Sự hình thành của bệnh viêm xoang

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Văn Thái - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

1. Viêm xoang là gì?

Xoang là phần sụn xốp phía trong xương, bao gồm các xoang mũi, xoang trán, xoang hàm trên, xoang sàng, xoang bướm; và được cấu tạo nên từ rất nhiều các lỗ nhỏ li ti được phủ bởi một lớp niêm mạc rất mỏng cùng hệ thống chất dịch và mạch máu để nuôi dưỡng xương.

Viêm xoang là tình trạng nhiễm trùng lớp màng niêm mạc lót trong lòng các xoang gây ra bởi các loại vi khuẩn, vi rút hay tình trạng dị ứng dẫn tới phù nề, làm hẹp đường kính các lỗ xoang, dẫn tới các triệu chứng chảy mủ, ứ đọng dịch trong khoang mũi.

Có 2 loại viêm xoang là viêm xoang cấp tính và mạn tính. Viêm xoang cấp tính thường điều trị nội khoa, còn viêm xoang mạn tính thường phải điều trị nội - ngoại khoa.

2. Viêm xoang được hình thành như thế nào?

Viêm xoang được hình thành là do bị nhiễm trùng trong một khoảng thời gian nhất định gây ra bởi nhiều tác nhân khác nhau. Trong đó, một số nguyên nhân phổ biến như sau:

● Ứ đọng chất nhầy: Tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và một số loại nấm phát triển trong các xoang.

● Dị ứng: Một số chất gây dị ứng xuất phát chủ yếu từ một số loại hoá chất và thức ăn làm cho niêm mạc mũi phù nề, gây bít tắc lỗ thông xoang và nhiễm trùng.

● Khả năng miễn dịch kém: Sức đề kháng kém làm giảm sức chống chọi của cơ thể với các loại vi khuẩn, làm suy yếu niêm mạc đường hô hấp, rối loạn hệ thần kinh thực vật.

● Rối loạn chức năng các cơ quan trong cơ thể: Tuyến nhầy hoạt động quá nhiều, hệ thống lông chuyển hoạt động kém, v.v.

● Viêm mũi dị ứng để lâu ngày cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến viêm xoang. Nhiều trường hợp viêm xoang là hậu quả của sâu răng, nhiễm trùng răng hàm trên.

● Chấn thương: Chấn thương vùng đầu mặt cũng có thể gây ra các tổn thương niêm mạc xoang.

Khi gặp các vấn đề nêu trên mà không được xử trí kịp thời, các niêm mạc xoang bị viêm sẽ xuất hiện mủ. Khi dịch tiết ra bị bế tắc, không thể lưu thông, vi trùng sẽ biến dần dịch thành mủ và hoại tử trong hốc xoang gây ra một số triệu chứng như đau đầu, khó thở. Nước mủ và dịch viêm chảy ra ngoài mũi và chảy xuống họng gây viêm mũi, viêm họng, tất cả các xoang thuộc đầu mặt đều có thể viêm trực tiếp hoặc lây qua bệnh viêm mũi.

3. Triệu chứng nhận biết viêm xoang

Triệu chứng nhận biết viêm xoang bao gồm:

● Nghẹt mũi: Nghẹt mũi là triệu chứng đặc trưng trong viêm xoang. Người bệnh có thể bị nghẹt mũi ở một hoặc cả hai bên, kết hợp khó thở và mệt mỏi.

● Đau nhức: Viêm xoang gây ra tình trạng đau nhức. Nếu người bệnh bị viêm xoang hàm sẽ cảm thấy đau nhức ở vùng má, viêm xoang trán thì đau nhức khu vực ở giữa 2 lông mày. Cảm thấy đau nhức ở giữa 2 mắt là viêm xoang sàng trước. Cảm thấy đau nhức ở vùng gáy là viêm xoang sàng sau hoặc xong bướm.

● Chảy dịch: Dịch nhầy sẽ chảy ra phía mũi hoặc xuống họng tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm. Dịch chảy ra có thể có màu trắng, đục, vàng nhạt, xanh, tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh. Khi bị chảy mũi, người bệnh sẽ muốn khạc đờm liên tục.

● Không cảm nhận được mùi: Xoang bị viêm nặng có thể gây phù nề nhiều, người bệnh không còn phân biệt được mùi khi ngửi do tổn thương thần kinh khứu giác.

Một số triệu chứng khác của viêm xoang bao gồm: Đau đầu, sốt nhẹ hoặc sốt cao, chóng mặt, đau xung quanh vùng mắt, nếu viêm xoang nặng có thể bị viêm thần kinh mắt dẫn tới mờ mắt.

4. Điều trị viêm xoang hiệu quả bằng cách nào?

Điều trị bảo tồn: Có nhiều phương pháp điều trị bảo tồn được sử dụng như thuốc kháng sinh, chống viêm, giảm đau, sử dụng khí dung, vitamin A và B, v.v.

● Phẫu thuật: Người bệnh được chỉ định phẫu thuật trong các trường hợp viêm xoang có xuất hiện các biến chứng tại các cơ quan khác (mắt, não, v.v), có dị vật trong xoang, khối u trong xoang, viêm xoang mủ mạn tính, v.v.

5. Biến chứng viêm xoang

Biến chứng tại mắt: Đa số các biến chứng xảy ra tại mắt. Cụ thể, một số biến chứng thường gặp tại mắt bao gồm đau nhức hốc mắt cấp tính, viêm mô tế bào ở mắt cấp tính (viêm tổ chức hốc mắt), viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu, viêm màng bồ đào, v.v.

● Bị viêm xoang có thể ảnh hưởng đến não bao gồm các biến chứng như: viêm màng não mủ, áp xe ngoài màng cứng, áp xe não, viêm tắc xoang tĩnh mạch dọc trên, xoang hang, thường do viêm xoang trán cấp tính.

6. Phòng ngừa viêm xoang

Một số điểm lưu ý trong phòng ngừa bệnh viêm xoang bao gồm:

● Đeo khẩu trang trước khi tiếp xúc với môi trường sống ô nhiễm như bụi bặm trên đường, công việc tiếp xúc với chất độc hại, gây dị ứng, v.v.

● Cố gắng duy trì môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, tránh xa khói bụi, chất thải.

● Để tránh tình trạng kích thích gây ra xung huyết da, niêm mạc đường hô hấp thì không nên xoa nên mũi các sản phẩm có chứa tinh dầu hôì, quế nên mũi mỗi khi bị tắc nghẹt mũi.

● Tránh tiếp xúc với phấn hoa, nấm mốc, nước hoa, thức ăn lạ, nhiều gia vị với những người nhạy cảm, thường xuyên bị dị ứng.

● Tránh để nước vào tai và mũi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây tổn thương các cơ quan bên trong, trong đó có các xoang.

● Những vật dụng cá nhân như: Khăn mặt, bàn chải đánh răng cần tách biệt, đặc biệt đối với người bị viêm xoang.

● Nếu có những triệu chứng như hắt hơi, chảy nước mũi, tắc mũi, cần được chuẩn đoán và chữa dứt điểm ngay từ ban đầu. Tránh trường hợp để lâu dẫn đến biến chứng viêm xoang.

BSCK II Nguyễn Văn Thái nguyên là Bác sĩ Tai Mũi Họng và Phẫu thuật Đầu cổ tại Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Trung Ương Huế với hơn 17 năm kinh nghiệm điều trị, đặc biệt trong lĩnh vực Phẫu thuật Đầu cổ. Hiện là Bác sĩ Tai Mũi Họng tại Phòng khám Liên Chuyên khoa thuộc Khoa Khám bệnh và Nội Khoa Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Khách hàng có nhu cầu khám và điều trị bệnh viêm xoang tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.

XEM THÊM:

• Viêm xoang trán: Những điều cần biết
• Giao mùa, cảnh giác viêm mũi dị ứng tấn công
• Dấu hiệu điển hình của viêm xoang