Áp xe sau tiêm là tình trạng tương đối phổ biến, đặc biệt là sau khi chích thuốc bổ, thuốc nội tiết hoặc hiếm gặp hơn là vắc-xin,... Áp xe sau khi chích thuốc có tỷ lệ xảy ra ở trẻ em cao hơn so với người lớn. Vậy người bệnh sau chích thuốc bị áp xe phải làm sao để nhanh khỏi?
1. Nguyên nhân áp xe sau chích thuốc
Áp xe là 1 tình trạng nhiễm khuẩn khu trú sau trong da. Có nhiều dạng áp xe khác nhau, trong đó bao gồm cả áp xe sau khi tiêm thuốc. Áp xe sau chích thuốc là một trong những biến chứng thứ phát của vết thương sau khi được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da. Tình trạng này thường xảy ra sau khi tiêm các thuốc dầu, thuốc bổ, thuốc nội tiết hoặc kể cả vắc-xin.
Nguyên nhân gây áp xe sau tiêm là do viêm nhiễm và là kết quả của quá trình miễn dịch của cơ thể. Cụ thể, sau khi chích thuốc, một số vi khuẩn liên cầu hoặc tụ cầu vàng tấn công vào vết thương, sinh độc tố, hình thành mủ. Các vi khuẩn và tế bào bạch cầu bị chết đi, xác của chúng cũng được phân hóa thành mủ và gây ra tình trạng áp xe.
Ở trẻ nhỏ, nếu sau khi tiêm phòng, phụ huynh không chú ý vệ sinh, chăm sóc vết tiêm tốt thì dễ dẫn đến tình trạng nhiễm trùng. Do hệ miễn dịch của trẻ kém, tình trạng nhiễm trùng thường nặng hơn ở người lớn, dễ hình thành ổ áp xe hơn. Đó là lý do trẻ tiêm phòng hay bị áp xe, còn người lớn thì ít gặp.
2. Triệu chứng áp xe sau khi tiêm
Trước khi tìm hiểu chích thuốc bị áp xe phải làm sao, người bệnh cần nắm được những triệu chứng của áp xe sau tiêm. Điều đó giúp bệnh nhân phát hiện bệnh sớm và có biện pháp can thiệp phù hợp. Các triệu chứng phổ biến là:
- Áp xe nông dưới da: Thấy có 1 khối phồng trên da, da bao phủ lên ổ áp xe bị đỏ, sưng nề vùng da xung quanh. Khi sờ lên vị trí ổ áp xe có cảm giác nóng, đau, lùng nhùng vì có chứa mủ bên trong. Triệu chứng đau là do hiện tượng tăng áp lực bên trong khối áp xe. Khi nhiễm trùng lan rộng ra các mô sâu hơn thì bệnh nhân có thể bị sốt, mệt mỏi, đau nhiều,...;
- Áp xe bên trong cơ thể: Được gọi là áp xe sâu. Người bệnh có những triệu chứng toàn thân như sốt cao, ớn lạnh, rét run, môi khô, mệt mỏi, suy kiệt, hốc hác,...
Nếu không điều trị, áp xe sẽ tiến triển nặng lên, tăng kích thước, gây đau nhiều hơn, xâm lấn rộng ra các mô xung quanh. Áp xe nông dưới da sẽ bị vỡ ra, chảy mủ ra bên ngoài. Một số trường hợp còn tạo ra đường dò, làm phá hủy 1 vùng mô sâu và rộng, gây nhiều khó khăn cho việc điều trị. Còn áp xe trong cơ thể cũng có thể bị vỡ ra, đi vào phúc mạc, dẫn tới viêm phúc mạc khu trú hoặc toàn thể. Nghiêm trọng hơn, áp xe sâu có thể gây nhiễm trùng máu rất nguy hiểm.
3. Chích thuốc bị áp xe phải làm sao?
3.1 Nguyên tắc điều trị chung
Sau khi tiêm thuốc bị áp xe phải làm sao? Áp xe sau khi tiêm có thể được điều trị tại nhà. Việc điều trị nên bắt đầu ngay khi nhìn thấy ổ áp xe để tránh những biến chứng nguy hiểm sau này.
Lựa chọn điều trị chính cho hầu hết các ổ áp xe là dùng sức nóng - tức là ngâm vào nước ấm hoặc đắp khăn ấm. Nhiệt độ cao giúp làm tăng tuần hoàn máu đến vùng da bị áp xe, cho phép cơ thể chống lại nhiễm trùng tốt hơn. Lúc này, vì ổ áp xe còn nhỏ và chắc nên việc rạch và dẫn lưu nhọt không có tác dụng (dù bệnh nhân bị đau). Tuy nhiên, khi ổ áp xe trở nên mềm hoặc hình thành đầu đinh (1 ổ mủ thấy được bên trong áp xe) thì có thể dẫn lưu mủ ra.
Với hầu hết các ổ áp xe nhỏ (ví dụ như những ổ hình thành quanh chân lông) sẽ tự dẫn lưu mủ khi ngâm vào nước ấm. Đặc biệt, với những ổ áp xe lớn thì cần được dẫn lưu hoặc trích mủ bởi bác sĩ. Các nhọt lớn thường chứa vào túi mủ, cần được mở ra và dẫn lưu ngay. Nếu xung quanh vị trí ổ áp xe có nhiễm trùng da thì bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc kháng sinh.
3.2 Cách điều trị cụ thể theo từng loại áp xe
Bé chích ngừa bị áp xe phải làm sao? Tùy loại áp xe nông hoặc sâu để có phương án điều trị phù hợp. Cụ thể:
- Áp xe nông (mô dưới da): Biện pháp điều trị phù hợp là rạch dẫn lưu mủ ra ngoài. Khi ngừng chảy dịch, bác sĩ có thể chèn gạc để cầm máu, băng vết thương lại. Một số trường hợp áp xe nông kích thước nhỏ có thể tự chảy hết dịch và khô lại mà không cần can thiệp. Những bệnh nhân nhạy cảm có thể được chỉ định sử dụng các thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hay aspirin;
- Áp xe sâu: Cần can thiệp ngoại khoa như rạch, dẫn lưu ổ áp xe, kết hợp với sử dụng thuốc kháng sinh. Nên sử dụng thuốc kháng sinh theo kết quả kháng sinh đồ, dùng thuốc sớm và đủ liều. Việc rạch dẫn lưu mủ từ ổ áp xe thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của những phương tiện chẩn đoán hình ảnh như siêu âm. Đồng thời, cần điều trị song song cho các triệu chứng như sốt, đau, kết hợp bù nước, điện giải và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bệnh nhân.
4. Biện pháp phòng ngừa áp xe sau khi tiêm
Đừng đợi tới khi xảy ra nhiễm trùng mới đặt câu hỏi chích thuốc bị áp xe phải làm sao. Để hạn chế đau đớn và những biến chứng nguy hiểm, nên chủ động phòng ngừa áp xe sau khi tiêm thuốc bằng cách:
- Lựa chọn điều kiện tiêm chủng tốt: Tiêm phòng trong điều kiện vô trùng, sử dụng 1 kim tiêm dùng 1 lần, có kỹ thuật tiêm đúng;
- Khử trùng vị trí tiêm cẩn thận bằng cồn vô trùng, bảo vệ và che chắn vị trí tiêm bằng băng gạc;
- Sau khi tiêm nên tránh để nước bẩn hoặc chất bẩn tiếp xúc với vị trí tiêm để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
Chích thuốc bị áp xe phải làm sao? Áp xe sau tiêm là một vấn đề cần hết sức đề phòng để tránh gây ra những hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe. Nếu gặp phải những triệu chứng ở trên, người bệnh nên nhanh chóng đi gặp bác sĩ để được hướng dẫn xử trí kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
