Lão hoá da là tình trạng thường gặp trên lâm sàng ở hầu hết mọi người với biểu hiện là các nếp nhăn, thay đổi sắc tố da và giãn mạch. Retinoids là tên gọi chung của vitamin A (retinol) và các dẫn xuất có cấu trúc hoặc chức năng tương tự vitamin A, được sử dụng nhiều để chống lão hóa da. Tác dụng chống lão hóa của Retinoids dạng bôi đã được cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận.
1. Lão hóa da là gì?
Lão hoá da do ánh sáng (photoaging) là một tình trạng tổn thương ở da được đặc trưng bởi phản ứng viêm mãn tính với tia UV. Bệnh có các biểu hiện như là nếp nhăn, thay đổi sắc tố da và giãn mạch.
Trong đó tia UVA có vai trò quan trọng trong việc gây ra tình trạng lão hóa da, đặc biệt là nó có thể xuyên qua các loại cửa kính thông thường. Vì vậy, chúng ta có thể dự phòng lão hoá da do ánh sáng bằng cách:
- Sử dụng kem chống nắng thường xuyên.
- Mặc quần áo kín, đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.
- Tránh ra ngoài vào thời điểm có nhiều tia UV.
>>> Xem thêm: Uống collagen có tác dụng gì cho da?
2. Retinoids chống lão hóa da
2.1. Retinoids là gì?
Retinoids là tên gọi chung của vitamin A (retinol) và các dẫn xuất có cấu trúc hoặc chức năng tương tự như vitamin A. Retinoid được chia làm 3 thế hệ với 2 dạng bôi và uống.
Retinoids là một trong những cách phổ biến nhất để giúp làn da tươi trẻ. Chúng được phát hiện từ đầu những năm 1970. Đầu tiên retinoids được kê đơn để điều trị mụn trứng cá. Hiện nay, nó được sử dụng để chống lão hóa da, bệnh vẩy nến và các tình trạng da khác.
2.2. Cách Retinoids hoạt động
Retinoids không chỉ làm bong tróc lớp trên cùng của tế bào da của bạn như một lớp xơ. Nó còn kích hoạt cơ thể bạn tạo ra nhiều collagen, một loại protein đặc biệt trong da, cơ và xương. Đó là thứ giữ cho làn da của bạn có sự đàn hồi tốt và săn chắc. Nhờ vậy da của bạn có ít nếp nhăn hơn.
2.3. Retinoids tự nhiên hay tổng hợp tốt hơn?
Có retinoids tự nhiên và tổng hợp. Retinoids tự nhiên đến trực tiếp từ vitamin A tự nhiên. Retinoids tổng hợp là do con người tạo ra. Cả hai loại này đều kích hoạt các thụ thể trong da của bạn.
Tuy nhiên, retinoids tổng hợp không kích hoạt nhiều các thụ thể trong da giống như retinoids tự nhiên, vì vậy chúng có xu hướng ít gây kích ứng hơn. Nhưng, điều đó cũng có nghĩa là chúng có thể không hoạt động tốt bằng retinoids tự nhiên.
2.4. Các loại sản phẩm retinoids
Retinoids được sản xuất ở nhiều dạng khác nhau như dạng kem, gel và lỏng. Dạng gel thường có tác dụng mạnh hơn dạng kem, bọt và chất lỏng và thường được kê đơn điều trị mụn trứng cá. Kem dưỡng thường là lựa chọn tốt cho làn da lão hóa.
Các sản phẩm retinoids được sản xuất với nhiều nồng độ khác nhau, bao gồm 0,025%, 0,05% và 0,1%. Nồng độ cao hơn sẽ có tác dụng tốt hơn nhưng nó cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ hơn.
2.5. Retinoids làm giảm nếp nhăn
Bởi vì retinoids giúp da bạn tạo ra nhiều collagen hơn, chúng làm mờ các nếp nhăn trên da. Chúng cũng kích thích các mạch máu mới, giúp da bạn hồng hào hơn. Retinoids cũng giúp làm mờ các đốm đồi mồi và làm mịn các mảng sần sùi trên da. Tretinoin (Retin-A) là một lựa chọn phổ biến để điều trị cho da lão hóa.
2.6. Retinoids có cần kê đơn không?
Bạn có thể mua một số sản phẩm retinoid, như adapalene (Differin), tại các cửa hàng. Nhưng bạn cần đơn thuốc cho những loại retinoids có tác dụng mạnh hơn như tretinoin (Retin-A).
Bạn cũng có thể mua retinol tại cửa hàng, sau đó cơ thể bạn sẽ chuyển đổi thành retinoids. Tuy nhiên, tác dụng của chúng không mạnh bằng retinoids, vì vậy chúng ít có khả năng làm cho da bạn đỏ hoặc ngứa hơn. Và chúng mất nhiều thời gian hơn để làm cho da của bạn trông đẹp hơn.
2.7. Cách sử dụng Retinoids
Retinoids được sử dụng vào ban đêm, bằng cách lấy một lượng nhỏ (khoảng bằng hạt đậu) bôi lên toàn bộ khuôn mặt của bạn và xoa đều. Sử dụng nhiều hơn có thể gây ngứa, đỏ hoặc khô da.
Bạn không nên sử dụng retinoids vào ban ngày. Bởi nó bị phá vỡ dưới ánh nắng mặt trời. Đó là lý do tại sao bạn nên bôi chúng vào buổi tối trước khi đi ngủ. Retinoids không làm tăng nguy cơ bạn bị cháy nắng. Nhưng thật sẽ tốt hơn khi bạn luôn sử dụng kem chống nắng, cho dù bạn có đang sử dụng retinoids hay không.
2.8. Phản ứng phụ của retinoids
Retinoids có thể gây khô da, mẩn đỏ, ngứa hoặc bong tróc da, đó là điều bình thường. Nhưng những tình trạng này thường biến mất sau một thời gian sử dụng. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn sử dụng chúng cách ngày hoặc chỉ một lần một tuần lúc mới bắt đầu cho đến khi bạn có thể sử dụng chúng mỗi đêm. Nếu bạn tiếp tục gặp các vấn đề trên, hãy dừng lại và nói chuyện với bác sĩ của bạn.
2.9. Retinoids có an toàn không?
Ngoài các tác dụng phụ ngắn hạn có thể xảy ra kể trên, retinoids an toàn cho hầu hết mọi người. Nhưng retinoids chưa được thử nghiệm trên phụ nữ mang thai. Vì vậy bạn không nên sử dụng chúng trong thời kỳ mang thai hoặc khi đang cho con bú.
2.10. Sau bao lâu retinoids sẽ phát huy tác dụng?
Đừng mong đợi kết quả nhanh chóng khi bạn bắt đầu sử dụng retinoids. Có thể mất 3 tháng trước khi bạn nhìn thấy những thay đổi trên da của bạn. Có thể mất từ 6 tháng đến một năm để đạt được kết quả tốt nhất. Điều quan trọng là bạn phải kiên nhẫn.
3. Hiệu quả của việc sử dụng retinoids chống lão hóa da
3.1. Hiệu quả của retinoids dạng bôi
Tretinoin và tazarotene đã được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận hiệu quả trong điều trị lão hoá da do ánh sáng, chúng giúp cải thiện nếp nhăn nhỏ và làm sáng da. Cơ chế của các loại thuốc này là thúc đẩy sự biệt hoá tế bào và tổng hợp chất nền ngoại bào (tăng hyaluronic acid...).Sau khoảng 3-6 tháng liên tục sử dụng retinoids bôi hàng ngày sẽ thấy tác dụng của thuốc. Tuy nhiên hiệu quả có thể mất nếu bạn ngừng sử dụng thuốc. Một số chuyên gia cho rằng bạn có thể dùng retinoids kéo dài với nồng độ thấp và giảm tần suất bôi. Quan sát mô bệnh học cho thấy, sau khi bôi retinoids sẽ xảy ra các hiện tượng sau:
- Lớp sừng nén chặt
- Tăng sản lớp gai
- Phân tán hạt melanin
- Tăng collagen
- Tăng mạch máu.
Chính vì vậy, da bạn sẽ căng mịn, hồng hào, đồng đều màu và giảm nếp nhăn.Bạn nên bắt đầu bôi retinoids từ nồng độ thấp để hạn chế tác dụng kích ứng của thuốc. Tretinoin 0,025% và 0,05% được coi là lựa chọn tốt nhất cho điều trị lão hoá da do ánh sáng. Một số nghiên cứu cho thấy tazarotene 0,1% có hiệu quả tương đương tretinoin 0,05% và có tác dụng cải thiện nhanh hơn. Một nghiên cứu khác cho thấy hiệu quả của tretinoin 0,05% và adapalene 0,3% trong điều trị lão hoá da trong 24 tuần là tương đương nhau.
3.2. Hiệu quả của retinoids dạng uống
Retinoids dạng uống được sử dụng trong nhiều bệnh khác nhau như:
- Trứng cá
- Vảy nến
- U lympho T tại da
- ...
Thuốc retinoids uống có chống chỉ định tuyệt đối với phụ nữ có thai và cho con bú. Một số chống chỉ định tương đối khác của thuốc đó là:
- Giảm bạch cầu
- Tăng mỡ máu mức độ trung bình và nặng
- Rối loạn chức năng gan, thận
- Suy giáp
- Ý định tự sát..
Tác dụng phụ của thuốc retinoids dạng uống đó là: Dị tật thai nhi, khô da, môi, bong vảy, rụng tóc...
Một số chuyên gia thấy rằng khi điều trị trứng cá bằng isotretinoin uống, không những cải thiện tình trạng mụn mà còn giúp cho da mềm, sáng và hồng hào hơn. Chính vì vậy, có nhiều nghiên cứu về hiệu quả điều trị lão hoá da do ánh sáng của retinoids uống đã được thực hiện. Kết quả của các nghiên cứu cho thấy tác dụng của Retinoids uống không cao hơn Retinoids bôi trong điều trị lão hóa da.
Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện Vinmec thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
