Bài viết được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Văn Bình - Bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Suy gan cấp là rối loạn chức năng gan cấp xảy ra trong vòng 8 tuần ở trẻ không có tiền sử bệnh lý gan. Hậu quả gây rối loạn tri giác và rối loạn đông máu. Tiên lượng tùy nguyên nhân, mức độ tổn thương gan và biến chứng. Tỉ lệ tử vong cao từ 20-60%.
1. Nguyên nhân gây suy gan cấp ở trẻ
1.1 Viêm gan virus
- Viêm gan A, B, C
- Sốt xuất huyết Dengue
- Cytomegalovirus
- Herpes simplex virus
- Epstein-Barr virus.
1.2 Ngộ độc
- Thuốc Acetaminophen
- Kim loại nặng: Arsenic
- Nấm Amanita phalloides
- Kháng sinh: Ampicillin-clavulanate, ciprofloxacin, doxycycline, erythromycin, isoniazid, nitrofurantoin, tetracycline.
- Salicylates (Reye syndrome).
- Thuốc ức chế miễn dịch: Cyclophosphamide, methotrexat.
- Bệnh lý chuyển hóa: Hội chứng Reye, bệnh Wilson, bệnh Niemann Pick.
- Huyết khối tĩnh mạch gan (Budd-Chiari syndrome), tĩnh mạch cửa.
- Miễn dịch: Viêm gan tự miễn, hội chứng thực bào máu.
2. Biến chứng của suy gan cấp ở trẻ
- Phù não do tăng Amoniac, thường gặp tỷ lệ 80% ở trẻ có bệnh lý não gan, gây tử vong cao
- Rối loạn đông máu
- Hạ đường huyết
- Nhiễm khuẩn
- Suy đa cơ quan.
Chức năng của gan đối với cơ thể
3. Chẩn đoán suy gan cấp ở trẻ
3.1 Bệnh sử
- Vàng da
- Nôn, biếng ăn, mệt mỏi, lừ đừ (dấu hiệu sớm suy gan cấp).
- Thời điểm rối loạn tri giác
- Thuốc sử dụng
- Nôn, ỉa phân máu
- Bệnh lý gan trước
- Tiền sử gia đình bệnh lý gan.
3.2 Khám lâm sàng
- Dấu hiệu sinh tồn
- Mức độ rối loạn tri giác: Dựa theo bảng phân độ bệnh lý não cấp do suy gan cấp.
- Bụng: Kích thước gan, bụng chướng.
3.3 Xét nghiệm
- Công thức máu, tiểu cầu
- Đường huyết
- Chức năng gan: ALT, AST, Bilirubine, Alkaline Phosphatase, Amoniac
- Chức năng thận
- Chức năng đông máu: Thời gian Prothrombin, aPTT
- Điện giải đồ
- Siêu âm bụng: Kích thước gan, tổn thương gan
- Cấy máu
- Xét nghiệm tùy nguyên nhân: Nồng độ Acetaminophen trong máu (ngộ độc Acetaminophen). Định lượng đồng ceruloplasmin (bệnh Wilson). HbsAg, IgM anti-HBV, anti-HAV, anti-HCV, anti CMV, anti EBV (viêm gan virus).
- CT scan não khi có dấu hiệu thần kinh khu trú hoặc cần chẩn đoán phân biệt bệnh lý ngoại thần kinh.
- Sinh thiết gan khi tình trạng lâm sàng ổn định và không có dấu hiệu rối loạn đông máu nặng.
4. Điều trị suy gan cấp ở trẻ
4.1 Hỗ trợ hô hấp tuần hoàn
- Thông đường thở
- Thở oxy
- Đặt nội khí quản thở máy: Xem xét thở máy sớm ở mức độ 4 để tránh tăng phù não do thiếu oxy.
Chống sốc nếu có: Natri Clorid 0,9% hoặc Ringer acetate 20ml/kg/giờ. Tránh dùng Ringer lactat do khi suy gan lactate không được thành bicarbonate, hậu quả gây tăng lactate máu.
4.2 Tìm và điều trị nguyên nhân
- N Acetyl Cysteine: ngộ độc acetaminophen
- D Penicillamine: Bệnh Wilson
- Thuốc kháng siêu vi: Acyclovir (Herpes), Ganciclovir (nhiễm CMV), cân nhắc dùng Lamivudin (viêm gan siêu vi B).
- Corticoid trong viêm gan tự miễn.
4.3 Hạn chế dịch, điều trị phù não
- Nằm đầu cao 30 độ
- Tăng thông khí, giữ PaCO2 25 – 30 mmHg
- Hạn chế dịch giữ CVP < 8 cmH2O
- Manitol 20% 0,5 – 1 mg/kg/lần, có thể lặp lại khi cần.
4.4 Điều trị hạ đường huyết
- Đường ưu trương Glucose 30% 1-2 ml/kg tĩnh mạch.
- Sau đó duy trì Glucose 10% kèm điện giải.
4.5 Điều trị rối loạn điện giải nếu có, điều trị rối loạn đông máu
- Vitamin K liều 30 μg/kg tiêm bắp (tối đa 10mg/lần) trong 3 ngày
- Truyền máu: Truyền hồng cầu lắng 10 ml/kg khi Hct <30%
- Truyền huyết tương tươi đông lạnh khi rối loạn đông máu nặng PT >60 giây, INR > 1,5 hoặc DIC
- Truyền kết tủa lạnh khi Fibrinogen < 1 g/l
- Truyền tiểu cầu khi tiểu cầu < 50.000/mm3 kèm đang xuất huyết.
- Thuốc kháng tiết acid dạ dày, kháng H2
4.6 Thuốc làm giảm Amoniac
- Lactulose: Uống (độ 1,2, 3) liều 1ml/kg/lần, 1-3 lần/ngày, giữ bệnh nhân tiêu phân lỏng 2-3 lần/ngày.
- Thụt tháo (độ 4) liều 1-3 ml/kg/lần, ngày 1 lần, giữ bệnh nhân tiêu phân lỏng 2-3 lần/ngày.
- Neomycin uống liều 3 mg/kg/lần, chia 2 - 4 lần (độ 1, 2 và 3) qua ống thông dạ dày (độ 4).
4.7 Dinh dưỡng
Đường miệng hoặc qua sonde dạ dày được chọn.
5. Theo dõi suy gan cấp ở trẻ
- Dấu hiệu sinh tồn, SpO2
- Tri giác
- Xuất huyết tiêu hóa
- Lượng nước xuất nhập.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Các bệnh lý thường gặp ở gan và chế độ dinh dưỡng cho người bệnh
XEM THÊM
