Bệnh tiêu hóa là nguyên nhân chính gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và có thể dẫn đến các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Bài viết sẽ đưa ra cái nhìn sâu sắc về các bệnh tiêu hóa thường gặp cùng với những kiến thức cần thiết để nhận biết và xử lý kịp thời, giúp người bệnh nâng cao sức khoẻ và tránh được những rủi ro không đáng có.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Nguyễn Trung Thành - Bác sĩ Nội soi - Nội tiêu hóa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Có những bệnh tiêu hóa nào phổ biến?
Các vấn đề về bệnh tiêu hóa phổ biến bao gồm: táo bón, bệnh tiêu chảy, trào ngược dạ dày thực quản và bệnh trĩ. Những tình trạng bệnh lý này rất phổ biến, thường diễn ra trong thời gian ngắn và có thể dễ dàng kiểm soát thông qua việc điều chỉnh lối sống cũng như sử dụng thuốc phù hợp.
2. Bệnh táo bón
2.1 Táo bón là gì?
Táo bón xảy ra khi một người đi đại tiện ít hơn 3 lần trong một tuần. Người bị táo bón thường gặp khó khăn khi đi đại tiện, phân có thể cứng hoặc khô. Các triệu chứng khác có thể bao gồm bụng trướng và có tình trạng chảy máu trong quá trình đi hoặc sau khi đi đại tiện.
2.2 Nguyên nhân gây táo bón
Các nguyên nhân phổ biến gây ra táo bón bao gồm thiếu chất xơ trong khẩu phần ăn, uống không đủ nước, sử dụng một số loại thuốc, căng thẳng tâm lý thường xuyên và thiếu hoạt động, vận động cơ thể. Trong thai kỳ, tăng mức độ hormone cũng có thể góp phần vào sự cản trở của hệ tiêu hóa, gây ra táo bón.
2.3. Làm thế nào để điều trị bệnh táo bón?
Nếu tình trạng táo bón vẫn không thuyên giảm và trở nên nặng hơn, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc nhuận tràng. Loại thuốc này giúp làm mềm phân và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình đi tiêu của người bệnh. Đây được coi là biện pháp an toàn nhất để điều trị loại bệnh tiêu hóa này.
Ngoài ra, cũng có thể sử dụng các loại chất kích thích chứa hợp chất để kích thích hoạt động ruột, giúp phân dễ dàng di chuyển qua đường ruột.
2.4 Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh tiêu hoá - táo bón?
Để ngăn ngừa táo bón, người bệnh có thể thực hiện những biện pháp sau đây:
- Uống đủ nước: Hãy đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể hàng ngày để giữ cho phân mềm và dễ di chuyển qua đường ruột.
- Ăn chất xơ: Hãy bổ sung đủ lượng chất xơ vào chế độ ăn hàng ngày, ước lượng ít nhất là 25 gram mỗi ngày. Chất xơ giúp tăng cường sự di chuyển của phân trong ruột và giúp giảm nguy cơ táo bón.
- Tập thể dục đều đặn: Lập kế hoạch tập thể dục thường xuyên để kích thích hoạt động ruột và giảm thiểu rủi ro gặp phải các bệnh tiêu hóa.
- Tránh sử dụng thuốc không kê đơn: Hãy thận trọng với việc sử dụng các loại thuốc không kê đơn, như thuốc chống dị ứng.
3. Bệnh tiêu chảy
3.1 Tiêu chảy là gì?
Tiêu chảy là loại bệnh tiêu hóa khiến người bệnh đi cầu phân lỏng nhiều hơn ba lần một ngày. Bệnh thường đi kèm với triệu chứng như đau bụng âm ỉ, phân lỏng, mất nước, số lượng phân nhiều và có thể có chuột rút.
3.2 Nguyên nhân gây tiêu chảy
Một số nguyên nhân chính gây bệnh tiêu hoá thường gặp - tiêu chảy bao gồm:
- Nhiễm vi khuẩn hoặc virus có hại, có thể xuất phát từ thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm.
- Uống nước hoặc ăn thực phẩm chứa vi khuẩn mà cơ thể không thích nghi được, thường xảy ra khi đi du lịch nước ngoài.
- Sử dụng các sản phẩm chứa sữa, caffeine, chất làm ngọt nhân tạo hoặc một số chất phụ gia.
- Dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh.
- Các bệnh đường ruột như bệnh viêm đại tràng.
3.3 Nên làm gì nếu bị tiêu chảy?
Nếu bị tiêu chảy, hãy uống đủ nước để thay thế lượng nước đã mất. Trong trường hợp tình trạng bệnh nặng, bệnh nhân nên sử dụng các chất lỏng có chứa natri như nước canh hoặc nước giải khát. Tránh uống các sản phẩm sữa, soda và nước trái cây có đường vì có thể làm tăng tình trạng tiêu chảy.
Một biện pháp hữu ích khi bị tiêu chảy là sử dụng thuốc chống tiêu chảy không kê đơn. Tuy nhiên, không nên sử dụng chúng nếu có triệu chứng sốt cao hoặc tiêu chảy có dấu hiệu ra máu vì có thể người bệnh đang mắc phải nhiễm trùng vi khuẩn chứ không chỉ là bệnh tiêu hóa.
3.4 Tình trạng bệnh tiêu chảy như thế nào thì cần đến gặp bác sĩ?
Nếu gặp tình trạng tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày mà không giảm cùng dấu hiệu máu trong phân khi đi đại tiện hoặc các triệu chứng như sốt, đau bụng dữ dội, mất nước (cảm thấy khát nước thường xuyên, da khô, mệt mỏi, chóng mặt, ít đi tiểu hoặc nước tiểu có màu sẫm), người bệnh cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được khám và điều trị kịp thời trước khi xảy ra các biến chứng nghiêm trọng.
Nếu đang sử dụng thuốc tránh thai, tiêu chảy có thể làm giảm hiệu quả của thuốc. Ngoài ra, nếu gặp các triệu chứng nôn mửa hoặc tiêu chảy kéo dài trong 48 giờ sau khi uống thuốc tránh thai hoặc tiêu chảy kéo dài trong 3 giờ sau khi uống thuốc chỉ có progestin, bệnh nhân cũng cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị đặc biệt cho trường hợp bệnh tiêu hóa này.
4. Trào ngược dạ dày thực quản
4.1 Trào ngược dạ dày thực quản là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản là một loại bệnh tiêu hóa xảy ra khi cơ trong thực quản mở ra và đóng lại không đúng lúc khi bạn nuốt. Khi đó, thức ăn và dịch tiêu hóa chứa axit, sẽ chảy ngược vào thực quản. Cảm giác nóng rát ở ngực và cổ họng thường được mô tả là chứng ợ nóng, một triệu chứng phổ biến của trào ngược axit dạ dày.
4.2 Làm thế nào để kiểm soát trào ngược dày thực quản?
Để kiểm soát hoặc thậm chí ngăn chặn bệnh tiêu hoá trào ngược axit dạ dày, thực hiện các biện pháp sau:
- Ngủ với đầu cao hơn so với cơ thể.
- Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày.
- Bỏ hút thuốc.
- Tránh các thực phẩm và đồ uống có thể kích thích tăng tiết axit như hoa quả có axit cao, đồ uống có gas, thức ăn cay nóng.
- Tránh nằm ngửa ngay sau khi ăn.
4.3 Làm thế nào để điều trị trào ngược dạ dày thực quản?
Bên cạnh điều trị bệnh tiêu hóa trực tiếp, một số loại thuốc không kê đơn có sẵn có thể giúp bệnh nhân giảm các triệu chứng của trào ngược axit. Thuốc kháng axit giúp làm giảm hàm lượng axit trong dạ dày trong khi các loại thuốc khác ngăn hệ thống tiêu hóa tạo ra quá nhiều axit. Tất cả các loại thuốc này đều có sẵn tại các hiệu thuốc và dễ dàng tìm mua.
Nếu gặp tình trạng trào ngược axit hơn hai lần một tuần hoặc sau khi sử dụng thuốc không kê đơn trong hơn 2 tuần mà không cải thiện, người bệnh cần phải điều trị bằng cách thay đổi lối sống và sử dụng thuốc phù hợp. Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, phẫu thuật cũng có thể được sử dụng để điều trị trào ngược axit dạ dày thực quản.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng như loét thực quản, hẹp thực quản và tình trạng tiền ung thư được gọi là Barrett thực quản.
5. Bệnh trĩ
5.1 Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ là một dạng bệnh tiêu hóa đặc biệt phát sinh khi các đám mạch tĩnh mạch ở vùng mô xung quanh hậu môn phình to hoặc giãn quá mức, gây ra cảm giác đau đớn, ngứa rát và không thoải mái.
5.2 Nguyên nhân gây bệnh trĩ
Một số yếu tố gây phát triển bệnh trĩ, bao gồm:
- Thừa cân
- Trong thai kỳ
- Thói quen đứng hoặc ngồi lâu
- Căng thẳng trong công việc vận động
- Táo bón
5.3 Bệnh trĩ có thể được điều trị như thế nào?
Các triệu chứng của bệnh trĩ có thể được giảm nhẹ bằng cách sử dụng các phương pháp như chườm đá lạnh, ngồi trong bồn nước ấm, sử dụng kem bôi trĩ hoặc thậm chí phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ bệnh. Ngoài ra, việc bổ sung chất xơ và chất lỏng vào chế độ ăn hàng ngày cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh trĩ.
6. Hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh tiêu hóa mạn tính mà thường xảy ra ở đại tràng. Các triệu chứng thường gặp có thể bao gồm:
- Đau bụng
- Cảm giác đầy bụng
- Khó tiêu
- Tiêu chảy
- Táo bón
Mặc dù bệnh này có thể không kèm theo bất kỳ dấu hiệu tổn thương cụ thể nào ở đường tiêu hóa, nhưng trong một số trường hợp nghiêm trọng, việc kiểm soát hội chứng ruột kích thích từ sớm là cần thiết để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
7. Bệnh celiac
Người mắc bệnh celiac không thể dung nạp gluten - một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch. Khi tiếp xúc với gluten, hệ thống miễn dịch phản ứng bằng cách làm các vi nhung mao ở diềm bàn chải của niêm mạc tiểu tràng tổn thương, gây khó khăn trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng.
Triệu chứng có thể bao gồm tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi, đau bụng và đầy hơi. Nếu không được điều trị, căn bệnh này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như loãng xương, thiếu máu và ung thư. Bệnh có thể được điều trị bằng cách loại bỏ gluten khỏi chế độ ăn uống.
8. Một số bệnh tiêu hóa phổ biến khác
Ung thư đại trực tràng: Đây là loại ung thư xuất phát từ ruột trực tràng và đại tràng. Thường bắt đầu với việc hình thành polyp, sau đó có thể phát triển thành ung thư.
Ung thư ruột kết: Có thể ngăn ngừa ung thư ruột kết thông qua kiểm tra nội soi đại tràng.(Xóa dòng này vì ung thư ruột kết và ung thư đại trực tràng là 1).
9. Khi nào cần thăm bác sĩ?
Các bệnh tiêu hóa thông thường như táo bón, tiêu chảy và ợ nóng thường có thể tự cải thiện bằng cách thay đổi chế độ dinh dưỡng và tập luyện hoặc sử dụng thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, đối với các vấn đề nghiêm trọng hoặc khi triệu chứng trở nên xấu đi, việc thăm bác sĩ sớm để được theo dõi và điều trị kịp thời là cần thiết.
Dưới đây là một số dấu hiệu đáng chú ý:
- Đau bụng, chướng bụng hoặc đầy hơi kéo dài không giảm
- Ợ nóng kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn
- Đau khi nuốt hoặc khó nuốt
- Cảm giác thức ăn bị mắc kẹt trong thực quản
- Buồn nôn hoặc nôn liên tục
- Tiêu chảy kéo dài
- Táo bón kéo dài
- Phân đen hoặc phân có máu
- Phân nhầy
- Mất cảm giác về việc ăn
- Sút cân
- Sốt cao
Các bệnh tiêu hóa thường gặp có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe tiêu hóa. Bằng cách duy trì chế độ ăn uống hợp lý và kiểm tra sức khỏe định kỳ, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa cũng như duy trì hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe MENPEPTINE ENZYME
- Hỗ trợ bổ sung enzyme tiêu hóa
- Hỗ trợ tăng cường tiêu hóa
>> Xem chi tiết sản phẩm tại menpeptine.com
Thành phần
Papain (chiết xuất từ đu đủ), Alpha Amylase, Bromelain (Chiết xuất từ dứa), Simethicone
Đối tượng sử dụng
Dành cho người tiêu hóa kém, đầy hơi, chướng bụng
Công dụng
- Bổ sung enzym tiêu hóa cho cơ thể
- Hỗ trợ tăng cường tiêu hóa
- Hỗ trợ cải thiện các triệu chứng đầy bụng, khó tiêu do tiêu hóa kém
Sản xuất và chịu trách nhiệm về sản phẩm: Công ty TNHH Mediphar USA
Điện thoại: 0903893866
Website: medipharusa.com
(XNQC số 1647/2021/XNQC-ATTP)
