEA; tầm soát ung thư đại tràng với chỉ số CEA, CA 19-9, CA 72-4;...
Xét nghiệm máu không phải là yếu tố duy nhất đưa đến kết quả chẩn đoán bệnh vì có thể sẽ xảy ra trường hợp âm tính giả hoặc dương tính giả. Các chỉ số tăng cao cũng có thể không phải do ung thư mà từ một số nguyên nhân khác
Nội soi đường tiêu hoá
Nội soi tiêu hoá là phương pháp hiệu quả và phổ biến nhất giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý về đường tiêu hoá. Với hệ thống xử lý hình ảnh có chức năng phóng đại 120 lần và lọc bước sóng ánh sáng, thủ thuật này giúp quan sát tình trạng niêm mạc rõ nét và phát hiện các tổn thương rất nhỏ chỉ vài milimet bên trong ống tiêu hoá. Nếu như có dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô và tiến hành sinh thiết để tìm ra tế bào ung thư.
Đây là phương pháp duy nhất vừa giúp phát hiện, vừa có thể lấy dị vật hoặc cắt bỏ polyp cùng lúc.
Chụp X-quang kết hợp cản quang
Chụp X-quang tiêu hoá có cản quang là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và đánh giá cấu trúc giải phẫu của các cơ quan tiêu hoá, được thực hiện để tìm ra nguyên nhân khi người bệnh đã có các triệu chứng lâm sàng.
Phương pháp này có khả năng phát hiện các tổn thương nhưng mức độ chính xác không cao bằng nội soi tiêu hoá.
Siêu âm đường tiêu hoá
Siêu âm là kỹ thuật an toàn dễ thực hiện, sử dụng sóng siêu âm qua đầu dò để kiểm tra các cơ quan tiêu hoá, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên hình ảnh thu được.
Phương pháp này thường áp dụng cho các cơ quan tiêu hoá có cấu trúc đặc như: gan, thận,... Do có sự cản trở sóng siêu âm nên các cấu trúc rỗng như: dạ dày, phổi, ruột non, ruột già rất khó quan sát. Chính vì thế, siêu âm đường tiêu hoá phải có một số điều kiện nhất định và cần kết hợp nội soi hoặc chụp cắt lớp vi tính mới có thể đưa ra kết luận chính xác.
6 lưu ý quan trọng khi thực hiện tầm soát ung thư đường tiêu hoá
- Bệnh nhân cần nhịn ăn 6 - 8 tiếng trước khi thực hiện nội soi tiêu hoá hoặc theo chỉ định của bác sĩ, có thể uống một chút nước lọc, nước ép táo,.. nhưng cần hạn chế
- Tránh ăn thực phẩm chứa nhiều chất xơ trong vài ngày. Có thể ăn nhẹ vào buổi tối hôm trước như cháo, súp,... dễ tiêu hoá
- Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, caffeine,... ít nhất 4 - 6h trước khi thực hiện tầm soát ung thư đường tiêu hoá
- Cần tránh các loại đồ uống, thực phẩm có màu đỏ, cam, dễ gây nhầm lẫn với máu
- Thông báo với bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng và tiền sử bệnh như tim mạch, thận, hen suyễn, dị ứng,...
- Sau khi nội soi nên nằm nghỉ ngơi 30 phút trước khi về, tránh đồ ăn cay nóng trong khoảng 2 tiếng và nên có người nhà đi cùng.
Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec đang triển khai các gói tầm soát ung thư đường tiêu hoá với quy trình chi tiết cùng các phương pháp, xét nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế. Hệ thống máy nội soi tiên tiến nhất cùng đội ngũ bác sĩ đầu ngành có kinh nghiệm, chuyên môn cao giúp chẩn đoán các bệnh ung thư tiêu hoá chính xác nhất.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
