Bệnh không dung nạp Lactose nói chung và ở trẻ con nói riêng có rất nhiều nguyên nhân. Một trong số những nguyên nhân lớn nhất đó là do sự thiếu hụt enzyme Lactase trong cơ thể. Lactase là loại enzyme được cơ thể sản xuất ra ở ruột non giúp cơ thể tiêu hóa và phân giải đường Lactose tiêu thụ từ sữa. Theo thống kê, hầu hết trẻ sơ sinh lúc sinh ra đều có khả năng hấp thụ Lactose, thế nhưng 75% dân số toàn cầu trải qua giai đoạn sụt giảm enzyme Lactase từ khoảng 2 tuổi cho đến 12 tuổi.
1. Nguyên nhân bệnh không dung nạp Lactose ở trẻ
1.1 Thiếu hụt Lactase
Bệnh không dung nạp Lactose xảy ra khi ruột non không sản xuất đủ Lactase để phân giải Lactose. Thông thường, Lactase hoạt động bằng cách phân giải Lactose hấp thụ thành hai loại đường có cấu trúc đơn giản hơn là Glucose và Galactose có thể hấp thụ vào máu qua niêm mạc ruột.
Sự thiếu hụt Lactase sẽ khiến đường Lactose không được phân giải di chuyển vào đại tràng mà không qua quá trình chuyển hóa và hấp thụ. Trong đại tràng, khi vi khuẩn tương tác với Lactose chưa được tiêu hóa sẽ gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh không dung nạp được Lactose như tiêu chảy, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa.
1.2 Tổn thương ở ruột non
Nguyên nhân không dung nạp được Lactose này xảy ra khi ruột non ở trẻ giảm dần sự sản xuất enzyme say khi trải qua một thời gian mắc bệnh, chấn thương hoặc phẫu thuật ruột. Những bệnh gây tổn thương ở ruột non dẫn đến không dung nạp được Lactose bao gồm nhiễm trùng đường ruột, bệnh Celiac, sự phát triển đột biến của vi khuẩn hoặc do bệnh Crohn. Việc điều trị những tác nhân này có thể giúp khôi phục số lượng Lactase cần thiết từ đó cải thiện dấu hiệu và triệu chứng của bệnh không dung nạp Lactase. Tuy nhiên, để cơ thể khôi phục hoàn toàn và cân bằng lại Lactase có thể mất một khoảng thời gian dài.
1.3 Bẩm sinh
Nguyên nhân này có thể xảy ra nhưng theo thống kê là rất hiếm. Không dung nạp Lactose bẩm sinh là khi trẻ sinh ra cơ thể đã thiếu hụt Lactase. Rối loạn này có thể do di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong một mô hình di truyền gọi là di truyền dạng lặn của nhiễm sắc thể thường.
Điều này xảy ra khi cả cha lẫn mẹ cùng truyền một biến thể gen cho trẻ. Ngoài ra, trẻ sinh non cũng có khả năng mắc không dung nạp Lactose bẩm sinh cao hơn vì cơ thể không sản xuất đủ Lactase.
2. Dấu hiệu nhận biết khi trẻ không dung nạp Lactose
Các dấu hiệu nhận biết của bệnh chứng không dung nạp Lactose thường bắt đầu biểu hiện 30 phút đến hai giờ đồng hồ sau khi ăn hoặc uống sữa và các chế phẩm từ sữa. Các dấu hiệu phổ biến thường thấy bao gồm:
3. Các giải pháp dành cho trẻ không dung nạp Lactose
Một số trẻ vẫn có thể sử dụng lượng nhỏ các thực phẩm từ sữa, đặc biệt là sử dụng kết hợp với các bữa ăn. Một số chế phẩm từ sữa như phô mai cứng hoặc sữa chua có thể giúp trẻ tiêu hóa dễ hơn. Trẻ cũng có thể sử dụng chất lactase bổ sung để tăng cường quá trình hấp thụ Lactose khi sử dụng sữa.
Ngoài ra, có rất nhiều lựa chọn thay thế đã được bán ngoài thị trường như sữa không Lactose, hoặc một số loại thực phẩm khác có chứa đầy đủ dinh dưỡng từ Canxi và Vitamin D có thể thay thế hoàn toàn cho sữa tươi ví dụ như:
- Hạt hạnh nhân
- Các loại đậu
- Cải xoăn
- Sữa đậu nành
- Các loại cá nhiều chất béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu
- Trứng
- Gan bò
Nếu trẻ có các dấu hiệu và triệu chứng không dung nạp Lactose, phụ huynh cần đưa trẻ đến tư vấn bác sĩ, từ đó lên phác đồ ăn uống hiệu quả và đúng cách cho trẻ.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo từ www.mayoclinic.org và www.webmd.com
