Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lưu Thị Bích Ngọc - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh và Y học hạt nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Siêu âm ống tiêu hóa là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được thực hiện để chẩn đoán các bệnh lý ở ống tiêu hóa mang tính định hướng cho các kỹ thuật cao hơn như chụp cắt lớp vi tính, nội soi để xác định.
1. Khi nào cần chỉ định siêu âm ống tiêu hóa
Siêu âm ống tiêu hóa được chỉ định cho các trường hợp nghi ngờ có bệnh lý ở ống tiêu hóa, điển hình là các nhóm bệnh sau
● Viêm tiểu tràng, viêm đại tràng, viêm túi thừa, viêm dạ dày tá tràng;
● Viêm ruột thừa cấp, áp xe hoặc đám quánh ruột thừa. Đau bụng chưa rõ nguyên nhân;
● U ống tiêu hóa, polyp ống tiêu hóa, các khối u ổ bụng;
● Tắc ruột, lồng ruột, xoắn ruột, thủng tạng rỗng;
● Chấn thương ngực, chấn thương bụng;
● Ngoài ra siêu âm ống tiêu hóa cũng được thực hiện khi bệnh nhân khám tổng kiểm tra sức khỏe và theo yêu cầu chuyên môn của bác sĩ.
2. Cần chuẩn bị gì khi siêu âm ống tiêu hóa
2.1 Cán bộ thực hiện
● Bác sỹ là người trực tiếp thực hiện kỹ thuật siêu âm cho bệnh nhân.
● Thư ký y khoa sẽ phụ đánh kết quả và trả kết quả cho bệnh nhân.
2.2 Vật tư thiết bị thực hiện siêu âm ống tiêu hóa.
● Máy siêu âm, máy in ảnh siêu âm;
● Máy vi tính, máy in để đánh giá kết quả và in kết quả cho bệnh nhân;
● Gel siêu âm, găng tay vô khuẩn, khăn lau cho bệnh nhân.
2.3 Bệnh nhân cần chuẩn bị gì khi siêu âm ống tiêu hóa
Thông thường khi siêu âm ống tiêu hóa bệnh nhân không cần chuẩn bị, đôi khi bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân uống nước ngay trong lúc thực hiện.
3. Quy trình thực hiện siêu âm ống tiêu hóa
3.1 Thư ký y khoa mời bệnh nhân vào phòng
● Thư kí mời bệnh nhân vào phòng, kiểm tra đúng họ tên, tuổi, địa chỉ, chỉ định yêu cầu siêu âm của bệnh nhân.
● Trước khi thực hiện siêu âm ống tiêu hóa thư ký thường hướng dẫn bệnh nhân nằm ngửa trên giường, tay để lên qua đầu, chân duỗi thẳng. Áo bệnh nhân kéo lên qua mũi ức và quần kéo xuống qua khớp mu, đồng thời các bộ phận kín đáo của bệnh nhân được che bằng khăn đã được chuẩn bị sẵn.
3.2 Bác sĩ chọn đầu dò và chương trình siêu âm ổ bụng
● Bôi gel lên đầu dò;
● Thực hiện kĩ thuật siêu âm ống tiêu hóa qua các lớp cắt siêu âm. Tùy từng trường hợp mà siêu âm ống tiêu hóa cũng có thể được thực hiện ở các tư thế khác như nằm nghiêng hoặc nằm chếch,... bệnh nhân sẽ được siêu âm theo trình tự các ống tiêu hóa trong ổ bụng như dạ dày, tá tràng, tiểu tràng, đại tràng, trực tràng;
● Sau khi thực hiện siêu âm ống tiêu hóa , bệnh nhân được lau sạch vùng gel và được hướng dẫn ra khu vực chờ kết quả
3.3 Phân tích kết quả siêu âm ống tiêu hóa
● Bác sĩ tiến hành in và tổng hợp các hình ảnh siêu âm thu được, đọc kết quả cho thư kí ghi và in kết quả.
● Trước khi ký kết quả để trả cho bệnh nhân, bác sĩ thường xem xét kỹ lưỡng kết quả và mô tả.
● Sau khi nhận kết quả siêu âm ống tiêu hóa bệnh nhân được giải thích và dặn dò bệnh nhân mang giấy kết quả trở lại gặp bác sĩ chỉ định;
● Dựa vào các kết quả siêu âm ống tiêu hóa ban đầu, bác sĩ chỉ định sẽ xem xét xem bệnh nhân có phải làm thêm những xét nghiệm khác không hoặc tư vấn chuyên môn cũng như đưa ra lời khuyên và hướng điều trị phù hợp cho bệnh nhân.
