Nội soi đại tràng là phương pháp y khoa hiện đại giúp chẩn đoán và điều trị hiệu quả các bệnh lý liên quan đến đại trực tràng. Với khả năng quan sát rõ ràng bên trong đại tràng, nội soi đại tràng giúp bác sĩ dễ dàng nhận biết các bất thường như polyp, viêm loét, hay khối u, từ đó có phương án xử lý nhanh chóng và phù hợp, giúp người bệnh an tâm chăm sóc sức khỏe lâu dài.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tầm quan trọng của nội soi đại tràng
1.1 Nội soi đại tràng là gì?
Nội soi tiêu hóa, hay cụ thể là nội soi đại tràng, là kỹ thuật y học quan trọng giúp chẩn đoán và điều trị các bệnh lý ở đại trực tràng. Đây được xem là phương pháp đáng tin cậy nhất để phát hiện polyp và ung thư đại tràng. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi mềm, có gắn camera ở đầu, đưa vào bên trong đại tràng. Nhờ camera này, bác sĩ có thể quan sát chi tiết niêm mạc đại tràng, phát hiện các tổn thương và bất thường như viêm, polyp, hay các khối u. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương án xử lý phù hợp và hiệu quả.
1.2 Vai trò của nội soi đại tràng
Nội soi đại tràng là một kỹ thuật giúp bác sĩ phát hiện những bất thường như viêm loét, polyp, khối u lành tính hay ác tính và các tổn thương đang chảy máu trong đại tràng. Với các thiết bị nội soi hiện đại như nội soi phóng đại kết hợp dải tần ánh sáng hẹp (NBI) hay nội soi nhuộm màu (Chromoendoscopy), bác sĩ có thể quan sát rõ hơn vùng niêm mạc khỏe mạnh và vùng có nguy cơ ung thư, giúp việc sinh thiết trở nên hiệu quả và chính xác hơn, giúp bác sĩ phát hiện được các tổn thương rất nhỏ, chỉ khoảng 2 mm.
Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, bác sĩ có thể thực hiện các can thiệp như sinh thiết lấy mẫu mô để chẩn đoán mức độ biến đổi tế bào hoặc xác định ung thư, đồng thời có thể cầm máu hoặc loại bỏ polyp để ngăn ngừa biến chứng chảy máu hoặc ung thư hóa.
Quá trình nội soi đại tràng chẩn đoán thường diễn ra trong khoảng 15 - 30 phút. Người bệnh có thể được gây mê nhẹ để cảm thấy thoải mái và có thể ra về sau khi nghỉ ngơi 1 - 2 giờ. Nếu không gây mê, bệnh nhân sẽ tỉnh táo trong suốt quá trình, tuy nhiên có thể cảm thấy hơi nặng bụng dưới hoặc đau nhẹ tùy theo mức độ chịu đau của mỗi người.
Ngoài ra, nội soi viên nang (Capsule endoscopy) là một phương pháp khác để chẩn đoán các bệnh lý đường tiêu hóa. Người bệnh chỉ cần nuốt một camera nhỏ như nuốt một viên thuốc. Trong quá trình tiêu hóa, camera sẽ di chuyển qua toàn bộ hệ tiêu hóa và ghi lại hình ảnh, thường mất từ 6 - 10 giờ để hoàn thành việc quan sát từ dạ dày, ruột non đến đại tràng. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, ít gây khó chịu và có thể quan sát toàn bộ ống tiêu hoá. Tuy nhiên, hạn chế của nội soi viên nang là không thể lấy mẫu sinh thiết khi có tổn thương, việc đánh giá các tổn thương cũng phụ thuộc vào nhu động của ống tiêu hóa, do camera có thể không quan sát được các góc khuất.
2. Khi nào cần nội soi đại tràng?
Người bệnh nên thực hiện nội soi đại tràng khi có các dấu hiệu sau đây:
- Đau bụng kéo dài, thay đổi thói quen đại tiện, tiêu chảy hoặc táo bón không dứt và sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Thiếu máu thiếu sắt với hồng cầu nhỏ mà không tìm được nguyên nhân cụ thể.
- Có máu trong phân hoặc kết quả xét nghiệm hồng cầu trong phân dương tính (FOBT+) mà không rõ nguyên do.
- Đã từng có tiền sử polyp hoặc ung thư đại tràng.
- Bị viêm loét đại tràng mạn tính hoặc mắc bệnh Crohn.
- Người trên 40 tuổi muốn kiểm tra tầm soát, đặc biệt là khi trong gia đình có người thân trực hệ (bố mẹ, anh chị em ruột) từng mắc ung thư đại tràng hoặc polyp có tính chất di truyền.
3. Tầm quan trọng của việc tầm soát định kỳ và đối tượng cần thực hiện
Nội soi đại tràng là một phương pháp hiệu quả để tầm soát ung thư đại tràng, được các bác sĩ và chuyên gia khuyến khích thực hiện định kỳ. Theo khuyến cáo của Hội Ung thư Mỹ và Hội Tiêu hóa Mỹ, mọi người nên bắt đầu nội soi đại tràng tầm soát từ tuổi 40 - 45 và lặp lại mỗi 5 năm (nếu kết quả lần nội soi trước hoàn toàn bình thường).
Ngoài ra, các đối tượng có nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng cũng nên thực hiện nội soi định kỳ để phát hiện bệnh sớm, bao gồm:
- Người từng bị ung thư đại tràng và có nguy cơ tái phát cao.
- Phụ nữ có tiền sử ung thư buồng trứng, cổ tử cung hoặc tuyến vú, do đây là nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng nên cần tầm soát sớm.
- Những người trong gia đình có người thân từng mắc bệnh polyp di truyền hoặc ung thư đại trực tràng.
- Người mắc viêm loét đại tràng hoặc viêm ruột mãn tính, vì đây là các bệnh làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
- Người trên 40 tuổi thường xuyên hút thuốc lá và uống rượu.
4. Ung thư đại tràng cần được tầm soát như thế nào?
Thời gian để một polyp phát triển thành ung thư thường kéo dài từ 5 - 10 năm, do đó việc phát hiện sớm các polyp là rất quan trọng. Thời điểm lý tưởng để nội soi đại tràng là mỗi 5 năm một lần, bắt đầu từ độ tuổi 40 cho cả nam và nữ. Ngoài ra, mọi người nên kết hợp thực hiện xét nghiệm hồng cầu trong phân hàng năm. Nếu xét nghiệm cho kết quả dương tính, tức là có dấu hiệu của máu vi thể trong phân, người bệnh nên nội soi đại tràng ngay lập tức, vì đây có thể là dấu hiệu của polyp hoặc ung thư đại tràng.
Tóm lại, nội soi đại tràng là phương pháp tối ưu để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến đại trực tràng. Đồng thời, đây cũng là cách giúp tầm soát và phát hiện sớm những tổn thương có nguy cơ ung thư, tạo điều kiện để phòng ngừa và điều trị bệnh kịp thời. Thay vì chờ đến khi có bệnh, mọi người có thể chủ động chăm sóc sức khỏe bằng cách thực hiện nội soi định kỳ và duy trì một lối sống lành mạnh, khoa học.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
