Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trương Thành Tâm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Tâm đã có 15 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhi khoa.
Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi em bé hoặc trẻ mới biết đi của bạn ăn thức ăn hoặc uống nước bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh. Một số loại virus cũng có thể gây ngộ độc thực phẩm. Bởi vì hệ thống miễn dịch của chúng vẫn đang phát triển, trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm cao hơn.
1. Dấu hiệu nhận biết con bạn bị ngộ độc thực phẩm
Nếu con bạn bị ngộ độc thức ăn, các triệu chứng có thể sẽ xuất hiện từ 2 đến 48 giờ sau khi trẻ ăn thức ăn đó. Các triệu chứng thường sẽ kéo dài một hoặc hai ngày, nhưng có thể tiếp tục trong một tuần hoặc hơn trong những trường hợp nghiêm trọng.
Với trẻ em, có thể khó phân biệt ngộ độc thực phẩm với bệnh viêm dạ dày ruột vì các triệu chứng rất giống nhau.
Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm: Nôn mửa, bệnh tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, sốt, ớn lạnh, đau đầu, quấy khóc quá mức (có thể báo hiệu đau bụng).
Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng hơn bao gồm:
- Nôn mửa trong hơn ba ngày
- Đau đầu dữ dội hoặc đau bụng
- Máu trong phân hoặc chất nôn
- Bụng căng cứng
- Buồn ngủ
- Mất nước.
2. Xử trí ngộ độc thực phẩm ở trẻ
- Điều quan trọng nhất là giữ cho trẻ đủ nước để thay thế chất lỏng mà cơ thể trẻ bị mất do nôn mửa và tiêu chảy. Cho trẻ bú vú mẹ hoặc bình sữa, và cho trẻ mới biết đi hoặc trẻ mới biết đi từng ngụm nước. Nếu em bé hoặc trẻ mới biết đi của bạn không muốn uống, thì việc cung cấp chất lỏng bằng ống tiêm có thể hữu ích.
- Bác sĩ có thể đề nghị cho trẻ uống dung dịch điện giải để thay thế chất lỏng và chất điện giải (muối và khoáng chất) mà cơ thể trẻ đang mất đi.
- Tránh đồ uống có đường bao gồm nước trái cây, nước ngọt vì chúng có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.
- Thông thường, một trường hợp ngộ độc thực phẩm chỉ cần chạy theo liệu trình của nó. Tuy nhiên, nếu con bạn bị mất nước nghiêm trọng, bác sĩ có thể cho trẻ nhập viện hoặc đưa bạn đến phòng chăm sóc khẩn cấp hoặc phòng cấp cứu để truyền dịch qua đường tĩnh mạch.
- Nếu con bạn bị sốt, bác sĩ sẽ kê cho trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ dùng acetaminophen nếu trẻ trên 2 tháng tuổi, hoặc ibuprofen nếu con bạn trên 6 tháng tuổi.
- Đôi khi, trong trường hợp ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh.
3. Khi nào con bé có thể ăn uống bình thường trở lại?
Khi tình trạng nôn mửa và tiêu chảy của con bạn giảm đi và trẻ có thể dung nạp thức ăn, hãy tiếp tục chế độ ăn uống bình thường càng sớm càng tốt và có thể bổ sung các thực phẩm chủ yếu như carbohydrate phức hợp (như bánh mì, ngũ cốc và gạo), thịt nạc, sữa chua, trái cây và rau. Tránh xa thức ăn béo, có thể làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.
Các nghiên cứu cho thấy áp dụng lại chế độ ăn uống tiêu chuẩn càng sớm càng tốt có thể rút ngắn thời gian bị bệnh vì nó phục hồi các chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết để chống lại nhiễm trùng. Chỉ cần đảm bảo rằng bạn giữ cho bé ấy đủ nước.
4. Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm ở trẻ
Không thể bảo vệ con bạn khỏi tất cả các vi khuẩn truyền qua thực phẩm. Nhưng bạn có thể giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm của bé bằng cách tuân thủ các quy trình chuẩn bị và bảo quản thực phẩm an toàn. Dưới đây là một số điều quan trọng:
4.1 Bảo quản thực phẩm an toàn
- Rã đông thực phẩm trong tủ lạnh, không để trên mặt bếp hoặc trong bồn rửa.
- Không ăn thịt, gia cầm hoặc cá chưa nấu chín trong tủ lạnh trong hơn một hoặc hai ngày.
- Không sử dụng thực phẩm quá hạn sử dụng, thực phẩm đóng gói bị vỡ niêm phong, hoặc đồ hộp bị móp hoặc méo.
- Không để thực phẩm hoặc đồ uống bên ngoài tủ lạnh hơn một giờ trước khi tiêu thụ.
- Giữ thức ăn nóng và thức ăn nguội lạnh trước khi ăn.
- Làm sạch nắp của đồ hộp trước khi mở.
4.2 Chuẩn bị thực phẩm an toàn đảm bảo
- Luôn rửa tay trước khi chế biến thức ăn.
- Rửa sạch trái cây và rau quả dưới vòi nước mát. Sử dụng bàn chải sản xuất để loại bỏ bụi bẩn.
- Sau khi chuẩn bị thịt, gia cầm hoặc cá sống, hãy rửa kỹ tất cả các bề mặt bếp bằng nước nóng, ẩm.
- Nếu ai đó trong gia đình bị bệnh, hãy khử trùng các khu vực bằng chất tẩy rửa gia dụng có chất tẩy trắng. Để chất khử trùng trên khu vực đó ít nhất năm phút, sau đó làm sạch lại bằng xà phòng và nước nóng.
- Sử dụng thớt, đĩa và dao riêng cho sản phẩm và thịt sống, gia cầm, hải sản và trứng.
- Không bao giờ đặt thức ăn đã nấu chín, như thịt nướng, trở lại đĩa hoặc thớt có đựng thức ăn chưa nấu chín.
- Đảm bảo thức ăn được nấu chín kỹ. Sử dụng nhiệt kế đo thịt: Thịt bò ít nhất 160 độ, thịt gia cầm ít nhất 165 độ và cá ít nhất 145 độ.
- Khi hâm nóng thức ăn, hãy nhớ làm thật kỹ. Đun sôi nước sốt, súp và nước thịt.
- Làm theo các hướng dẫn để pha sữa cho trẻ một cách an toàn.
Ngoài ra, để phòng tránh các bệnh lý mà trẻ nhỏ hay mắc phải, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.
Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:
Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?
Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý
Nguồn tham khảo: babycenter.com
