Sốt sau tiêm phòng ở trẻ là phản ứng rất bình thường. Ngoài ra, còn có các phản ứng khác sau tiêm chủng như đau, sưng, khó ngủ, quấy khóc. Phản ứng này là do khi cơ thể tiếp nhận vắc xin như một tác nhân lạ và phản ứng lại.
1. Hệ thống miễn dịch
Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ một mạng lưới các cơ quan, tế bào và mô chuyên biệt kết hợp với nhau để giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh tật. Khi một mầm bệnh gây bệnh (ví dụ virus hoặc vi khuẩn) xâm nhập vào cơ thể, thì hệ thống miễn dịch sẽ:
- Công nhận vi trùng là ngoại lai (không thuộc về cơ thể).
- Đáp ứng bằng cách tạo ra các protein đặc biệt (được gọi là kháng thể) giúp tiêu diệt mầm bệnh. Hệ thống miễn dịch không thể hành động đủ nhanh để ngăn chặn mầm bệnh làm cơ thể bị bệnh. Nhưng bằng cách tiêu diệt mầm bệnh, nó thường có thể giúp cơ thể khỏe lại.
- Ghi nhớ mầm bệnh khiến cơ thể bị bệnh và cách tiêu diệt nó. Bằng cách đó, nếu từng tiếp xúc với mầm bệnh tương tự trong tương lai, hệ thống miễn dịch có thể nhanh chóng tiêu diệt nó trước khi nó có cơ hội khiến cơ thể bị bệnh. Sự bảo vệ này được gọi là miễn dịch.
2. Vắc-xin và hệ thống miễn dịch
Vắc-xin cung cấp cho cơ thể khả năng miễn dịch với bệnh mà không bị mắc bệnh trước đó. Chúng được tạo ra bằng cách sử dụng các phiên bản bị giết hoặc suy yếu của mầm bệnh gây bệnh hoặc các bộ phận của mầm bệnh (được gọi là kháng nguyên). Đối với một số vắc xin, kỹ thuật di truyền được sử dụng để tạo ra các kháng nguyên sử dụng trong vắc xin.
Khi bạn tiêm vắc xin, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ phản ứng với vắc xin giống như cách mà virus thực sự gây ra. Hệ thống miễn dịch sẽ công nhận virus trong vắc xin và đáp ứng bằng cách tạo kháng thể với mầm bệnh trong vắc xin, giống như đối với mầm thực sự. Từ đó hệ thống miễn dịch sẽ ghi nhớ virus và tìm cách tiêu diệt nó. Theo cách đó, nếu cơ thể từng tiếp xúc với mầm bệnh gây bệnh trong tương lai, hệ thống miễn dịch sẽ có thể nhanh chóng tiêu diệt nó trước khi nó có cơ hội khiến cơ thể bị bệnh.
3. Phản ứng sau khi tiêm phòng chủng
Phản ứng nhẹ sau khi tiêm phòng vắc xin như sốt nhẹ, đau, sưng,.. cho thấy vắc-xin có tác dụng với cơ thể. Những triệu chứng này là một dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ đang tạo ra các kháng thể mới. Thông thường, những phản ứng này sẽ tự biến mất trong vòng vài ngày. Các hiệu ứng phổ biến nhất có thể thấy bao gồm:
- Đau hoặc đỏ tại chỗ bắn
- Sưng nhẹ ở chỗ bắn
- Băn khoăn
- Sốt thấp
- Khó ngủ
Đây cũng là những tác dụng phụ bình thường có thể tự biến mất mà không cần điều trị.
Trong trường hợp, nếu trẻ bị dị ứng với một số loại vắc-xin và có những phản ứng bất thường xảy ra như thay đổi tâm trạng hoặc hành vi, sốt cao hoặc yếu. Phản ứng nặng là rất hiếm. Chỉ 1 trong 1 triệu trẻ có nguy cơ bị phản ứng nặng. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phải biết những triệu chứng cụ thể và gặp bác sĩ sớm nhất có thể để giúp trẻ vượt qua những phản ứng nghiêm trọng này. Một số dấu hiệu cụ thể bao gồm:
- Các vấn đề về hô hấp như thở khò khè
- Khàn tiếng
- Tổ ong
- Màu nhạt
- Yếu đuối
- Tim đập nhanh
- Chóng mặt
- Sưng ở mặt hoặc cổ họng
- Sốt trên 40 độ C
- Động kinh
- Một dấu hiệu khác có thể xảy ra là nếu trẻ khóc không kiểm soát được trong 3 giờ hoặc lâu hơn.
Trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp, một số vắc xin có thể dẫn đến hôn mê, co giật lâu dài hoặc tổn thương não vĩnh viễn. Đây là những phản ứng không thể xảy ra. Trên thực tế, các bác sĩ đang cố gắng tìm hiểu xem những phản ứng này và các tác dụng phụ nghiêm trọng khác có phải do vắc-xin gây ra hay vì những lý do khác.
Sau tiêm chủng trẻ không những có triệu chứng sốt mà còn có các triệu chứng khác như đau, sưng hoặc có thể có những triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao trên 40 độ, tim đập nhanh,... Tuy nhiên, những triệu chứng nghiêm trọng vô cùng hiếm. Để đảm bảo an toàn cho trẻ sau tiêm chủng, bố mẹ của trẻ cần theo dõi trẻ kỹ lưỡng để có thể nhanh chóng tìm được triệu chứng bất thường, đồng thời cần liên hệ với bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị sớm cho trẻ tránh những rủi ro xảy ra.
4. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, trẻ được theo dõi phản ứng sau tiêm chủng như thế nào?
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec sử dụng nguồn vắc-xin chất lượng cao, có xuất xứ rõ ràng, phù hợp theo độ tuổi cần tiêm chủng, đảm bảo an toàn từ khâu kiểm nhập, bảo quản đến khi sử dụng.
- Trước khi tiêm phòng, tất cả trẻ được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa nhi – vắc-xin để giúp trẻ đảm bảo sức khỏe tốt khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn cho gia đình các loại vắc-xin phòng bệnh tốt phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm vắc-xin.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói phù hợp với nhiều nhóm độ tuổi. Để đặt lịch khám và tiêm chủng cho bé tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Aptparenting.com; Webmd.com; Cdc.gov
