Bài viết bởi Bác sĩ Nguyễn Phương Thảo - Trung Tâm Tim Mạch - Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Hạ Long
Nhịp nhanh xoang xuất hiện khi tần suất phát xung của nút xoang tăng lên. Nhịp nhanh xoang thường là bình thường và là phản ứng sinh lý ví dụ khi tập thể dục nhịp tim sẽ tăng lên. Tuy nhiên trong một số trường hợp nhịp nhanh xoang có thể là dấu hiệu bệnh lý.
Đây là một trong những rối loạn nhịp tim hay gặp nhất nhưng lại thường bị bỏ qua, có thể là triệu chứng ban đầu của một bệnh lý tiềm tàng nào đó, đặc biệt là ở những bệnh có bệnh lý tim mạch trước đó
Nhịp xoang nhanh (nhịp nhanh xoang) là gì?
Nhịp xoang được định nghĩa là một chu kỳ hoạt động đầy đủ của nút xoang ở tim và tạo nên nhịp đập ở tim, hay nhịp xoang được xem như là máy tạo nhịp tự nhiên của cơ thể người. Nhờ có nhịp xoang thì những tín hiệu điện đầu tiên có thể được dẫn truyền để khởi động chu kỳ dẫn truyền điện từ tim. Những người khỏe mạnh và không có những bất thường trong cấu trúc cũng như chức năng hoạt động của nút xoang thì sẽ có nhịp xoang bình thường.
Nhịp xoang bình thường là nhịp tim đặc hiệu của người khỏe mạnh. Nhịp xoang bình thường được xác nhận khi có các đặc điểm sau:
- Tần số : 60-100 chu kỳ/phút
- Điện tâm đồ có sóng P đứng trước các phức bộ QRST, chứng tỏ xung động đã đi bình thường từ nút xoang qua nhĩ xuống thất.
- Sóng P đó cách QRS một khoảng PQ không thay đổi và dài bình thường (0,11 – 0,20s).
- Sóng P đó dương ở D1, V5, V6 và âm ở aVL, trừ trường hợp tim sang phải.
Đối với người trưởng thành thì nhịp xoang bình thường có tần số là 60 – 100 lần/phút trong trạng thái nghỉ ngơi. Khi có bất cứ một bất thường hoặc một kích thích nào thì tần số có nhịp xoang có thể lớn hơn 100 lần/phút và được gọi là nhịp xoang nhanh, đây có thể là tình trạng sinh lý hoặc bệnh lý tùy trường hợp cụ thể.
Khi nhịp xoang có tần số > 100 chu ky/phút được gọi là nhịp nhanh xoang
Tuy nhiên tần số tim bình thường là kết quả tương tác phức tạp của hệ thống thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Tần số tim bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau và theo tuổi.
Nhịp xoang bình thường ở trẻ em:
- Trẻ sơ sinh: 110 - 150 chu kỳ/phút.
- 2 tuổi: 85 - 125 chu kỳ/phút.
- 4 tuổi: 75 - 115 chu kỳ/phút.
- 6 tuổi trở lên: 60 - 100 chu kỳ/phút.
Ngoài ra tần số tim còn phụ thuộc vào mức độ tập luyện và các bệnh lý đi kèm
Nhịp nhanh xoang xuất hiện khi tần suất phát xung của nút xoang tăng lên. Nhịp nhanh xoang thường là bình thường và là phản ứng sinh lý ví dụ khi tập thể dục nhịp tim sẽ tăng lên. Tuy nhiên trong một số trường hợp nhịp nhanh xoang có thể là dấu hiệu bệnh lý.
Đây là một trong những rối loạn nhịp tim hay gặp nhất nhưng lại thường bị bỏ qua, có thể là triệu chứng ban đầu của một bệnh lý tiềm tàng nào đó, đặc biệt là ở những bệnh có bệnh lý tim mạch trước đó
2. Nguyên nhân gây nên nhịp nhanh xoang?
Nhịp nhanh xoang là một phản ứng sinh lý với tập luyện và các điều kiện sinh lý khác nhau làm tăng giải phóng catecholamine của hệ thống thần kinh giao cảm hoặc, ít gặp hơn, do tăng hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm bao gồm:
- Sốt
- Giảm thể tích tuần hoàn
- Hạ huyết áp và sốc
- Nhiễm trùng
- Thiếu máu
- Thiếu oxy
- Nhồi máu phổi
- Bệnh lý mạch vành và nhồi máu cơ tim
- Đau
- Lo lắng
- Cường giáp
- Mất ngủ
- U tủy thượng thận
- Suy tim mất bù
- Bệnh phổi mạn tính
- Sử dụng các chất kích thích: nicotine, caffeine, amphetamine, thuốc đối kháng cholinergic
- Dừng đột ngột thuốc chẹn beta giao cảm
3. Biểu hiện lâm sàng
- Hồi hộp: Cảm giác bồi hồi, khó chịu trong lồng ngực
- Đánh trống ngực: cảm giác tim đập thình thịch như đang rung trong lồng ngực, thấy hẫng hụt giống như bước hụt hoặc tim đập quá mạnh cảm giác như muốn nhảy vọt khỏi lồng ngực.
- Khó thở: Cảm giác ngộp thở, không có không khí để thở giống như bị nhốt trong lồng kín, làm bạn không dám hít vào hoặc thở ra mạnh là một trong các triệu chứng nhịp xoang nhanh thường gặp. Một số người miêu tả họ vẫn có thể hít vào bình thường, nhưng gặp khó khăn khi thở ra
- Đau tức ngực: cảm giác nhói, tức vùng tim do giảm lượng máu tới cơ tim. Bạn cần phân biệt với triệu chứng đau thắt ngực như có ai bóp chặt do thiếu máu cơ tim.
- Cảm giác mệt mỏi, yếu ớt: bạn có thể thấy cơ thể mất dần sức sống, tay chân tê mỏi rã rời, chỉ muốn ngồi yên một chỗ, không thể làm bất cứ việc gì. Cơ thể thường có biểu hiện giao thoa ở cảm giác yếu, mệt với ngất xỉu nhưng hoàn toàn không mất ý thức. Đôi khi có thể kèm theo buồn nôn, nôn nao, da xanh xao, bước đi không vững.
- Chóng mặt, lâng lâng: đầu óc quay cuồng, xây xẩm mặt mày do thiếu máu lên não bởi tim hoạt động không hiệu quả. Một số người bệnh nhầm lẫn và cho rằng đây là triệu chứng khi bị rối loạn tiền đình hoặc huyết áp thấp
4. Nhịp nhanh xoang có nguy hiểm không?
Nhịp nhanh xoang có thể là phản ứng sinh lý, tuy nhiên cũng có thể là triệu chứng của một tình trạng bệnh lý, do đó khi bạn có các biểu hiện của nhịp nhanh xoang bạn nên đến khám chuyên khoa Tim mạch để được thực hiện các thăm dò chuyên sâu xác định nguyên nhân gây nên tình trạng nhịp nhanh xoang từ đó có quyết định điều trị phù hợp nhất
Phòng khám Tim mạch thuộc hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec trên toàn quốc là địa chỉ đáng tin cậy với đầy đủ trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định chính xác nhất, loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm và tư vấn hướng theo dõi, xử lý phù hợp cho bạn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
