Polyp đại tràng tiến triển thành ung thư là một mối quan tâm lớn trong y học hiện nay. Polyp đại tràng là những khối u nhỏ phát triển trên niêm mạc ruột già. Mặc dù đa số polyp là lành tính, nhưng một số loại, đặc biệt là polyp tuyến, có khả năng phát triển thành ung thư đại trực tràng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Bài viết tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Vũ Văn Quân - Trưởng khoa Ngoại tổng hợp - Khoa Ngoại tổng hợp & Gây mê, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Polyp đại tràng là gì?
Polyp đại tràng là những khối u nhỏ hình thành trong lòng đại tràng do sự phát triển quá mức của các tế bào, tuy nhiên, phần lớn các polyp này đều lành tính, không gây ung thư.
Polyp ở đại tràng là một căn bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở nhóm người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, ngay cả những người trẻ tuổi cũng có nguy cơ mắc bệnh lý này. Điều đáng lo ngại là một số polyp có khả năng phát triển thành khối u ác tính, gây ra căn bệnh ung thư. Do đó, việc phát hiện sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng, giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm mà polyp đại tràng có thể gây ra.
Polyp đại tràng bao gồm hai loại chính là polyp tăng sản và polyp u tuyến. Polyp tăng sản được biết đến là không gây ra bất kỳ biến chứng nào, trong đó có ung thư. Tuy nhiên, polyp u tuyến lại được xem là nguyên nhân gây ra hầu hết các trường hợp ung thư đại tràng. Vì lý do này, polyp xuất hiện ở đại tràng được đánh giá là một căn bệnh nguy hiểm đối với tất cả mọi người.
2. Những polyp đại tràng dễ tiến triển thành ung thư
Một số polyp đại tràng tiến triển thành ung thư, nhưng khi được loại bỏ sớm sẽ giảm nguy cơ trở thành ác tính đáng kể.
Dưới đây là những dạng polyp đại tràng tiến triển thành ung thư:
- Nguy cơ ung thư hoặc tiền ung thư càng tăng cao khi polyp càng lớn. Các polyp ở đại tràng có kích thước từ 1cm trở lên có khả năng chuyển hóa thành ung thư. Thậm chí, những polyp có kích thước rất lớn đã có thể bị ung thư hóa ở những vùng nhỏ.
- Nguy cơ ung thư rất cao đối với các polyp có đặc điểm chân ngắn và bề mặt sần sùi, dễ chảy máu.
- Khả năng gây ung thư cao hơn được ghi nhận ở những polyp không có cuống so với những polyp có cuống (polyp có chân).
- Polyp tuyến chủ yếu cấu tạo từ các tế bào tuyến lót niêm mạc ruột già, có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư. Điều này đồng nghĩa với việc các polyp này đang ở giai đoạn tiền ung thư. Đặc biệt, polyp tuyến răng cưa là một dạng tiến triển đặc biệt của polyp tuyến.
- Bệnh đa polyp đại tràng xảy ra khi một số lượng lớn khối u nhỏ phát triển trong ruột già. Mặc dù phần lớn các khối u này là lành tính, nhưng bệnh nhân vẫn đối mặt với nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng. Điều này là do một số khối u có thể phát triển mất kiểm soát và không biệt hóa, trở nên ác tính. Bệnh thường có tính di truyền, nghĩa là có thể truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Do đó, việc phòng ngừa bệnh gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, việc theo dõi sức khỏe định kỳ và can thiệp phẫu thuật cắt khối u khi cần thiết có thể giúp ngăn chặn bệnh tiến triển thành ung thư.
- Các loại polyp không tân sinh như polyp tăng sản, viêm và hamartomatous thường không có khả năng biến đổi thành ung thư. Trong khi đó, polyp tân sinh, bao gồm adenomas và các loại răng cưa, lại tiềm ẩn nguy cơ cao hơn. Đặc biệt, kích thước của polyp cũng là một yếu tố đáng lưu ý, bởi polyp càng lớn thì khả năng chuyển biến thành ung thư càng cao, nhất là đối với polyp tân sinh.
Việc không cắt bỏ polyp đại tràng có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Polyp có thể lớn dần lên, gây ra các vấn đề về tiêu hóa và chảy máu. Nguy hiểm hơn, một số polyp có khả năng chuyển hóa thành tế bào ung thư, hình thành khối u ác tính.
Khối u này có thể xâm lấn các mô xung quanh và di căn đến các cơ quan khác, gây ra ung thư đại tràng ở giai đoạn muộn. Ngoài ra, một số loại polyp còn có thể tạo ra nhiều polyp con, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
3. Đối tượng có nguy cơ mắc polyp đại tràng tiến triển thành ung thư
- Các nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 25-40% người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên có thể mắc phải polyp ở đại tràng.
- Có tiền sử bị polyp ở đại tràng.
- Trong gia đình có người thân mắc polyp đại tràng tiến triển thành ung thư hoặc ung thư đại tràng.
- Nhóm đối tượng ăn nhiều thịt và thức ăn giàu chất béo.
- Người thường xuyên hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.
- Người uống nhiều rượu và các loại đồ uống có cồn trong thời gian dài.
- Người thừa cân, béo phì hoặc tăng cân nhanh bất thường trong thời gian ngắn.
- Nhóm người ít vận động, thường xuyên ngồi hoặc nằm nhiều.
4. Phòng bệnh polyp đại tràng như thế nào?
Nguy cơ mắc polyp đại tràng tiến triển thành ung thư và ung thư đại trực tràng có thể giảm đáng kể nếu chúng ta thay đổi lối sống và đi khám sức khỏe thường xuyên. Bệnh sẽ không tiến triển thành ác tính nếu được phát hiện và điều trị sớm khi có dấu hiệu.
Mọi người có thể áp dụng những biện pháp như:
- Để xây dựng một lối sống lành mạnh, chúng ta cần chú trọng đến chế độ ăn uống cân bằng, bao gồm nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc. Đồng thời, việc giảm thiểu lượng chất béo tiêu thụ, hạn chế rượu bia và từ bỏ thuốc lá cũng vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, duy trì hoạt động thể chất đều đặn và kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý sẽ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh.
- Vitamin D đã được các nghiên cứu chứng minh là có khả năng bảo vệ chống lại ung thư đại trực tràng. Trong khi đó, việc tăng cường lượng canxi trong chế độ ăn có thể giúp ngăn ngừa sự tái phát của u tuyến đại tràng, nhưng hiệu quả của canxi đối với ung thư ruột kết vẫn chưa rõ ràng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, việc bổ sung canxi và vitamin D nên được thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Tóm lại, không phải tất cả polyp ở đại tràng đều trở thành ung thư, nhưng một số loại như polyp tuyến và polyp răng cưa có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và loại bỏ kịp thời. Vì thế, việc tầm soát sớm rất quan trọng để ngăn ngừa ung thư đại tràng phát triển.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Mayoclinic.org
