Mỗi khi cầm trên tay một đơn thuốc mới, bất cứ ai cũng cần nắm được những thông tin cơ bản của thuốc, công dụng và cách dùng. Đặc biệt với nhóm thuốc đặc thù như codeine, hydrocodone, oxycodone, nhóm thuốc giảm đau opioid...bạn càng cần trao đổi với bác sĩ kĩ hơn. Vậy bạn nên hỏi gì?
1. Tại sao cần dùng thuốc này - nó có thật sự phù hợp không?
Đầu tiên người bệnh nên chia sẻ về tình trạng đau của mình cho bác sĩ. Quá trình hỏi về tiểu sử bệnh, thăm khám lâm sàng và chỉ định thuốc sẽ diễn ra tiếp theo. Tuy nhiên bạn nên đưa ra những câu hỏi cho bác sĩ về đơn thuốc như: “Tôi đang được dùng những loại thuốc gì? Dự kiến bao lâu tình trạng sẽ được cải thiện? Nếu đây là thuốc chứa opioid, có những lựa chọn không opioid nào có thể giúp tôi giảm đau khi đã dần hồi phục không?”.
Nhóm thuốc giảm đau opioid đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để sử dụng điều trị một số tình trạng đau cấp và mãn tính. Tuy nhiên, dùng thuốc opioid cũng có thể đi kèm một số tác dụng phụ rất nghiêm trọng. Nếu bác sĩ vẫn cho rằng chỉ có thuốc opioid kê theo đơn mới giải quyết được tình trạng đau của bạn, hãy hỏi tiếp:
2. Cần phải dùng thuốc Opioid trong bao lâu?
Vì một số tác dụng phụ có thể có của thuốc opioid, hãy tìm hiểu thời điểm phù hợp để dừng sử dụng, hoặc giảm bớt liều lượng thuốc. Người bệnh nên đề nghị bác sĩ kê đơn thuốc chứa Opioid với liều thấp nhất và lượng nhỏ nhất có thể mà vẫn đảm bảo hiệu quả giảm đau tương ứng. Đồng thời duy trì theo dõi hiệu quả của thuốc trong quá trình sử dụng.
3. Làm sao để giảm bớt tác dụng phụ của thuốc chứa Opioid?
Để tránh hoặc giảm bớt tác dụng phụ của nhóm thuốc giảm đau Opioid, hãy uống thuốc thuốc theo đúng chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ. Nếu vẫn cảm thấy đau, hãy thông báo cho bác sĩ và không tự ý dùng quá liều.
Hãy tìm hiểu cách xác định các tác dụng phụ nghiêm trọng (ví dụ như buồn ngủ quá mức hoặc cảm giác cần dùng nhiều thuốc hơn) để bạn và gia đình biết khi nào cần gọi bác sĩ hoặc đến bệnh viện.
4. Nếu tôi có tiền sử nghiện ngập thì sao?
Nếu bạn (hoặc bất kỳ ai trong gia đình) có tiền sử lạm dụng chất kích thích, nghiện rượu, thuốc lá hoặc ma túy...hãy nói thông tin này với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể về cách dùng thuốc Opioid. Đôi khi, một số điều chỉnh về đơn thuốc có thể được thực hiện nếu bạn có những dấu hiệu về nghiện thuốc.
5. Làm gì nếu tôi đang dùng cả những loại thuốc khác?
Trước khi nhận bất kỳ đơn thuốc chỉ định nào, người bệnh nên nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc mình đang sử dụng, đặc biệt là thuốc điều trị chứng lo âu, khó ngủ hoặc co giật. Ngay cả những loại thuốc dùng không thường xuyên cũng có thể tương tác với nhóm thuốc giảm đau Opioid. Để tránh những tác dụng phụ không đáng có, hãy hỏi bác sĩ về các tương tác thuốc có thể xảy ra.
6. Tôi nên bảo quản thuốc Opioid như thế nào?
Nếu gia đình bạn có con - từ độ tuổi mới biết đi đến lứa tuổi thanh thiếu niên - tốt nhất hãy chuẩn bị một tủ đựng thuốc có khóa để bảo quản thuốc. Ngay cả một liều lượng vừa phải của thuốc chứa Opioid dành cho người lớn cũng có thể là quá liều và gây tử vong ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, thanh thiếu niên và những người khác trong nhà, hoặc những người khách đến thăm có thể tìm kiếm và sử dụng không vì mục đích y tế. Hãy bảo quản thuốc cẩn thận để tránh bị người khác sử dụng trái phép.
7. Xử lý như thế nào với thuốc chứa opioid không còn sử dụng nữa?
Không nên cất giữ thuốc còn thừa phòng trường hợp sau này bạn bị đau nhiều hơn. Thuốc chứa Opioid còn sót lại có thể được nhắm mục tiêu bởi những người mà bạn không mong họ lấy nó, như bạn bè, người thân hoặc thậm chí là trẻ nhỏ. Nếu không thể hoàn trả lại thuốc, FDA có liệt kê một danh sách nhóm thuốc giảm đau Opioid có thể xả xuống bồn cầu khi không cần thiết. Bằng cách này sẽ không có những tình huống không mong muốn xảy ra.
8. Tôi có thể chia sẻ đơn thuốc này với người khác không?
Không. Đơn thuốc của bạn là dành cho bạn. Bác sĩ trước khi kê đơn thuốc đã phải xem xét rất nhiều yếu tố, từ tình trạng đau, tiền sử bệnh lý, mối tương quan với các loại thuốc khác bạn đang sử dụng....Do vậy, đơn thuốc được xem là phù hợp với bạn có thể lại là quá liều đối với người khác.
9. Liệu tôi có cần dự phòng thuốc Naloxone không?
Bạn có thể thảo luận với bác sĩ xem có nên dự phòng thêm thuốc Naloxone - một loại thuốc hỗ trợ trong trường hợp ngộ độc hoặc quá liều Opioid, thậm chí có tác dụng cứu sống người bệnh khi khẩn cấp. Trong nhiều trường hợp, bạn có thể chuẩn bị cho các vấn đề tiềm ẩn bằng cách dự phòng thêm Naloxone trong nhà.
Kết luận
Nhìn chung, nhóm thuốc giảm đau Opioid có ưu điểm tác dụng cao, hiệu quả giảm đau nhanh chóng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro như quá liều, dùng không đúng cách...Do vậy người bệnh nên chuẩn bị những kiến thức cơ bản về thuốc chứa Opioid trước khi nhận đơn thuốc. Hãy tranh thủ hỏi bác sĩ hoặc bất cứ ai có chuyên môn những câu hỏi trên trước khi sử dụng loại thuốc này trong điều trị.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Fda.gov
