Nhận diện các tác nhân "quen mặt" dễ gây tác động xấu tới thai kỳ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Viết Nhân - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Dị tật bẩm sinh có thể xảy ra nếu thai phụ không bảo vệ thai nhi khỏi những tác nhân xấu. Thai phụ cần nhận biết và phòng tránh các tác nhân có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ.

1. Những tác nhân dễ gây tác động xấu tới thai kỳ

1.1 Các loại thuốc và thực phẩm chức năng

Thuốc chính là con dao 2 lưỡi đối với phụ nữ mang thai. Một vài loại thuốc kháng sinh, thuốc trị mụn, thuốc chống đông máu, vitamin A, thuốc giảm đau... có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bào thai và gây nguy hiểm cho thai phụ như chậm phát triển trí tuệ, dị tật thai nhi, sảy thai, sinh non, thai chết lưu hoặc làm chậm quá trình chuyển dạ hay tăng nguy cơ băng huyết sau sinh,...

Bạn cũng cần thận trọng với các loại thuốc Đông y và thuốc Nam, mặc dù các phương thuốc cổ truyền có thể đem lại những hiệu quả nhất định nhưng nguồn gốc và độ tin cậy của các bài thuốc là vấn đề mà bạn cần cân nhắc.

Do đó trong thai kỳ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, dù đông hay tây y, dù thuốc điều trị hoặc chỉ là thực phẩm chức năng, bạn cần có sự tư vấn của bác sĩ, dược sĩ trước khi sử dụng để có một thai kỳ an toàn.

1.2 Rượu bia và thức uống có cồn

Rượu bia nói riêng và thức uống có cồn nói chung đều là những kẻ thù nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai. Cồn trong rượu bia dễ dàng đi qua rau thai để vào cơ thể thai nhi do đó uống rượu trong khi mang thai có thể gây sẩy thai, thai lưu, ảnh hưởng lâu dài đến nhân cách và trí tuệ của trẻ sau này, trẻ có thể mắc rối loạn phổ thai rượu (FASDs: fetal alcohol spectrum disorders) với các biểu hiện đầu nhỏ, nhẹ cân, chậm trí, học tập khó khăn, chậm nói v.v....

Nếu bạn đang dự định mang thai, đang mang thai hãy ngừng uống bia rượu vì không có giới hạn an toàn đối với việc uống rượu, bia khi mang thai hoặc dự định mang thai.

1.3 Thuốc lá

Thuốc lá có rất nhiều thành phần độc hại như nicotin, carbon monoxide, chì, cyanua,...có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi như gây sinh non, làm bé nhẹ cân, gây ra dị tật vùng môi miệng như tật khẻ hở môi – hàm (sứt môi, hở hàm). Hút thuốc trong và sau khi mang thai cũng làm tăng nguy cơ bé bị tử vong đột ngột sau sinh.

Nếu bạn đang hút thuốc hoặc phải hút thuốc thụ động do người bên cạnh hút thuốc là xin hãy nghĩ đến các hậu quả mà thuốc lá có thể gây ra cho sức khỏe của bạn và đặc biệt là sức khỏe và tương lai của bé.

1.4 Các loại mỹ phẩm

Nhiều loại mỹ phẩm có chứa nhiều kim loại nặng độc hại như thủy ngân, chì, asen. Các kim loại này có thể thấm qua da và niêm mạc, gây hậu quả nghiêm trọng tới sự phát triển của thai nhi, gây dị tật cho thai. Trong số các loại mỹ phẩm có thể chứa chất độc hại mà bạn hay dùng có thể kể đến là các loại sơn móng tay và các dung môi để chùi rửa loại sơn này, son môi v.v..Do đó, khi mang thai mẹ hãy hạn chế tối đa việc sử dụng mỹ phẩm, nếu phải sử dụng mẹ nên dùng các loại mỹ phẩm chiết xuất từ thiên nhiên, có nguồn gốc rõ ràng và chứa các thành phần lành tính.

1.5 Tia X

Tia X được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán các bệnh lý của hệ xương và các hệ cơ quan , tuy nhiên tia X có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi,có thể gây sảy thai, dị tật cho thai v.v... Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào liều tia, tần suất tiếp xúc, thời gian tiếp xúc và số tuần tuổi của thai nhi.

Do đó, nếu trong thai kỳ bạn có vấn đề về sức khỏe cần phải chụp X quang, chụp CT hoặc các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác có sử dụng tia X bạn cần phải thông báo cho bác sĩ rằng mình đang mang thai hoặc có khả năng mang thai để các bác sĩ cân nhắc và có biện pháp bảo vệ để giúp bạn hạn chế thấp nhất tác động của tia X nếu thật sự cần thiết.

1.6 Môi trường ô nhiễm

Đã có nhiều nghiên cứu về mối liên quan giữa việc phơi nhiễm với môi trường ô nhiễm với các vấn đề liên quan đến sự phát triển của thai nhi kể cả trong thời gian trong bụng mẹ và sau khi ra đời.

Sự phơi nhiễm với các chất độc hại trong môi trường, ozone, NO2, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm liên quan đến mật độ giao thông v.v.. có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ mắc dị tật bẩm sinh và gần đây một số nghiên cứu đã đặt vấn đề về mối liên quan giữa ô nhiễm môi trường và các rối loạn phổ tự kỷ (ASD: autism spectrum disorders) do mẹ phơi nhiễm trong thời kỳ mang thai.

Hãy suy nghĩ về điều này để cố gắng tránh hoặc giảm thiểu khả năng tiếp xúc với môi trường độc hại khi bạn có dự định mang thai hoặc đang mang thai.

1.7 Các thuốc bảo vệ thực vật

An toàn thực phẩm là khẩu hiệu mà bạn được nghe gần như hằng ngày. Các loại thuốc bảo vệ thực vật nếu được sử dụng không đúng cách sẽ gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng cho sức khỏe của bạn và đặc biệt là khi bạn đang mang thai. Các loại thuốc này có thể gây sẩy thai, thai lưu, trẻ nhẹ cân, dị tật bẩm sinh và cũng đã có những nghiên cứu cho thấy có sự liên hệ giữa việc phơi nhiễm thuốc bảo vệ thực vật trong thời kỳ mang thai với việc sinh con mắc các rối loạn phổ tự kỷ.

Do đó hãy hết sức thận trọng nếu bạn phải sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trong hoạt động nông nghiệp. Lựa chọn thực phẩm an toàn cho gia đình.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số 02439743556 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.